Udział geodezji w eksperymentach fizyki wysokich energii

• Autorzy: Wójcik G. J.

Warianty tytułu

EN

Using geodesy in high energy experiments

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Eksperymenty fizyki wysokich energii wymagają stałej obsługi geodezyjnej o dużej dokładności. Celem tych pomiarów jest dokładne ustawienie gigantycznych maszyn w żądanym przez fizyków miejscu w przestrzeni. Urządzenia te pozwalają na nadanie cząsteczkom prędkości przyświetlnych, dlatego dokładne wyznaczenie położenia ich elementów jest warunkiem sprawnego przebiegu eksperymentów. Bardzo nietypowe warunki (wąskie tunele, sąsiedztwo innych obiektów o bardzo "złej geometrii") dyktują konieczność zastosowania różnorodnych metod pomiarów geodezyjnych. W artykule podano przykłady pomiarów geodezyjnych wykonywanych w Fermi National Accelerator Laboratory w USA. Grupa geodezyjna laboratorium jest odpowiedzialna zarówno za pomiary naziemnych i podziemnych sieci punktów kontrolnych, jak i za ustawianie i justowanie tych gigantycznych maszyn. Użyto prawie wszystkich metod geodezyjnych, jak pomiary klasyczne, GPS, pomiary z użyciem instrumentów laserowych i fotogrametria cyfrowa.

EN

The demands of high-energy physics experiments require frequent use of geodetic services of the highest accuracy. Precision surveys allow elements of these massive machines to be aligned to the spatial locations designed by the beam physicists. Because the machines can accelerate a particle to nearly the speed of light, correct positioning of machine elements is very critical to the success of the experiment. Very difficult environmental conditions, narrow tunnels, and "bad geometry" dictate the use of a variety of geodetic surveying methods. This paper discusses several examples of geodetic surveys performed by the Alignment and Metrology Group (AMG) of the Fermi National Accelerator Laboratory in USA. AMG is responsible for alignment of the machines, as well as survey control of surface and underground networks. AMG uses many modern metrology applications: classical geodetic survey, GPS, Laser Tracker technology and digital photogrammetry.

Słowa kluczowe

PL

Fermilab; podziemna sieć geodezyjna; Laser Tracker

EN

Fermilab; underground geodetic network; laser tracker

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
• Czasopismo: Technical Sciences. Supplement / University of Warmia and Mazury in Olsztyn
• Rocznik: 2005
• Tom: suppl. 2
• Strony: 27--45
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Wójcik G. J.

• Wydział Fizyki Cząsteczek Elementarnych, Grupa Pomiarowa, Narodowe Laboratorium Wysokich Energii im. Enrico Fermiego, Batavia, Illinois

Bibliografia

• CHEN Y.Q., CHRZANOWSKI A., SECORD J.M. 1986. A Strategy for the Analysis of the stability of Reference Points in deformation Survey. CISM JOURNAL AGSGC, 44, 2.
• GREENWOOD J., WÓJCIK G. 2004. Tevnet Surveing the big Machine. Proceedings of the CMSC, San Jose.
• GREENWOOD J., WÓJCIK G. 2003. Extending the reach of the detector that discovered the top quark. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.
• OSHINOWO B.O. 1997. Fermilab Coordinates System. Fermilab MI-0209 Fermi National Accelerator Laboratory.
• WÓJCIK G., LAKANEN S. 1997. The Adjustment of the Fermilab Main Injector Underground Geodetic Survey. Proceedings of the IWAA97. Argonne, USA.
• WÓJCIK G., LAKANEN S. 1999. The Impact of Deformation on the Finał Alignment of the Fermi-lab Main Injector Geodetic Survey. Proceedings of the IWAA 99. Grenoble, France.
• WÓJCIK G., LAKANEN S. 2002. The survey of antiproton Accumulator Ring at Fermilab. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.
• WÓJCIK G., LAKANEN S. 2002. Laser Tracker handy tool for metrology and alignment. Proceedings of the (IWAA02) Japan.
• VANICEK P., KRAKIWSKY E. 1986. Geodesy the Concepts. North - Holland, New York.