Kumulacja metali w wybranych gatunkach roślin leczniczych z terenu Beskidu Śląskiego i Żywieckiego

• Autorzy: Łaszewska A. , Kowol J. , Wiechuła D. , Kwapuliński J.

Warianty tytułu

EN

Bioaccumulation of metals in selected species of medicinal plants in the Silesian and Żywiec Beskids

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem przeprowadzonych badań było określenie właściwości fitokumulacyjnych 8 metali ciężkich (Fe, Mn, Zn, Ni, Cr, Cu, Cd, Pb) dla 6 gatunków roślin leczniczych: dziurawca pospolitego (Hypericum perforatum L.), mięty długolistnej (Mentha longifolia L.), pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica L.), nawłoci pospolitej (Solidago virgaurea L.), krwawnika pospolitego (Achillea millefolium L.) i wrotyczu pospolitego (Tanacetum vulgare L.). Próbki roślinne oraz próbki gleby pozyskano z rejonów Beskidu Śląskiego i Żywieckiego, z miejscowości Sól i Laliki w okresie od lipca do września 2003 r. Zawartość metali oznaczono za pomocą metody AAS. Zdolności wybiórcze kumulacji roślin określono za pomocą współczynników ekotoksykologicznych: fitokumulacji oraz specyficznej kumulacji.Badane gatunki w największym stopniu kumulowały Fe, Mn, Zn, Ni, Cu, w najmniejszym Cd, Pb, Cr. Największe ilości metali kumulowane były w korzeniach oraz liściach, jednakże obserwowano również znaczny udział łodygi i kwiatów w procesie kumulacji, zwłaszcza Cd i Ni.

EN

The purpose of this study was to determine the phytoaccumulation properties of 8 heavy metals (Fe, Mn, Zn, Ni, Cr, Cu, Cd, Pb) in 6 species of medicinal plants Hypericum perforatum L., Mentha longifoliaL., Urtica dioica L., Solidago virgaurea L., Achillea millefolium L., Tanacetum vulgare L. The samples of the plants and soils were collected from Laliki in the Silesian Beskids and Sól in the Żywiec Beskids from July to September 2003. Concentrations of the heavy metals were determined by AAS. Selective properties of plants accumulation were determined by the following ecotoxicological factors: fitoaccumulation and specific accumulation coefficients. The medicinal plants accumulated large amount of Fe, Mn, Zn, Ni, Cu and small amounts of Cd, Pb, Cr. The highest concentrations of the heavy metals were found in roots and leaves but stems and flowers accumulated considerable amounts of Cd and Ni as well.

Słowa kluczowe

PL

roślina lecznicza; metale ciężkie; kumulacja

EN

medicinal plant; heavy metals; bioaccumulation

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Problemy Ekologii
• Rocznik: 2007
• Tom: R. 11, nr 6
• Strony: 285--291
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Łaszewska A.

autor

Kowol J.

autor

Wiechuła D.

autor

Kwapuliński J.

• Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu

Bibliografia

• [1] Kabata-Pendias A., Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN, Warszawa 1999
• [2] Mirosławski J., Wiechuła D., Kwapuliński J., Rochel R., Loska K., Ciba J.: Występowanie Pb, Cu, Mn, Co i Cr w wybranych gatunkach roślin leczniczych na terenie Polski. Bromat. Chem. Toksykol. XXVIII, 4,363-368, 1995
• [3] Kowol J., Wiechuła D., Kwapuliński J., Mierosławski J., Otrębska B., Rabsztyn E., Jakubowska J., Karpińska K., Jeziorska R.: Zastosowanie współczynników chemoekotoksykologicznych w ocenie stopnia kontaminacji roślin leczniczych metalami. Bromat. Chem. Toksykol. Supl., 283-286, 2005
• [4] Ostrowska A., Gawliński S., Szczubiałka Z.: Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 1991
• [5] Rudd T., Lake D.L., Mehrotra J., Sterritt R.M., Kirk P.W., Campbell J.A., Lester J.N.: Characterization of metal forms in sewage sludge by chemical extraction and progressive acidification. Sci. Total Environ., 74, 149-170, 1988
• [6] Stempin M, Kwapuliński J., Brodziak B., Trzcionka J., Ahnert B.: Ocena kontaminacji roślin metalami na terenach miedzionośnych. Bromat. Chem. Toksykol., XXXV, 3, 275-282, 2002
• [7] Grodziska K., Szarek-Łukaszewska G., Godzik B., Braniewski S., Budziakowska E., Chrzanowska E., Pawłowska B., Zielonka T.: Ocena skażenia środowiska Polski metalami ciężkimi przy użyciu mchów jako biowskaźników. Biblioteka Monitoringu Środowiska, PIOŚ, Warszawa, 1997
• [8] Punz W.F., Sieghardt H.: The response of roots plant species to heavy metals. Environ. Exp. Bot., 33, 1, 85-98, 1993
• [9] Ściegienka K.: Metale ciężkie w środowisku człowieka. Aktualności i Informacje rolnicze, Wyd. ODR, Częstochowa, 1999