Gospodarka złożami kopalin w aspekcie zagospodarowania przestrzennego w nawiązaniu do przepisów prawa geologicznego i górniczego

• Autorzy: Wojtacha P. , Mgłosiek J. , Janduła J.

Warianty tytułu

EN

Management of mineral deposits from the point of view of spatial planning in relation to geological and mining law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule scharakteryzowano elementy planowania przestrzennego na szczeblu gminy, powiatu, województwa oraz kraju w aspekcie występowania na tych terenach działalności górniczej oraz udokumentowanych złóż kopalin i wód podziemnych. Wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo górnicze i geologiczne oraz ujęcia w przepisach obowiązku ujawniania udokumentowanych złóż kopalin, połączonego z uzyskaniem narzędzi dyscyplinujących przez wojewodów, zmieniono w pewnym zakresie stopień ochrony złóż kopalin w Polsce. W poprzednim stanie prawnym, ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze zobowiązywała, że udokumentowane złoża kopalin należy uwzględniać w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Niespełnienie tego obowiązku nie rodziło jednak konsekwencji. Uwzględnianie działalności górniczej w dokumentach planistycznych wraz z wejściem w życie nowej ustawy w zasadzie nie uległo zmianom. Zadania organów nadzoru górniczego w kontekście dbania o bezpieczeństwo powszechne skupiają się obecnie przede wszystkim na wykorzystaniu swoich doświadczeń i wiedzy merytorycznej w celu weryfikacji doboru przez przedsiębiorców górniczych wprowadzonych technologii oraz zastosowania odpowiednich technik górniczych. Bezpieczeństwo powszechne nierozerwalnie wiąże się również z informacją o terenach po działalności górniczej, a w szczególności o występowaniu oraz stopniu likwidacji podziemnych wyrobisk górniczych, w szczególności tych zalegających płytko lub posiadających połączenia z powierzchnią. Do głównych zadań organów nadzoru górniczego należy również dbałość o gospodarkę złożami kopalin i ich ochronę w trakcie prowadzonej działalności górniczej. W artykule przedstawiono ponadto krótki wyciąg przepisów oraz aktualne działania podejmowane przez organa nadzoru górniczego w celu poprawy ochrony złóż, a w szczególności podniesienia standardów gospodarowania złożami kopalin w procesie ich wydobywania i po jego zakończeniu.

EN

This paper characterizes elements of spatial planning connected to mining activity and the presence of deposit, on the commune, county, voivodeship, and country levels. The new Geological and Mining Law of 9 June 2011 introduced regulation mandating obligatory disclosure of recognized mineral deposits in spatial development plans, in addition to providing the voivodes the legal instruments to discipline communes in this area. As a result, the scope of mineral deposits protection was improved. The old Geological and Mining Law of 4 February 1994 outlined the responsibility to take into account mining activity and mineral deposits recognized during the process of spatial planning. There were, however, no consequences for failure to fulfill this requirement. The new law, on the other hand, hasn't changed the tasks of mining authorities focusing on public safety thought the selection of adequate mining technologies, as well as information on mineral resources protection in the course of deposits exploitation. This article also presents a short extract from the regulations and characterizes the activities of mining authorities in the area of deposit resource protection.

Słowa kluczowe

PL

zagospodarowanie przestrzenne; racjonalna gospodarka; prawo geologiczne i górnicze; górnictwo

EN

spatial development planning; reasonable mining; geological and mining law; mining industry

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2012
• Tom: nr 83
• Strony: 205--221
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Wojtacha P.

• Departament Ochrony Środowiska i Gospodarki Złożem, Wyższy Urząd Górniczy

autor

Mgłosiek J.

• Główny Specjalista w Departamencie Ochrony Środowiska i Gospodarki Złożem, Wyższy Urząd Górniczy

autor

Janduła J.

• Główny Specjalista w Departamencie Ochrony Środowiska i Gospodarki Złożem, Wyższy Urząd Górniczy

Bibliografia

• 1. Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski według stanu na 31.12.2009 r. Ministerstwo Środowiska. Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2011
• 2. Grzybek I., 2002 – Zasady i zakres ochrony zasobów kopalin. Górnictwo Odkrywkowe, 44, 2-3, 19-26
• 3. Kierunek badań w dziedzinie geologii surowcowej (na lata 2009-2015). Ministerstwo Środowiska, Warszawa, 20 luty 2009 r.
• 4. Kulczycki Z., Pytel J., Sowa A., 1999 – Wykorzystanie i ochrona żłóż kopalin w likwidowanych zakładach górniczych. WUG. 12:11-19. Wyższy Urząd Górniczy, Katowice
• 5. Litwa P., Wojtacha P., Mgłosiek J., 2012 – Mining in the context of spatial development and the protection of mineral deposits in Poland. XVIII Mining of the Heads of Mining Authorities of European Countries, Wien
• 6. Nieć M., Radwanek-Bąk B., 2011 - Propozycja ustawowej ochrony niezagospodarowanych złóż kopalin. Polska Akademia Nauk Komitet Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi. Kraków.
• 7. Nieć M., 2008 - Stulecie idei ochrony złóż kopalin. PAN. Gospodarka Surowcami Mineralnymi t. 24, z. 2/2. Kraków.
• 8. Radwanek-Bąk B., 2012 - Ochrona zasobów podstawą wszelkich działań. Wywiad internetowy - www.magazynkruszywa.pl.
• 9. Ratajczak T., Strzelska-Smakowska B. (autorzy wiodący), 2007 - Rola kopalin lokalnych i mineralnych surowców w złożach antropogenicznych w ochronie środowiska (na przykładzie powiatu chrzanowskiego), Warszawa.
• Ważniejsze akty prawne:
• 10. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80 poz. 717 z późn. zm.).
• 11. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. Nr 163 poz. 981).
• 12. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 129 poz. 902 z późn. zm.).
• 13. Ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju (Dz.U. Nr 97 poz. 1051 z późn. zm.).
• 14. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030. Projekt rządowy opracowany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i przyjęty uchwałą Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. Projekt przyjęty przez Sejm RP w 2012 r.