Dziwne losy dominant krajobrazowych

• Autorzy: Pawłowska K.

Warianty tytułu

EN

Strange fortunes of landscape dominants

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Dominant, as its encyclopedic definition says, is the major motive, fundamental characteristic, exceptional element or an element which outnumbers others in a given set. Higher, huger, brighter or more original objects exist in all types of landscapes from primal ones to cultural ones. The importance of a dominant is given to them in the perception process by the person viewing. The dominant - the object effect, which on purpose is to dominate the others and be a carrier of a substance worth stressing and remembering has been applied since the beginning of architecture history. One of such functions is marking the centre of a town or other settlement unit. That is why, looking on a panorama of a city we are looking for towers, and when we find them, we know where the centre lies, and sometimes we also know what city it is. For dominants stand to the function of a specific city logo, like for example the Eiffel Tower in Paris. Dominants regional effect can be noticed in a cultural landscape which most often evidence religious separation of defined regions. In the perception process we simultaneously recognize the object or phenomena (e.g. a dominant) and transform the gained information in a way conditioned by capability of our previous knowledge and the state of feelings and the actual situation: here and now. Perception effect can be, therefore, much varied. That is why it does not depend on creators but most of all on receivers to accept the dominant role of a specific object and a symbolic sense of consignment of which carrier it is to be. Dominant dependence on perception allows for successful, but sometimes not so successful dominants, sometimes strange, sometimes perfidious transformations, attempts to falsify symbols e.t.c. are possible. Strange fortunes of dominants in Siebenbürgen, Palace of Culture and Science in Warsaw, Hundertwasser Haus in Vienna and towers of the World Trade Centre in New York are presented in the text.

Słowa kluczowe

PL

dominanta krajobrazowa; architektura krajobrazu

EN

landscape dominants; landscape architecture

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
• Czasopismo: Architektura Krajobrazu
• Rocznik: 2006
• Tom: nr 1-2
• Strony: 10--16
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys.

Twórcy

autor

Pawłowska K.

• Zakład Podstaw Kulturowych Architektury Krajobrazu, Instytut Architektury Krajobrazu, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• 1 Władysław Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych (http://www. slownik-online.pl/indeks_hasel.php).
• 2 Krystyna Dąbrowska-Budziło, Wśród panoram Krakowa. O przemianach widoków i o tym, jak je ocalić, Wyd. Literackie, Kraków 1990.
• 3. Waldemar Marzęcki, Klara Czyńska, Paweł Rubinowicz, Wirtualny model miasta - analiza lokalizacji obiektów wysokich [w:] Nowa architektura w kontekście kulturowym miasta, TaP Wydawnictwo Sympozjalne, Gliwice 2006.
• 4. Ewa Cichy-Pazder, Humanistyczne podstawy kompozycji miasta, Wyd. PK, Kraków 1998.
• 5. Earl Babbie, Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa 2005, s. 3.
• 6. Krystyna Pawłowska, Magdalena Swaryczewska, Ochrona dziedzictwa Kulturowego. Zarządzanie i partycypacja społeczna, Wyd. UJ, Kraków 2002.
• 7. Amos Rapoport, Human aspects of urban form. Towards a man - environment approach to urban form and design, Pergamon Press, 1977.
• 8. Janusz Bogdanowski, Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu, Ossolineum, Kraków - Wrocław 1976.
• 9. Krystyna Pawłowska, Idea swojskości miasta, Wyd. Politechniki Krakowskiej, Kraków 2001.
• 10. Claud Lévi-Strauss, Antropologia strukturalna, Warszawa 1970.
• 11. Walter Christaller, Die Zantralen Orte in Süddeutschland, Jena 1933.
• 12. http://www.wieza-eifla-pl.com/

Uwagi

Bibliografia sporządzona została na podstawie przypisów.