Wpływ hydrożelu Stockosorb na wybrane właściwości strukturotwórcze gleby płowej i czarnej ziemi

• Autorzy: Owczarzak W. , Kaczmarek Z. , Szukała J.

Warianty tytułu

EN

The influence of Stockosorb hydrogel on selected structure-forming properties of gray-brown podzolic soil and black earth

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania realizowano dla standardowych agregatów glebowych o objętości 1 cm3 w stanie powietrznie suchym, o modelowanej strukturze, w ściśle kontrolowanych warunkach wilgotności i zagęszczenia. Na agregatach tych oznaczono takie właściwości, jak: dynamiczną i statyczną wodoodporność, stan agregacji po dynamicznym i statycznym działaniu wody, prędkość podsiąku kapilarnego oraz kapilarną pojemność wodną, a więc parametry najlepiej charakteryzujące właściwości strukturotwórcze gleb. Właściwości te badano na agregatach modelowanych z materiału glebowego pobranego z poziomów -uprawnych gleby płowej (piasek gliniasty lekki) i czarnej ziemi (glina piaszczysta). Jako dodatek do gleby zastosowano 4 dawki hydrożelu w ilości: 0,033; 0,066, 0,132 i 0,264 %, w przeliczeniu na suchą masę gleby. Przeprowadzone badania wykazały pozytywny wpływ hydrożelu na analizowane parametry fizykomechaniczne agregatów glebowych, niezależnie od materiału z którego były modelowane. W ogólności zastosowane dawki hydrożelu obniżyły gęstość gleby, a zatem wzrastała porowatość agregatów. Pomimo spadku dynamicznej wodoodporności, wraz ze wzrostem dawki środka wzrastała w przedziale od 5-7% agregacja wtórna, a więc ilość agregatów większych od 0,25 mm. Poprawiła się natomiast odporność agregatów na statyczne działanie wody, a powstała ilość agregatów wtórnych wzrosła do 6-12%. W bardzo znaczący sposób, bo nawet 2-3-krotnie zmniejszył się czas przemieszczania wody w agregatach. W przypadku stałego czasu podsiąku kapilarnego wzrosła maksymalna pojemność kapilarna o około 19 % obj. w piasku gliniastym lekkim (gleba płowa) i o ponad 13% obj. w glinie piaszczystej (czarna ziemia). Ten korzystny wpływ hydrożelu na poprawę parametrów strukturotwórczych, szczególnie właściwości wodnych, znalazł potwierdzenie w badaniach polowych. Na poletkach doświadczalnych z uprawą grochu siewnego, przy zastosowaniu nawodnień deszczownianych, dodany do gleby hydrożel spowodował wzrost plonu z 37,8 dt/ha (kontrola) do 46,6 dt/ha (dawka 100 g/m2), a więc o ponad 23%.

EN

The research was conducted on standard soil aggregates of 1 cm3 density and moulded structure in air-dry state, in rigorously controlled moisture and compaction conditions. On these aggregates such properties as dynamic and static -water resistance, the state of aggregation after dynamic and static water action, the speed of capillary rise and capillary water capacity, so soil structure-forming best characterizing parameters, were marked. These properties were researched on aggregates moulded from the soil material taken from arable horizons of gray-brown podzolic soil (loamy sand) and black earth (sandy loam). As an addition to soil, 4 doses of hydrogel were used in the amount of 0.033; 0.066; 0.132 and 0.264% in dry soil mass. The conducted research proved positive influence of hydrogel on the analyzed physical-mechanical parameters of soil aggregates, regardless of the material they were moulded from. In general, the doses of hydrogel used caused the decrease of soil bulk density and therefore, porosity of aggregates was increasing. In spite of the decrease of dynamic water resistance, secondary aggregation, i.e. the number of aggregates bigger than 0.25mm, was growing within the range of 5-7% along with the increase of the dose of means. Moreover, resistance to static water action improved, and the number of secondary aggregates grew up by 6-12%. The time of water translocation in aggregates decreased significantly, i.e. even twice or thrice. When the time of capillary rise is concerned, maximal capillary capacity increased by I9%v/v in loamy sand (gray-brown podzolic soil) and by over 13%v/v in sandy loam (black earth). This beneficial influence of hydrogel on structure-forming parameters, especially water properties, was confirmed in field researches. On experimental plots with the growing of pea, with the employment of spray irrigation, hydrogel added to soil caused the growth of the crop from 37.8 dt/ha (control) to 46.6 dt/ha (100 g/m2 dose), so by more than 23%.

Słowa kluczowe

PL

gleba płowa; czarnoziemy; właściwości strukturotwórcze; hydrożel; Stockosorb

EN

gray-brown podzolic soil; black earth; structure-forming properties; hydrogel; Stockosorb

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 51, nr 3
• Strony: 55--61
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Owczarzak W.

autor

Kaczmarek Z.

autor

Szukała J.

• Katedra Gleboznawstwa, Katedra Uprawy Roli i Roślin, Akademia Rolnicza im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu

Bibliografia

• [1] Amezketa E.: Soil aggregate stability: a review. J. Sustain. Agricult, 14 (2/3), 82-151, 1999.
• [2] Braunack M.V., Dexter A.R.: Soil aggregation in the seedbed: a review. I. Properties of aggregates and beds of aggregates. Soil Till. Res. 14, 259-279, 1989.
• [3] De Boodt M.F.: Application of polymeric as physical soil conditioner. W: Soil colloids and their associations in aggregates (re. M.F. De Boodt, M. Hayes, A. Her-billon), NATO ASI Series, Ser. B: Physics, 215, Plenum Press, New York, 517-556, 1990.
• [4] De Boodt M.F.: Soil conditionig, a modern procedure of resorting physical soil degradation. Pedologie 43, 157-195, 1993.
• [5] Dechnik i., Dębicki R.: Wykorzystanie syntetycznych środków do ulepszania gleb. Probl. Agrofizyki 23, 1977.
• [6] Dechnik L, Dębicki R.: Ocena wpływu wybranych środków syntetycznych i odpadowych na właściwości fizyczne gleby. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 315, 43-62, 1986.
• [7] Dexter A.R.: Advances in characterisation of soil structure. Soil Till. Res 11, 199-238, 1988.
• [8] Gabriels D.: Application of soil conditioners for agriculture and engineering. W: Soil colloids and their associations in aggregates (re. M.F. De Boodt, M. Hayes, A. Herbillon), NATO ASI Series, Ser. B: Physics, 215, Plenum Press, New York, 557-565, 1990.
• [9] Hetman J., Martyn W.:Oddziaływanie hydrożeli na właściwości wodne podłoży ogrodniczych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 429, 133-135, 1996.
• [10] Johnson M.S., Leah R.T.: Effects of superabsorbent polyacrylamides on efficiency of water use by crop seedlings. J. Sci. Food Agric. 52, 431-434, 1990.
• [11] Kay B.D.: Soil structure and organic carbon: a review. W: Soil processes and the carbon cycle (re. R. Lal, J.M. Kimble, R.F. Follett, B.A. Stewardt), CRS Press, Boca Raton, Florida, 169-197, 1998.
• [12] Mocek A., Drzymała S., Maszner P.: Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Wyd. AR, Poznań, 2000.
• [13] Oades J.M.: Soil organic matter and structural stability: mechanisms and implications for management. Plant Soil 76, 319-337, 1984.
• [14] Owczarzak W.: Struktura gleb mineralnych Polski -badania modelowe. Rocz. AR w Poznaniu, Rozpr. Nauk 328, 2002.
• [15] Paluszek J.: Kształtowanie syntetycznymi polimerami właściwości gleb erodowanych terenów lessowych. Wyd. AR w Lublinie. Rozpr. Nauk. 277, 2003.
• [16] Rząsa S., Owczarzak W.: Modelling of soil structure and examination methods of water resistance, capillary rise and mechanical strength of soil aggregates. Ann. Pozn. Agric. Univ. Sci Diss., 1-135, 1983.
• [17] Rząsa S., Owczarzak W.: Struktura gleb mineralnych Polski. Wyd. AR, Poznań, 2004.
• [18] Słowińska-Jurkiewicz A.: Struktura i właściwości wodno-powietrzne gleb wytworzonych z lessu. Rocz. Nauk Roi. Ser. D Monografie 218,1989.
• [19] Słowińska-Jurkiewicz A., Paluszek J.: Morfologiczna i morfometryczna analiza zmian struktury erodowanej gleby lessowej ulepszanej syntetycznymi polimerami. Acta Agrophysica 56, 259-270, 2001.
• [20] Systematyka Gleb Polski: Wydanie 4, Rocz. Glebozn. 40, (3/4), 1-150, 1989.
• [21] Walczak R., Witkowska B.: Metody badania i sposoby opisywania agregacji gleb. Probl. Agrofizyki 41, 1976.
• [22] Wallace A.: Some living plants and some additional products useful as soil conditioners and in various technologies. W: Handbook of soil conditioners: substances that enhance the physical properties of soil (red. A. Wallace, R.E. Terry) Marcel Dekker Inc., New York, 463-510, 1998.
• [23] Wallace A., Wallace G.A.: Effects Of very low rates of synthetic soil conditioners on soils. Soil Sci. 141, 1986, 324-327.
• [24] Wallace G.A.: Use of soil conditioners in landscape soil preparation. W: Handbook of soil conditioners: substances that enhance the physical properties on soil. (red. A. Wallace, R.E. Terry) Marcel Dekker Inc., New York, 1998, 511-542.
• [25] Wegener H.G., Wegener O.: Die Wirkung von Hydroabsorbern auf Kenndaten des Bodenwasserhaus halts-sandiger bis lehmiger Boden. Mat. Kongress: Bodenschutz in einen vereinten Europa. Wien, 1-9 September 2001.