Procesy spalania odpadów źródłem niebezpiecznych dla zdrowia i życia człowieka dioksyn, furanów i bifenyli

• Autorzy: Sadowski T. , Świderski G. , Lewandowski W.

Warianty tytułu

EN

Waste incineration processes as a source of hazarodus to human health dioxins, furans and biphenyls

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia problemy związane z unieszkodliwianiem odpadów w procesie spalania. Najbardziej rozpowszechnioną metodą unieszkodliwiania odpadów powstających w placówkach zdrowotnych w Polsce jest spalanie. Jest to najdroższa ze znanych metod utylizacji, a także bardzo szkodliwa dla środowiska. Pomimo iż koszty utylizacji odpadów metodami alternatywnymi są znacznie niższe tylko nieliczne szpitale zainwestowały w tego typu instalacje. Jednym z powodów jest polskie prawo, które zabrania stosowania tych metod. Odpady medyczne zawierają znaczne ilości PCV, podobnie jak odpady z gospodarstw domowych. Podczas spalania tego tworzywa w niekontrolowanych warunkach powstają dioksyny, furany i bifenyle, które należą do najbardziej toksycznych trucizn. Ze względu na powszechnie stosowany proceder spalania odpadów w piecach domowych emisja tych substancji jest znaczna. W Polsce ponad połowa emitowanej ilości dioksyn pochodzi z procesów niekontrolowanego spalania. Innym równie istotnym źródłem są przestarzałe spalarnie odpadów medycznych. Przeprowadzone w latach 1996-2001 badania emisji dioksyn w 32 spalarniach odpadów medycznych wykazały, że 80% instalacji nie spełnia normy emisji. Liczne badania w latach 80-tych ubiegłego wieku wykazały kancerogenne oraz mutagenne działanie dioksyn. W ciągu ostatnich kilku lat udowodniono, że dioksyny i furany (PCDDs i PCDFs) oraz bifenyle (PCBs) mają bezpośredni wpływ na zakłócenie systemu wydzielania hormonalnego, głównie endokrynnego oraz replikacji kodu genetycznego.

EN

The article address issues related to waste handling in incineration processes. Incineration is the most common method of medical waste treatment in Poland. While being the most expensive of the known technologies This method is at the same time dangerous for the environment.

Słowa kluczowe

PL

odpady; spalanie; zagrożenie zdrowia; dioksyny; bifenyl; furany

EN

waste; incineration process; human health; dioxins; furans; biphenyls

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Problemy Ekologii
• Rocznik: 2007
• Tom: R. 11, nr 2
• Strony: 91--95
• Opis fizyczny: Bibliogr. 49 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Sadowski T.

autor

Świderski G.

autor

Lewandowski W.

• Katedra Chemii Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Białostockiej

Bibliografia

• [1] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz.U. z 2003 r. Nr 8, poz. 104)
• [2] Kowalska M.: Technologie Unieszkodliwiania odpadów medycznych, Gospodarka odpadami medycznymi, Warszawa 2002
• [3] Zębek E., Szwejkowska M.: Gospodarka odpadami medycznymi w Polsce, Ochrona Środowiska- przegląd, nr 4, 2004
• [4] Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o zmianie ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw (Dz.U. nr 175, poz. 1458)
• [5] Davy C. W.: Legislation with respect to dioxins in the workplace, Environmental international, 30, 2004
• [6] Koichi Saito, Masachiko Ogawa, Mikiko Takekuma, Atsuko Ohmura, Migaku Kawaguchi, Rie Ito, Koichi Inoue, Yasuhiko Matsuki, Hiroyuki Nakazawa: Systematic analysis and overall toxicity evaluation of dioxins and hexachlorobenzene in human milk, Chemosphere, 61, 2005
• [7] Grochowalski A.: Zanieczyszczenia chemiczne w procesie spalania odpadów, Materiały konferencyjne „Utylizacja odpadów szpitalnych" cz. 2, Poznań-Kiekrz, 1995
• [8] Rutala W. A., Mayhall C. G.: Society for Hospital Epidemiology of America Position Paper, Control and Hospital Epidemiology. Reprinted in Leaach Bissonetal. 1993
• [9] Wandrasz J. W.: Gospodarka odpadami medycznymi, Poznań 2000
• [10] Lee B.K, Ellenbecker M.J., Moure-Eraso R.: Analyses of the recycling potential of medical plastic wastes, Waste Management 22, 2002
• [11] Moo Been Chang, Tsai Fei Huang, The effects of temperature and oxygen content on the PCDD/PCDFs formaton in MSW fly ash, Chemosphere, 40, 2000
• [12] Hart J.R,:Emissions of polychlorinated dibenzo-p-dioxins and dibenzofurans from catalytic and thermal oxidizers burning dilute chlorinated vapors, Chemosphere, 54, 2004
• [13] Huang H., Buekens A.: On the mechanisms of dioxin formation in combustion processes, Chemosphere, 9, 1995
• [14] Pollitt F.: Polychlorinated Dibenzodioxins and Polychlorinated Dibenzofurans, Regulatory Toxicology and Pharmacology, 30, 1999
• [15] Alvim-Ferraz M. C. M., Afonso S. A. V.: Incineration of different types of medical wastes: emission factor for gaseous emissions, Atmospheric Environment, vol.37, 38, 2003
• [16] Kuehl D.: Chemosphere, 15 (9-12), 1986
• [17] Grochowalski A.: Dioksyny w żywności - czy rzeczywiste ryzyko dla zdrowia, (www.dioksyny.pl/dioksynowefaktyifikcje/)
• [18] Berg Van den M., Birnbaum L., Bosveld B.T.C., Brunstrom B., Cook P., Feeley M., Giesy J.P., Hanberg A., Hasegawa R., Kennedy S.W, Kubiak T., Larsen J.C., van Leeuwen F.X.R., Liem A.K.D., Nolt C., Petersom R.E., Poellinger L., Safe S., Schrenk D., Tillitt D., Tysklind M., Younes M., Waern F., Zacharewski T., Toxic equivalency factors (TEFs) for PCBs, PCDDs, PCDFs, for humans and wildlife, Environ. Health Persp. 106, 1988
• [19] Ahlborg U.G., Bccking G.C., Birnbaum L.S., Brouwer A., Derks H.J.G.M., Feeley M., Golor G., Hanberg A., Larsen J.C., Liem A.K.D.: Toxicequivalency factors for dioxin-like PCBs. Report on WHO-ECEH and IPCS consultation, Chemosphere 28, 1994
• [20] Kamiński S., Głaz R., Grochowalski A., Holtzer M., Kacprzyk W, Klint M., Kłokocka M., Lassen C., Olcndrzyński K., Ostrowski J., Sadowski M., Wolski J., Wziątek W.: Możliwości ograniczania emisji dioksyn w sektorze metalurgicznym w Polsce -raport, Ministerstwo Ochrony Środowiska, Warszawa 2005
• [21] Funcke W., Linnemann H.: Sampling of PCDDs and PCDFs in Emissiol from Cobustion Facilities Using an Adsorption Method, Chemosphere, Vol 24,No.11, 1992
• [22] Funcke W., Hovemann A., Luthard P, Manske E.: Influence of Electrostatii Precipitator and the Flue Gas Temperature on Concentrations of Organic Compounds, Chemosphere, Vol. 27, No. 4, 1993
• [23] Alvim-Ferraz M. C. M., Afonso S. A. V: Incineration of healtcare wastes: management of atmospheric emission trough waste segregation, Waste Management, 25, 2005
• [24] Grochowalski A., Chrząszcz R.: Determination of PCDFs/PCDDs in ambient air from Cracow city, Poland. Organohal. Comp., 21, 1995
• [25] Grochowalski A.: Badania nad oznaczaniem polichlorowanych dibenzo-dioksyn, dibenzofuranów i polichlorowanych bifenyli. Monografia nr 272, Zeszyty Naukowe Politechniki Krakowskiej, Kraków 2000
• [26] Rada E. C., Ragazzi M., Panaitescu V.: Apostoł T., The role biomechanical treatments of waste in the dioxin emission inyentories, Chemosphere, 3 , 2006
• [27] Teruyuki Nakao,Osamu Aozasa, Souichi Ohta, Hideaki Miyata: Formation of toxic chemicals including dioxin-related compounds by combustion from a small home waste incinerator, Chemosphere, 3, 2006
• [28] Lee B.K., Ellenbecker M. J., Moure-Eraso R.: Alternatives for treatment and diposal cost reduction of regulated medical wastes, Waste Management, 24, 2004
• [29] Takeshi Hatanaka, Akio Kitajima, Masao Takeuchi: Role of copper chloride in the formation of polychlorinated dibenzo-p-dioxins and dibenzofurans during incineration, Chemosphere, 57, 2004
• [30] Litvak V.V., Korshunova O.A., Saikovich E.G.: Synthesis and SNAr reactions of new dioxins and predioxins, Chemosphere, 43, 2001
• [31] Harrad S.: Chemosphere, 23 (3), 1991
• [32] Lahl U.: Chemosphere, 23 (8-10), 1991
• [33] Eiceman G.: Anal. Chem., 51 (14), 1979
• [34] Suzuki K., Kasai E., Aono T., Yamazaki H., Kawamoto K.: De novo formation characteristics of dioxins in the dry zone of an iron ore sintering bed, Chemosphere, 54, 2004
• [35] United States Environmental Protection Agency., Estimating Exposures to Dioksin-Like Compounds, vol. 11: Properties, Sources, and Background Exposures. External Review Draft, Czerwiec 1994
• [36] Oledrzyński K., Kargulewicz I.: Oszacowanie krajowej emisji dioksyn (PCDD/F) i polichlorowanych bifenyli (PCBs) do powietrza, VI Konferencja Naukowa „Dioksyny w przemyśle i środowisku" - 26-27.09.2002 Kraków
• [37] Raport OTZO: www.otzo.most.org.pl/medyczne
• [38] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 lipca 2001 roku w sprawie wprowadzania do powietrza substancji zanieczyszczających z procesów technologicznych i operacji technicznych (Dz.U. z 2001 r., Nr 87 poz. 957)
• [39] Schwenk M.: Wie gefaehriich ist DIOXIN wirklich. Bild der Wissenschaft, no.11,1984
• [40] Praca zbiorowa, Red. Ware W.: 2,3,7,8-Tetrachlorodibenzo-p-Dioxin, Reviews of Environ. Contam. & Toxicol. Vol 107, 1988
• [41] Tschiriey F.H.: Dioxin, Science, Vol 254 No. 2, 1986
• [42] Eduijee G.H.: Dioxins in the Environment, Chemistry in Britain, 1988
• [43] Rawk R.W.: DOW Finds Support, Doubt for Dioxin Ideas, Chemical & Engineering News, 12, 1979
• [44] Liem A.K.D., Theelen R.M.C.: Dioxins: Chemical Analysis, Exposure and Risk Assessment. National Institute of Public Health and the Environment, Bilthoven, The Netherlands, ISBN 90-393-2012-8, 1997
• [45] Suh-Woan Hu, Chun-Chieh Chen, Chung-Yih Kuo, Wen-Hai Lin and Pinpin Lin: Increased cytochrome P4501B1 gene expression in peripheral leukocytes of municipal waste incinerator workers, Toxicology Letters Volume 160, Issue 2, 2006
• [46] Brown N. M., Manzolillo P.A., Zhang J.X.: Prenatal TCDD and predisposition to mammary in the rat, Cancirogenesis, 19(9), 1998
• [47] Grochowalski A., Chrząszcz R.: The results of the Large Scale Determination of PCDDs, PCDFs and Coplanar PCBs in Polish Food Product Samples GC-MS/MS Technique, Organohalogen Compounds, 47, 2000
• [48] Council Regulation (EC) No: 2375/2001 of 29 November 2001
• [49] Commission Recommendation 2002/201/EC of 4 March 2002, na podstawie Commission Directive 2002/69/EC