Puławy - miasto powstałe z ogrodu "Fundacja Wspierania Historycznego Ogrodu Puławskiego" w programie zrównoważonego rozwoju

Wołk, A.; Karpiński, W.; Giedrojć, I.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Puławy - miasto powstałe z ogrodu "Fundacja Wspierania Historycznego Ogrodu Puławskiego" w programie zrównoważonego rozwoju

Autorzy

Wołk A. , Karpiński W. , Giedrojć I.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Puławy - the city arisen from a garden "Fundation of Support for the Historical Garden of Puławy" within the programme of sustainable development

Języki publikacji

Abstrakty

Puławy is a unique city, which was created on a basis of the garden - palace set up. It was designed by Tylman van Gameren in 1671 for Stanisław Herakliusz Lubomirski. The design is based on the 8 km long axis. During 330 years of existence of this set up on the Vistula river its basic spatial outline was not changed. The family of Prince Czartoryski, who were the owners of Puławy from 1 731, landscaped the garden into its present shape. Thanks to the fascinations of Princess Izabela with 'English gardens', Pulawy became the closest example of her experiment with introducing the rules of this style on the elements of a regular garden. The book "Various thoughts on the manner of garden layout" was a theoretical interpretation of the rules propagated by her in landscape design. The downfall of Czartoryski's fortune and the confiscation of Puławy estate affected the further development of the garden. During the period of Russian annexation of Puławy the institute of agriculture and forest research was established here and the garden played the role of an auxiliary farm. After the World War II the profile of the institute changed and the garden ceased to have the research function. Now it belongs to the first class culture monuments and is under the supervision of the State Monument Protection Service. The location of the garden as well as the fast development of the city imposed on the garden a function of a park. In order to prevent the demolition of this landscape monument the Foundation of Support for the Historical Garden of Puławy was brought into existence in 1997 and was formally registered in 2002. The Founders are: - the Institute of Soil Science and Plant Cultivation, "High School of Puławy, - the Municipality of the Town of Puławy - Gmina Miasto Puławy, - the Research Institute of Pomology and Floriculture, Apiculture Division, - the Roman-Catholic Parish of the Ascention of the Saint Mary, - Nitrogen Factory - Zaklady Azotowe 'Puławy' S.A., - one private person. The aim of the Foundation is to restore the former splendour of the garden - its unique landscape layout. For the sake of proper planning the following indications for the spatial policy are being employed: - protection and sensible landscaping of the environment through developing of coherent system of protected areas in the surroundings of Puławy, it's blending into processes of socio-economic development of the city and the elimination of harmful effects of various factors on the environment, - protection of cultural heritage and its integration with actions for environment protection as well as preservation of the favourable features of historically developed, valuable and yet functional - landscape layout of the city.

Słowa kluczowe

Puławy ogród pałacowy rozwój zrównoważony historia

Puławy garden-palace sustainable development history

Wydawca

Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

Czasopismo

Architektura Krajobrazu

Rocznik

2002

Tom

nr 3-4

Strony

34--39

Opis fizyczny

Bibliogr. 41 poz.

Twórcy

autor

Wołk A.

Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach

autor

Karpiński W.

Urząd Miasta Puławy „Fundacja Wspierania Historycznego Ogrodu Puławskiego”

autor

Giedrojć I.

Urząd Miasta Puławy „Fundacja Wspierania Historycznego Ogrodu Puławskiego”

Bibliografia

1. Album des vues de l’institut Aleksandra du jardin et des environs de Nowo Aleksandra (Puławy), desinne d’apres nature par madame Czernof, litographie par Armand Cassagne, Paris (po 1857).
2. Aleksandrowicz A., 1999, Poetyckie stylizacje ogrodów puławskich, w: Ogród puławski w czasach księżny Izabeli oraz perspektywy jego przetrwania przy zmianie funkcji, (materiały z konferencji 25.09.1997), „Fundacja Wspierania Historycznego Ogrodu Puławskiego”, zeszyt 1, Puławy.
3. Bibliografia prac prof. dr hab. Aliny Aleksandrowicz poświęconych Czartoryskim i pisarzom związanym z Puławami (65 poz), 1999, [w:] Ogród puławski... “Fundacja...”, zeszyt 1, Puławy (op. cit.).
4. Bogdanowski J., 1999, „Myśli różne” i czyny Izabeli ks. Czartoryskiej w przekształcaniu ogrodu puławskiego na wzór angielski, [w:] Ogród puławski.... „Fundacja...”, zeszyt 1, Puławy.
5. Ciołek G., (wznowienie i uzupełnienie) Bogdanowski J., 1978, Ogrody polskie, Warszawa.
6. Czartoryska I., 1805, Myśli różne o sposobie zakładania ogrodów, Wrocław.
7. Czartoryska I., 1968, Dyliżansem przez Śląsk - Dziennik podróży do Cieplic w roku 1816, Wrocław-Warszawa-Kraków.
8. Czech H., 2001, Huragan w Ogrodzie Puławskim, Biuletyn Informacyjny IUNG, III/IV kw., 2001, nr 16, Puławy.
9. Drége J., 1904, Ogrody w Polsce, [w:] Wielka Encyklopedia Powszechna Ilustrowana, seria 2, t. 3, Warszawa.
10. Erlicki F., 1877, Rys historyczny Instytutów Rolniczo-Leśnych w Królestwie Polskim, Warszawa.
11. Goliński S., 1988, Puławy. Park - jego dzieje, oblicze i świat roślin (1924-1931), do druku przygotowali: A. Wołk, H. Stasiak, B. Rębowski, H. Szymankiewicz, Puławy.
12. Hajewska I., 1999, Kolekcja dendrologiczna w Ogrodzie Dolnym w Puławach, [w:] Ogród puławski... „Fundacja..”, zeszyt 1, Puławy.
13. Jadczyszyn J., 1999, Sadzenie drzew pamiątkowych, [w:] Ogród puławski..., „Fundacja...” zeszyt 1, Puławy.
14. Jadczyszyn J., Pięta J., 2001, Zniszczenie drzewostanu w Ogrodzie Puławskim w wyniku burzy w dniu 4 sierpnia 2001 r. Biuletyn Informacyjny IUNG, III/IV kw. 2001r, nr16, Puławy.
15. Jankowski E., 1923, Dzieje ogrodnictwa w Polsce, Warszawa.
16. Jankowski W., 1909, Puławy, Macierz Polska we Lwowie.
17. Kicińska E., 1996, Jak zabezpieczyć i rozwijać tereny zieleni w Warszawie, Dzień Ziemi, Warszawa.
18. Kulczyński A., 1877, Puławy (Nowa - Aleksandria) i ich okolice, Tygodnik Ilustrowany, Tom IV, Nr 91, z 22 września 1877 r., s. 179.
19. Kutyłowska I., 1989, Wodociąg i wodne urządzenia ogrodowe z XVII wieku w Puławach, Zarząd Ochrony i Konserwacji Zespołów Pałacowo-Ogrodowych, Warszawa.
20. Kseniak M., 1998, Rezydencja Książąt Czartoryskich w Puławach, wyd. II, Lublin.
21. Lutosławski J., 1919, Puławy. Opis Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa.
22. Majdecki L., 1978, Historia ogrodów, Warszawa.
23. Matysik A., Chmura J., 1991, Rekonstrukcja zabytkowej groty w zespole pałacowo-parkowym w Puławach, Prace Komisji Górniczo-geodezyjnej, Górnictwo 28.
24. Notatka sporządzona z relacji mgr Z. Nowakowskiego o sprowadzeniu rzeźb puławskich z Podzamcza (1987).
25. Obrębska A., 1979, Studium rewaloryzacji - koncepcja zieleni, PP PKZ - Lublin, (maszynopis).
26. Pać S., 1987, Kartki z dziejów Puław i okolicy w latach 1791-1864, [w:] Puławy dawne i nowe, Krajowa Agencja Wydawnicza, Lublin, s. 144.
27. Powstała Fundacja Wspierania Historycznego Ogrodu w Puławach, (A. M.) - 2002, Krajobrazy Dziedzictwa Narodowego, nr 2(10), Warszawa.
28. Regulska H., 1977, Wspomnienia o dawnych Puławach, Pamiętnikarstwo Polskie, Rocznik 7, z. 1-4, s. 130. Piotr Vernier (1803-1889), ogrodnik ks. Izabeli, był pradziadkiem autorki wspomnień.
29. Seneta W., 1981, Drzewa i krzewy iglaste, PWN, Warszawa, cytowanie ogrodu puławskiego: – szkółki 65, ogrody 7, introdukcja 3, fotografie 2 = 77.
30. Seneta W., 1991-1996, Drzewa i krzewy liściaste, PWN, tomy I, II, III, Warszawa, cytowanie ogrodu puławskiego: szkółki 77, ogrody 22, introdukcja 85 = 187.
31. Seneta W., A. Wołk, 2000, Introdukcja gatunków drzew i krzewów prowadzona przez Izabelę ks. Czartoryską, (ref. wygłoszony na konferencji w „Zofiówce” 9-13.07.2000, nie publikowany), Humań, Ukraina.
32. Stasiak H., 1971, Puławski Park Czartoryskich - dawniej, dziś i jutro, Biuletyn Puławski, Nr 11/12.
33. Strzemski M., 1980, Instytut Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa w Puławach, IUNG - CBR, Puławy.
34. Szafrańska M. (pod red.) - 1998, Ogród - forma - symbol - marzenie, Zamek Królewski w Warszawie.
35. Teczka protokołów z posiedzeń Rady Parku.
36. Whelan A., 1999, Czuła dusza w krajobrazie postępu. Dziennik podróży Izabeli Czartoryskiej po Anglii i Szkocji, [w:] Ogród puławski... „Fundacja...” zeszyt 1, Puławy.
37. Wnioski z konferencji „Ogród puławski w czasach księżny Izabeli oraz perspektywy jego przetrwania przy zmianie funkcji”,1999, [w:] Ogród puławski... „Fundacja...” zeszyt 1, Puławy.
38. Wołk A., 1999, Status Ogrodu Puławskiego w Instytutach naukowych, [w:] Ogród puławski... „Fundacja”, zeszyt 1, Puławy.
39. Wołk A., 2002, Zniszczenie drzewostanu w ogrodzie puławskim przez nawałnicę w dniu 4 sierpnia 2001 r., Krajobrazy Dziedzictwa Narodowego, nr 2(10), Warszawa.
40. Wołk A., H. Stasiak, B. Rębowski, 1987, Spis nazw drzew i krzewów Ogrodu Puławskiego (w układzie alfabetycznym), IUNG, R(235), Pu- ławy. (Pozycja będzie wznowiona w Annales UMCS, vol. XX, sectio FF 2002, Lublin).
41. Wójcik Z., 1984, Mikołaj Krysztafowicz bibliotekarz z Puław i badacz Lubelszczyzny, Kalendarz Lubelski, 1984, s. 113-118.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BAR0-0029-0021