Tytuł artykułu
Autorzy
Wybrane pełne teksty z tego czasopisma
Identyfikatory
Warianty tytułu
Till stratigraphy, number of glaciations and local glacial palaeotransport in the southern part of the Sudetic Foreland, Ząbkowice region, southwestern Poland
Języki publikacji
Abstrakty
Na obszarze południowej części Przedgórza Sudeckiego, w okolicy Ząbkowic, znaleziono cztery przewodnie poziomy stratygraficzne. Są to żwiry rzeczne, deponowane w okresie interstadialnym lub interglacjalnym (z kompleksu kromerskiego?) i reprezentujące dwa systemy rzeczne, pra-Nysy Kłodzkiej (dolne żwiry z Janowca) i pra-Budzówki (żwiry z Ząbkowic i Albertowa) oraz trzy poziomy glin lodowcowych, różniące się między sobą wyraźnie składem petrograficznym. Dolna glina ("serpentynitowa") reprezentuje najprawdopodobniej starszy stadiał zlodowacenia południowopolskiego (Elster I) i była deponowana przez lądolód nasuwający się z północy; glina środkowa reprezentuje najprawdopodobniej młodszy stadiał tego zlodowacenia (Elster II) i była deponowana przez lądolód nasuwający się z północnego wschodu; natomiast glina górna reprezentuje starszy stadiał zlodowacenia środkowopolskiego (Saale) - stadiał Odry (Odranian, Saale I, Drenthe) i deponowana była, podobnie jak glina środkowa, z północnego wschodu. Wydaje się więc, że do krawędzi Sudetów doszły trzy skandynawskie lądolody, przy czym gliny z dwóch zlodowaceń, dolna (serpentynitowa) i górna, obserwowane są także na tejże krawędzi w okolicy Janowca. Być może lądolody deponujące gliny dolną i górną przekroczyły nawet krawędź Sudetów i wkroczyły na obszar Kotliny Kłodzkiej. Dane z badanego obszaru wskazują na silną zależność regionalnych kierunków transportu glacjalnego od rzeźby podłoża. Lądolody nasuwały się wzdłuż południkowych dolin Ślęzy, Małej Ślęzy i Oławy w czasie środkowego plejstocenu i wykazywały tylko nieznacznie zróżnicowane kierunki transportu lokalnego.
Four index stratigraphic horizons have been recognized in the southern part of the Sudetic Foreland. These are fluvial gravels, accumulated during the interstadial or interglacial period (Cromerian Complex?) and representing two fluvial systems of: pra-Nysa (Janowiec Gravels) and pra-Budzówka (gravels from Ząbkowice and Albertów) and three till beds. The tills differ one from another by petrographic composition. The lower till (the serpentinite-rich till) represents most probably the early Elsterian ice sheet advance with local palaeotransport from north; the middle till represents probably the late Elsterian ice sheet advance with local palaeotransport from north-east; and the upper till represents the early Saalian ice sheet advance with local palaeotransport from the north-east, either. Thus, it seems that three ice sheets advanced to the margin of the Sudeten mountains and two tills, the lower and upper one, have been observed directly at the mountain margin near Janowiec. It is possible that the ice sheets that left the lower and upper tills advanced into the mountain interior, to the Kłodzko Basin. Regional glacial transport in the southern part of the Sudetic Foreland was highly influenced by pre-glacial morphology and was almost the same throughout the Middle Pleistocene. All ice sheets advanced along the N-S trending valleys of Ślęza, Mała Ślęza and Oława rivers, and palaeoflow directions vary insignificantly.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
29--48
Opis fizyczny
Bibliogr. 13 poz., rys., tab.
Twórcy
autor
autor
autor
- Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Dolnośląski, Jaworowa 19, 53-122 Wrocław
Bibliografia
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-AGHM-0051-0027
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.