Rolno-środowiskowe znaczenie trwałych użytków zielonych

• Autorzy: Jankowska-Huflejt H.

Warianty tytułu

EN

Agricultural and environmental role of the permanent grasslands

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Trwałe użytki zielone są źródłem naturalnych, wartościowych pasz wpływających na jakość środków żywienia ludzi. Pełnią również ważne funkcje w ochronie środowiska i kształtowaniu krajobrazu. Tymczasem poziom ich wykorzystania i gospodarowania na nich w ostatnich kilkunastu latach bardzo obniżył się. Następstwem tego są straty ekonomiczne i środowiskowe. Następuje degradacja runi i gleb (zwłaszcza organicznych), zmniejsza się znaczenie ich funkcji ochronnych, m.in. w stosunku do wód gruntowych i powierzchniowych. Wpływają na to zaniedbania gospodarki wodnej na tych użytkach i przede wszystkim zbyt mała obsada zwierzętami trawożernymi, głównie bydłem i owcami. Możliwe sposoby poprawy ich wykorzystania to odtworzenie pogłowia zwierząt przeżuwających. Po ustanowieniu limitowanych kwot mlecznych dobrym, perspektywicznym kierunkiem wydaje się być chów bydła mięsnego i owiec, szczególnie cennych w kształtowaniu krajobrazu.

EN

Permanent grasslands are a source of natural, valuable fodder for the livestock, affecting consequently the quality of foodstuffs for human nutrition. They fulfil also some important functions in environment protection and landscape creation. However, the level of their management and utilization decreased within last several years. That results in economic and environmental losses. There occure the degradation of sward and soils (organic soils in particular), and decrease of their of their important protective functions, especially in relation to the ground and surface waters. Such a situation is affected by negligences in water management on the grassland areas and - first of all - by too low ruminant livestock density, mainly the cattle and sheep. Possible methods of improving their utilization consist in the reconstruction of ruminant livestock density. After establishing limited milk quotas, raising of the beef cattle as well as the sheep, seems to be particularly prospective and valuable because of their role in landscape shaping.

Słowa kluczowe

PL

trwałe użytki zielone; produkcja pasz; struktura krajobrazu; środowisko przyrodnicze; zanieczyszczenia rolnicze; obieg wody; erozja gleb

EN

permanent grasslands; fodder production; structure of the landscape; natural environment; agriculture pollution; water circulation; soil erosion

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Problemy Inżynierii Rolniczej
• Rocznik: 2007
• Tom: R. 15, nr 1 cz.2
• Strony: 23--34
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., tab.

Twórcy

autor

Jankowska-Huflejt H.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach

Bibliografia

• Decau M.L., Salette J. 1994. Reducing nitrate leaching by manipulating the cutting/grazing and N fertilisation level regimes. Proc. 15th Gen. Meet. EGF Wageningen, ss. 233-237
• Drupka S. 2004a. Plonowanie użytków zielonych - warunki,wodne. Możliwości poprawienia gospodarowania wodą na użytkach zielonych przez zastosowanie samoregulujących zastawek melioracyjnych. W: Perspektywy gospodarowania na trwałych użytkach zielonych w ramach „Wspólnej polityki rolnej UE". Red. H. Jankowska-Huflejt. Mater. Semin., 49: 77-90
• Drupka S. 2004b. Tereny rezerw rozwojowych (TRR) jako element obszarów trwałej zieleni (OTZ). Wiad. Melior., 2: 99-103
• Gil E. 1976. Spłukiwanie gleby na stokach fliszowych w rejonie Szymbarku. Dokum. Geogr, nr 2
• Grzyb S., Prończuk J. 1994. Podział i waloryzacja siedlisk łąkowych oraz ocena ich potencjału produkcyjnego. W: Kierunki rozwoju łąkarstwa na tle aktualnego poziomu wiedzy w najważniejszych jego działach. Materiały z Ogólnopolskiej Konf. Łąkarskiej. Warszawa 27-28 września 1994, Warszawa: Wydaw. SGGW, ss. 51-63
• Jankowska-Huflejt H. 2001. Porównanie wpływu nawożenia mineralnego i obornikiem na trwałość gatunków oraz zmiany pH i zawartości substancji organicznej w glebie łąki trwałej. W: Trwała okrywa roślinna jako podstawa zrównoważonego rozwoju rolnictwa w zlewniach karpackich. Konf. Jaworki
• Jasiorowski H. 2005. Czas na polską wołowinę. Wiadomości Rolnicze, sierpień, s. 20
• Kaca E. 2003. Praktyczne zasady regulacji stosunków wodnych w gospodarce łąkowo-pastwiskowej. W: Zasady produkcji i wykorzystania pasz łąkowo-pastwiskowych jako bezpiecznego ogniwa w łańcuchu pokarmowym. Red. nauk. J. Zastawny, H. Jankowska-Huflejt, ss. 83-97
• Kędziora A. 2005. Przyrodnicze podstawy gospodarowania wodą w Polsce. Ochrona środowiska w gospodarce przestrzennej. ZBŚRiL PAN, Poznań, ss. 74-113
• Kopeć S. 1999. Rola użytków zielonych w ochronie wód. W: Rola użytków zielonych i zadrzewień w ochronie środowiska rolniczego. Miedzyn. konf. nauk.-techn. Kraków-Jaworki, ss. 141-151
• Kopeć S., Misztal A. 1990. Wpływ różnej okrywy roślinnej na ochronę przed erozją gleb użytkowanych rolniczo w warunkach górskich. Probl. Zagosp. Ziem Górskich, z. 30
• Kostuch R., Nazaruk M. 2000. Osiągnięcia gospodarki łąkowo-pastwiskowej w kończącym się stuleciu. Wiad. Melior., 1: 20-26
• Kostuch R., Nazaruk M., Gutkowska A. 2004. Reakcja zbiorowisk łąkowych na długotrwałą suszę. Wiad. Melior., 2: 79-83
• Kurek Z., Kurek S. 1999. Zagrożenie środowiska przyrodniczego przez rolnictwo. W: Szata roślinna jako wielofunkcyjna dominanta ilościowo-jakościowych zasobów wodnych w górach. Mater. Semin. IMUZ, 42: 21-35
• Mioduszewski W. 2004. Ochrona przed powodzią a walory przyrodnicze dolin rzecznych. Wiad. Melior., 1: 33-37
• Misztal A. 1998. Wpływ okrywy roślinnej na ilość i jakość wód odciekających z różnych upraw rolniczych. W: Szata roślinna jako wielofunkcyjna dominanta ilościowo-jakościowych zasobów wodnych w górach. Mater, Semin. IMUZ, 42: 175-183
• Okularczyk S. 2002. Ekonomiczne i ekologiczne możliwości produkcji mleka i wołowiny z wykorzystaniem użytków zielonych. W: Pasze z użytków zielonych czynnikiem jakości zdrowotnej środków żywienia zwierząt i ludzi. Red. H. Jankowska-Huflejt, J. Zastawny. Falenty: Wydaw. IMUZ, ss. 66-72
• Ostrowski R. 1998. Nawożenie użytków zielonych. IZ, Kraków, ss. 37
• Prończuk J. 1982. Podstawy ekologii rolniczej. PWN, Warszawa
• Ryszkowski L, Bałazy S., Kędziora A. 2003. Kształtowanie i ochrona zasobów wodnych na obszarach wiejskich. Poznań: ZBŚRiL PAN, ss. 70
• Wysocki Cz. 1994. Studia nad funkcjonowaniem trawników na obszarach zurbanizowanych (na przykładzie Warszawy). Wydawnictwo SGGW, Warszawa
• Zastawny J. 1993. Wartość pokarmowa różnie konserwowanych pasz objętościowych z użytków zielonych w świetle badań chemicznych i zootechnicznych. Rozprawy habilitacyjne. Wydaw. IMUZ, Falenty