Rośliny transgeniczne

• Autorzy: Rokicki M. , Springer B.

Warianty tytułu

EN

Genetically modified organisms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pojęcie roślin transgenicznych (syn. GMO - Genetically Modified Organism) określa osobniki, których genom został trwale zmieniony przez wprowadzenie do niego fragmentu obcego DNA. Przy produkcji roślin transgenicznych wykorzystuje się zjawisko totipotencji, czyli zdolności do odtworzenia całego organizmu z pojedynczych komórek. Takie komórki są traktowane mieszaniną regulatorów wzrostu, cytokinin i auksyn w celu indukcji podziałów komórkowych i wytworzenia kalusa (materiał wyjściowy do regeneracji roślin) na odpowiednio dobranych pożywkach w warunkach in vitro. Wprowadzenie obcego DNA do komórek roślinnych może odbywać się dwoma metodami: źwektorową (przy wykorzystaniu plazmidu bakterii Agrobacterium tumefaciens) źbezwektorową (np. mikrowstrzeliwanie, transformacja protoplastów za pośrednictwem czynników fizycznych lub chemicznych). Szacuje się, że w 2003 roku rośliny transgeniczne uprawiano w skali świata w 18 krajach (rys. 2) na łącznej powierzchni 67,7mln ha. W porównaniu z rokiem poprzednim areał ten zwiększył się o ok. 15% (ok. 9 mln ha). Powierzchnia uprawy genetycznie zmodyfikowanych roślin rośnie nieprzerwanie od momentu ich komercjalizacji w 1996 roku (rys. 1). W roku 2003 do grona państw, które zezwoliły na uprawę roślin zmodyfikowanych dołączyły: Brazylia i Filipiny. W Europie przeważa sceptyczne nastawienie do GMO. Do tej pory zezwolenie na kontrolowaną ich uprawę wydały Rumunia, Bułgaria, Niemcy i Hiszpania.

EN

The term Genetically Modified Organisms (GMO) refers to specimen which genome has been durably altered through inserting a fragment of DNA originating from another organism. To produce transgenic plants the phenomenon of totiopotency i.e. capability to reconstruct the entire organism from single cells is used. In in vitro conditions such cells are treated with a mixture of growth regulators, cytokincs and auksines on specially selected nutrients to induce cell division and generation of callus (input material for plants regeneration). Insertion of the DNA from other organisms to the cells may be conducted using two methods: -vectoral (using the plasm id of Agrobacterium tumefaciens bacteria) -vector-less (e.g. microinjection, transformation of protoplasts using physical or chemical factors). In 2003, transgenic plants were assessed to be cultivated in 18 countries worldwide (Fig. 2) on a total surface of 67,7mln ha. Compared to previous year this area has been increased by about 15% (approx.. 9mln ha). The surface of the genetically modified plants cultivation has been continuously increasing since the moment of their commercialisation in 1996 ( Fig. 1). In 2003 Brazil and Philippines joined the group of countries where such crops are permissible. In Europe the approach to GMO is rather sceptical. So far such countries as Romania, Bulgaria, Germany and Spain issued permission for a monitored GMO cultivation.

Słowa kluczowe

PL

roślina transgeniczna; gen; DNA

EN

genetically modified organism; genome; DNA

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Problemy Ekologii
• Rocznik: 2004
• Tom: R. 8, nr 6
• Strony: 290--292
• Opis fizyczny: Bibliogr. 4 poz., rys.

Twórcy

autor

Rokicki M.

• Katedra Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu

autor

Springer B.

• Katedra Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu

Bibliografia

• [1] James C. Global Status of Commercialized Transgenic Crops: 2003. Previev. No.30. 2003.
• [2] Malepszy S.: Biotechnologia roślin. Praca zbiorowa. 606 str; 6.3. str. 233: Uzyskiwanie Roślin Transgenicznych. Przybecki. Z. 2.1, str 24-29; Metoda Kultur In Vitro, Skucińska B., Wyd. Naukowe PWN 2001.
• [3] Sułek K.: Apetyt na GMO. Polityka nr 37, 12 IX 1998, s. 32-34, 1998.
• [4] Warkoczewska M., Pankiewicz T.: Sprawozdanie z sesji pt. Regulacje normatywne dotyczące wprowadzania do środowiska genetycznie zmodyfikowanych organizmów. Biotechnologia 4 (55); 237-240. 2001.