Analiza oddziaływania stacji paliw na stopień zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi

• Autorzy: Kwapuliński J. , Bebek M. , Mitko K. , Fischer A. , Wiechuła D.

Warianty tytułu

EN

Analysis of influence of petrol stations on degree contamination of soil by heavy metals

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule zamieszczono rezultaty analizy oddziaływania ruchu komunikacyjnego na gleby w pobliżu stacji paliw. Metodą ASA oznaczono w próbach gleby zawartość: Fe, Ni, Cu, Zn, Cd oraz Pb. Próby te pobrano w sąsiedztwie 22 stacji paliw zlokalizowanych na terenie woj. śląskiego. Do oceny tendencji zmian zawartości metali wykorzystano analizę korelacyjną oraz analizę czynników głównych. Współczynniki korelacji między zawartościami wybranych metali mogą być wykorzystane do weryfikacji zasięgu wpływu emisji komunikacyjnej na gleby w sąsiedztwie dróg i stacji paliw.

EN

The results of analysis of the influence of motor vehicle emission on soils near petrol stations are presented in this paper. The contents of Fe, Ni, Cu, Zn, Cd, Pb were determined by atomic absorption spectrometry (AAS). The soil samples were taken in the vicinity of 22 petrol stations in the region of Upper Silesia. Principal component analysis and correlation analysis were used for the determination of change tendency in heavy metal contents. The correlation factors between contents of selected metals may be used for verification of the long-term influence on the soils of both vehicle emission and petrol stations.

Słowa kluczowe

PL

stacja paliw; gleba; zanieczyszczenie; metale ciężkie

EN

petrol station; soil; contamination; heavy metals

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Problemy Ekologii
• Rocznik: 2007
• Tom: R. 11, nr 2
• Strony: 101--107
• Opis fizyczny: Bibliogr. 49 poz., tab.

Twórcy

autor

Kwapuliński J.

autor

Bebek M.

autor

Mitko K.

autor

Fischer A.

autor

Wiechuła D.

• Śląska Akademia Medyczna, Katedra i Zakład Toksykologii

Bibliografia

• [1] Hewitt C. N., Rashed M. B.: Ań integrated budget for selected pollutants for a major rural highway. Sci. Total Environ., 93: 375-384, 1990
• [2] Lindgren A.: Asphalt wear and pollution transport. Sci. Total Environ., 189/190:281-286, 1996
• [3] Muschack W.: Pollution of Street Run-off by Traffic and Local Conditions. Sci. Total Environ., 93: 419-431, 1990
• [4] Colandini V., Legret M., Brosseaud Y., Balades J.D.: Metallic pollution in clogging materials of urban porous pavements. Wat. Sci. Tech., 32(l):57-62, 1995
• [5] Curzydło J.: Zagrożenia motoryzacyjne i konflikty autostradowe w Polsce. Aura 2: 6-10, 1998a
• [6] Curzydło J.: Motoryzacyjne zanieczyszczenie roślin oraz sposoby użytkowania gruntów rolnych przyległych do autostrad i dróg szybkiego ruchu. Ekoinżynieria, 5(30): 15-20, 1998b
• [7] Garty J.: Environment and elemental content of lichen, w: Trace metals in the environment, 4: 255-263, 2000
• [8] Hopke P.K., Lamb R.E., Natusch D.F.S.: Multielement characterization of urban rodway dust. Environ. Sci. Technol, 14: 164-172, 1980
• [9] Lee P.K., Touray J. C., Baillif P., Ildefonse J.P.: Heavy metal contamination of settling particles in a retention pond along the A-71 motorway in Solonge, France. Sci. Total Environ., 201:1-15, 1997
• [10] Miguel E., Llamas J.F., Chacón E., Berg T. et. al : Origin and patterns of distribution of trace elements in street dust: unleaded petrol and urban lead. Atmospheric Environ., 31(17): 2733-2740, 1997
• [11] Monaci F., Moni F., Lanciotti E., Grechi D. et al.: Biomonitoring of air bone metals in urban environments: new traces of vehicle emission, in place of lead. Environ. Pollut., 107: 321-327, 2000
• [12] Mungur A.S., Shutes R.B.E., Revitt D.M., House M.A.: An assessment of metal removal from highway runoff by a natural wetland. Wat. Sci. Tech., 32(3): 169-175, 1995
• [13] Scanlon P.F.: Effects of highway pollutants upon terrestrial ecosystems, w: Highway Pollution ed. Hamilton R.S., Harrison R.M., Elsevier Amsterdam -London-New York-Tokyo 1991, 281-339, 1991
• [14] Czarnowska K.: Poziom niektórych metali ciężkich w glebach i liściach drzew miasta Łodzi. Roczn. Glebozn., 48(3/4): 49-61, 1997
• [15] Czarnowska K.: Metale ciężkie w glebach zieleńców Warszawy. Roczn. Glebozn., 50(1/2): 31-39, 1999
• [16] Czarnowska K., Gworek B.: Stan zanieczyszczenia cynkiem, ołowiem i miedzią gleb Warszawy. Roczn. Glebozn., 42(1): 49-56, 1991
• [17] Czarnowska K., Gworek B., Szafranek A.: Akumulacja metali ciężkich w glebach i warzywach korzeniowych z ogródków działkowych dzielnicy Warszawa-Mokotów. Roczn. Glebozn., 45(3/4): 45-54, 1994
• [18] Indeka L., Karaczun Z. M. Cynk w glebach położonych przy ruchliwych trasach komunikacyjnych w: Cynk w środowisku - problemy ekologiczne i metodyczne. PAN Kom. Nauk Czł. i Śród. Z.N. 33, 213-219, 2002
• [19] Curzydło J.: Ołów i cynk w roślinach i glebach w sąsiedztwie drogowych szlaków komunikacyjnych. Rozpr. habil. Nr 127, Zesz. Nauk. AR w Krakowie, 1989
• [20] Maciejewska A., Skłodowski P.: Wpływ emisji spalin samochodowych na skażenie gleb związkami ołowiu, cynku i kadmu przy trasie Warszawa-Katowice. Z. Probl. Post. NaukRoln. 418: 271-280, 1995
• [21] Malczyk P., Kędzia W.: Metale ciężkie w glebach leśnych wzdłuż drogi wylotowej Bydgoszcz - Inowrocław. Roczn. Glebozn., 47(3/4): 203-211, 1996
• [22] Paukszto A., Kwapuliński J., Wiechuła D. i in.: Występowanie ołowiu w glebie w otoczeniu stacji paliw (formy występowania), w: Ołów w środowisku - problemy ekologiczne i metodyczne. PAN Kom. Nauk. Czł. i Śród. Z.N. 21, 113-119, 1998
• [23] Bebek M., Mitko K., Kwapuliński J. Formy występowania cynku w glebach objętych oddziaływaniem ruchu komunikacyjnego, w: Cynk w środowisku - problemy ekologiczne i metodyczne. PAN Kom. Nauk Czł. i Śród. Z.N. 33, 189-195,2002
• [24] Garty J., Kauppi M., Kauppi A.: Accumulation of airbone elements from vehicles in transported lichens in urban sites. J. Environ. Qual., 25: 265-272, 1996
• [25] Mańko P.: Mobilność i fitotoksyczność metali ciężkich (Zn, Cd, Pb, Cu, Ni) w glebach zanieczyszczonych siarką. Rozpr. Dokt. IUNG, Puławy, 70 s. 1999
• [26] Ball D.J., Hamilton R.S., Harrison R.M.: The influence of highway-related pollutants on environmental quality, w: Highway Pollution ed. Hamilton R.S., Harrison R.M., Elsevier Amsterdam-London-New York-Tokyo 1991, 1-47,1991
• [27] Huang X., Ollmez L, Aras N.K.: Emissions of trace elements from motor vehicles: potential marker elements and source composition profile. Atmospheric Environ., 28(8): 1385-1391, 1994
• [28] Munoz A.H., Garcia E.J.H.: Pollutant removal from highway surfaces in Madrit using irrigation techniques. Sci. Total Environ. 59: 369-389, 1987
• [29] Lagerwerff J.V., SpechtA.W.: Contamination of roadside soil and vegetation with cadmium, nickel, lead and zinc. Environ. Sci. Technol, 4(7): 583-586, 1970
• [30] Beckwith P.R. Ellis J.B. Revitt D.M.: Particle size distribution of Cu, Pb and Zn across a road surface, w: Inter. Conf. Heavy Metal in the Environment, Athens, September (1985) 1: 174-177, 1985
• [31] Nidiokwere C.L.: A study of heavy metal pollution from motor vehicle emissions and in effect on roadside soil, Vegetation and crops in Nigeria. Environ. Pollut. (Series B), 7: 35-42, 1984
• [32] McGrath S.P.: Chromium and nickel, w: Heavy metals in soils, ed. BJ. Alloway Blackie Academic & Proffessional, London-Glasgow-Weinheim-NewYork-Tokyo-Melbourne-Madras, 152-178, 1995b
• [33] Arias M., Nunez A., Barral M. T., Diaz-Fierros F. Pollution potential of copper mine spoil used for road making Sci. Total Environ. 221: 111-116, 1998
• [34] Hvitved-Jacobson T., Yousef Y.A. Highway runoff quality, environmental impacts and control w: Highway Pollution ed. Hamilton R.S., Harrison R.M., Elsevier Amsterdam-London-NewYork-Tokyo, 165-208, 1991
• [35] Bebek M.: Charakterystyka występowania metali ciężkich w glebach objętych oddziaływaniem ruchu komunikacyjnego w pobliżu stacji paliw. Rozpr. Dokt. GIG, Katowice, 2001
• [36] ISO 11464 Soil Quality - Pretreatment of samples for physico-chemical analyses. Is tad., 1994-10-01
• [37] Kabata-Pendias A.: Analiza śladowa gleb i roślin, w: Problemy jakości analizy śladowej w badaniach środowiska przyrodniczego. Red. Kabata-Pendias A., Szetke B., Wyd. Edukacyjne Żak, Warszawa, 1998
• [38] PN-R-04031 Analiza chemiczno-rolnicza gleby. Pobieranie próbek, 1997
• [39] Tan K. H.: Soil sampling, preparation and analysis. Marcel Dekker, Inc., New York-Basel-Hong Kong, 408 s, 1995
• [40] Ure A. M.: Methods of analysis for heavy metals in soils, w: Heavy metals in soils, ed. B. J. Alloway, Blackie Academic & Proffessional, London-Glasgow-Weinheim-New York-Tokyo-Melboume-Madras, 58-95, 1995
• [41] Barona A., Romero F.: Distribution of metals in soils and relationships among fractions by principal component analysis. Soil. Technol. 8:303-319, 1996
• [42] Walczak B., Kwapuliński J.: Zastosowanie Analizy Czynników Głównych do oceny zanieczyszczenia powietrza metalami ciężkimi na obszarze Katowic. Ochrona Powietrza, 4: 81-85, 1992
• [43] Dudka S.: Ocena całkowitych zawartości pierwiastków głównych i śladowych w powierzchniowej warstwie gleb Polski. R (293), IUNG Puławy, 48 s, 1992a
• [44] Valerio F., Pala M., Piccardo M. T., Lazzarotto A. et al.: Exposure to air- borne cadmium in some Italian urban areas. Sci. Total Environ., 172: 57-63, 1995
• [45] Chronopoulos J., Haidouti C., Chronopoulou-Sereli A., Massas I.: Variations in plant and soil lead and cadmium content in urban parks in Athens, Greece. Sci. Total Environ., 196: 91-98, 1997
• [46] Ogunsola O. J., Oluwole A.F., Asubiojo O.I., Olaniyi H.B. et al.: Traffic pollution: preliminary elemental characterization of roadside dust in Lagos, Nigeria. Sci. Total Environ. 146/147: 175-184, 1994
• [47] Wong J. W. C., Mak N. K.: Heavy metal pollution in children playgrounds in Hong Kong and its health implications. Environ. Technol. 18: 109-115, 1997
• [48] Biggings P.D.E., Harrison R.M.: Chemical speciation of lead compounds in street dusts. Environ. Sci. Technol. 14(3):336-339, 1980
• [49] Wheeler G. L., Rolfe G.L.: The relationship between daily traffic volume and the distribution of lead in roadside soil and vegetation. Environ. Pollut.18: 265-274, 1979