Otwornice warstw cieszyńskich z obszaru Pogórza Cieszyńskiego (Karpaty zewnętrzne)

• Autorzy: Szydło A.

Warianty tytułu

EN

Foraminifers of the Cieszyn Beds from the Cieszyn Foothills (Outer Carpathians)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W warstwach cieszyńskich odnotowano liczne otwornice bentoniczne wieku tyton-hoteryw. Generalnie ich liczebność i zróżnicowanie taksonomiczne zmniejszały się podczas depozycji tych osadów. Zubożenie zespołów otwornicowych było związane z transformacją geotektoniczną basenu karpackiego (cieszyńskiego) i ewolucją ówczesnych środowisk na przełomie jury i kredy. Analizy morfogrupowa i tafofacjalna wykazały, iż basen ewoluował od marginalnego i szelfowego zbiornika do otwartego basenu morskiego. Proces ten udokumentowała sukcesja ośmiu zespołów otwornicowych. Początkowo dominowały w nich wapienne otwornice bentoniczne znane z szelfowych i pararafowych środowisk basenów epikontynentalnych i morskich. Na przełomie jury i kredy zostały one wyparte przez głębokomorskie otwornice krzemionkowe. Pierwsza grupa wapiennych otwornic miała charakter allochtoniczny i była związana z końcową fazą regresji morza. Odmienna autochtoniczna mikrofauna pojawiła się z początkiem cyklu regresywno-transgresywnego. W tym czasie, przy nadal utrzymującym się niskim poziomie morza, doszło do wyraźnego pogłębienia zbiornika cieszyńskiego. Następstwo omawianych zespołów otwornic określa przynależność paleobiogeograficzną badanego fragmentu zbiornika karpackiego, który stał się integralną częścią oceanu tetydzkiego już we wczesnej kredzie.

EN

Numerous benthic foraminifers are noted in the Cieszyn Beds. Generally their number and taxonomic variability decreased during the sedimentation of these deposits. The impoverishment of foraminiferal assemblages, which corresponded with geotectonic transformation of the Carpathian (Cieszyn) Basin and evolution of the contemporary environments was noted at the turn of Jurassic-Cretaceous. Morphogroup and taphofacial analyses suggest that this basin evolved from narrow, shelf basin into open marine basin. Succession of foraminiferal assemblages has evidenced this process. At the beginning these assemblages contained calcareous benthic forms, which were known from shelf and para-reef environments of epicontinental and marine basins. At the Jurassic-Cretaceous boundary these ones were replaced by deep-water siliceous foraminifers. The first group of the mentioned foraminifers comprised mainly allochthonous forms, which occurred at the end of the regression of the sea. Autochthonous microfauna, al-though differing, appeared at the beginning of transgression cycle. At this time the basin was deepening while a level of the sea was as low as before. The sequence of the studied foraminiferal assemblages is related to paleobiogeographical position of the Cieszyn Basin, which finally became an integral part of the Tethyan bioprovince at the Early Cretaceous.

Słowa kluczowe

PL

biostratygrafia; otwornice; paleoekologia; paleobiogeografia; jura późna; tyton; kreda wczesna; warstwy cieszyńskie; Karpaty zewnętrzne

EN

foraminifers; paleoecology; paleobiogeography; biostratigraphy; Late Jurassic; Tithonian; Cieszyn Beds; Outer Carpathians

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2005
• Tom: nr 415
• Strony: 59--99
• Opis fizyczny: Bibliogr. 98 poz., rys., tabl., tab.

Twórcy

autor

Szydło A.

• Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Karpacki im. Profesora Mariana Książkiewicza, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

Bibliografia

• [1] ARNAUD-VANNEAU A., BOISSEAU T., DARSAC C., 1988 — Le genre Trocholina Paalzow 1922 et ses principales especes au Cretace. in "Benthos' 1986". Rev. Paleobiol. Vol. Special, 2, Partie 1: 353-377.
• [2] BERHNARD J.M., 1986 — Characteristic assemblages and morphologies of benthic foraminifera from anoxic, organic-rich deposits: Jurassic through Holocene. J. Foram. Res., 16, 3: 207-215.
• [3] BIEDA F., GEROCH S., KOSZARSKI L., KSIĄŻKIEWICZ M., ŻYTKO K., 1963 — Stratigraphie des Carpates Externes polonaises. Biul. Inst. Geol., 181: 1-174.
• [4] BIELECKA W., 1975 — Foraminifera and brackish Ostracoda from the Portlandian of Polish Lowlands. Acta Geol. Pol., 20, 3: 296-380.
• [5] BIELECKA W., POŻARYSKI W., 1954 — Stratygrafia mikropaleontologiczna górnego malmu w Polsce Środkowej. Pr. Inst Geol., 12: 1-203.
• [6] BIELECKA W., KUZNIECOWA K.I. [Kuznecova K.I ], 1969 — Foraminifery i paleogegrafia kimeridskogo wieka Wastocznoi Jewropy (Polsza i Jewropejskaja czast SSSR). Vopr. Mikropal, 12: 58-79.
• [7] BIELECKA W., GEROCH S., 1977 — Quelques Foraminiferes du Jurassique superieur des Carpathes externes polonaises. Ann. Mines Geol., 28: 185-199.
• [8] BURTAN J., KONIOR M., KSIĄŻKIEWICZ M., 1937 — Mapa Geologiczna Karpat Śląskich. Wyniki badań i objaśnienia do mapy: 1-70. Pol. Akad. Umiej., Wyd. Śląskie, Kraków.
• [9] CIEŚLIŃSKI S., POŻARYSKI W., 1970 — Kreda. Stratygrafia mezozoiku obrzeżenia Gór Świętokrzyskich. Pr. Inst. Geol., 54: 185-224.
• [10] CORLISS B.H., 1985 — Microhabitas of benthic foraminifera with deep sea sediments. Nature, 314: 435-438.
• [11] CORLISS B.H., CHEN C., 1988 — Morphotype patterns of Norwegian deep sea benthic foraminifera and ecological implication. Geology, 16: 716-719.
• [12] CORLISS B.H., FOIS E., 1991 — Morphotype analysis of deep sea benthic foraminifera from the northwest Gulf of Mexico. Palaios, 5: 589-605.
• [13] DADLEZ R., MAREK S., POKORSKI J. (red.), 1998 — Atlas paleogeograficzny epikontynentalnego per- mu i mezozoiki w Polsce 1: 2 500 000. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
• [14] DAVIES D.J., STAFF G.M., CALLENDER W.R., POWELL E.N., 1990 — Description of the quantitative approach to taphonomy and taphofacies analysis: All dead things are not created equal. W: Paleocommunity temporal dynamics: the long-term development of multispecies assemblages (red. W. Miller). Paleontol. Sp. Publ. 5: 328-350.
• [15] ELIAŚ M., ELIASOVA H., 1984 — Facies and palaeogeography of the Jurassic in the western part of the Outer Flysch Carpathians in Czechoslovakia. Sb. Geol. Ved., 39: 105-170.
• [16] GASIŃSKI M., A., 1998 — Campanian-Maastrichtian paleoecology and palaeobiogeography of the Andrychów Klippes, Outer Carpathians, Poland. Rozpraury Habilitacyjne, 333: 1-54.
• [17] GĄSIOROWSKI S.M., 1962 — Aptychi from the Dogger, Malm and Neocomian in the Western Carpathians and their stratigraphical value. Stud. Geol. Pol., 10: 8-25.
• [18] GEROCH S., 1959 — Stratigraphic significance of arenceous Foraminifera in the Carpathian Flysch. Palaont Z., 33, 1/2: 113-122.
• [19] GEROCH S., 1960 — Zespoły mikrofauny z kredy i paleogenu serii śląskiej w Beskidzie Śląskim. Biul. Inst. Geol., 153, 5: 7-73.
• [20] GEROCH S., 1961 — Pseudoreophax nowy rodzaj otwornic z dolnej kredy Karpat fliszowych. Rocz. Pol. Tow. Geol., 31, 1: 159-163.
• [21] GEROCH S., 1966 — Małe otwornice dolnej kredy serii śląskiej w polskich Karpatach. Rocz. Pol. Tow. Geol., 36, 4: 413-480.
• [22] GEROCH S., JEDNOROWSKA A., KSIĄŻKIEWICZ M., LISZKOWA J., 1967 — Stratigraphy based upon microfauna in the Western Polish Carpathians. Biul. Inst. Geol., 211: 185-267.
• [23] GEROCH S., KAMINSKI M.A., 1995 - An emendation of some Cretaceous species of "Reophax" (Foraminiferida) from northwest Europe and Poland. W: Proceedings of the Fourth International Workshop on Agglutinated Foraminifera (red. M.A. Kaminski, S. Geroch , M.A. Gasiński ). Grzybowski Foundation Special Publication, 3: 117-122.
• [24] GEROCH S., NOWAK W., 1963 — Profil dolnej kredy śląskiej w Lipniku koło Bielska. Rocz. Pol. Tow. Geol., 33, 2: 241-258.
• [25] GEROCH S., NOWAK W., 1984 — Proposal of zonation for the Late Tithonian–Late Eocene, based upon arenaceous Foraminifera from the Outer Carpathians, Poland. W: Bentos'83 (ed. H.J. Oerli): 225-239. 2nd Int. Symp. Benthic Foraminifera (Pau, April 1115/4/1983), Elf Aquitaine, Esso REP et Total CFP.
• [26] GEROCH S., OLSZEWSKA B., 1990 — The oldest assemblages of agglutinated foraminifers of the Polish Flysch Carpathians. W: Palaeoecology, Biostratigraphy, Paleoceanography and Taxonomy of Agglutinated Foraminifera (red. C. Hemleben, M. Kaminski, W. Kuhnt, D. Scott). Kluwer Acad. Pub., NATO ASI, ser. C, 327: 525-538.
• [27] GOLONKA J., OSZCZYPKO N., ŚLĄCZKA A., 2000 — Late Carboniferous-Neogene geodynamic evolution and paleogeography of the Circum-Carpathian region and adjacent areas. Ann. Soc. Geol. Polon., 70: 113-116.
• [28] GOODAY A. J., 1990 — Recent deep-sea agglutinated foraminifera: a brief review. W: Palaeoecology, Biostratigraphy, Paleooceanography and Taxonomy of Agglutinated Foraminifera (red. C. Hemleben, M. Kaminski, W. Kuhnt, D. Scott). Kluwer Acad. Pub., NATO ASI, ser. C, 327: 271-304.
• [29] GORBACZIK T.N. [Gorbacik T.N.], 1986 — Jurskije i ranniemielovyje planktonnyje foraminifery juga SSSR. Nauka.
• [30] GORBACZIK T.N. [Gorbaćik T.N.], KUZNIECOWA K.I. [Kuznecova K.I.], 1983 — Jurassic and Early Cretaceous planktonic foraminifera (Favusellidae). Stratigraphy and paleobiogeography. Zitteliana 10: 459-466.
• [31] GORBACZIK T.N. [Gorbaćik T.N.], SZOCHINA W.A. [Śohina V.A.], 1960 — Tip Protozoa, klass Sacordina, podclass Foraminifera, W: Atlas niznemelovoj fauny Severnago Kavkaza i Kryma (red. V.V. Druscina, P. Kudraviceva). Trudy VNIIGaz.: 77-124.
• [32] GORBACZIK T.N. [Gorbaćik T.N.], KUZNIECOWA K.I. [Kuznecova K.I.]; GRIGIALIS A. A. [Grigalis A.A.], 1990 — Teticzeskije foraminifery jury i niznego miela. W: Granica jury i miela (red. W.W. Mener). Trud. Akad. Nauk SSSR, Sib. Otdiel., 699: 98-104.
• [33] GORDON W. A.,1970 — Biogeography of Jurassic Foraminifera. Geol. Soc. Am. Bull., 81, 6:1689-1703.
• [34] GRADSTEIN F. M., 1983 — Paleoecology and stratigraphy of Jurassic abyssal foraminifera in the Blake-Bahama Basin, Deep Sea Drilling Project site 534. W: Init. Repts. D. S. D. P. (red. R.E. Sheridan, F. M. Gradstein i in.), 76: 537-559.
• [35] GRIGIALIS A. A. [Grigalis A.A.]. , MIESIEŻNIKOW M. S. [Meseznikov M.S.], JAKOWLEWA S. P. [Akovleva S.P.], KOZŁOWA G. E. [Kozlova G.E], 1977 — Pervie nahodki planktonnych foaraminifer v vierchnej jurie basseina r. Pehory. Dokl. Akad. Nauk SSSR ,Geol., 233: 926-927.
• [36] GUCIK S., JASIONOWICZ J., KOSZARSKI L., KSIĄŻKIEWICZ M., NOWAK W., POPRAWA D., SIKORA W., SZYMAKOWSKA F., ŚLĄCZKA A., ŻGIET J., ŻYTKO K., BIRKENMAJER K., DŻUŁYŃSKI S., RADOMSKI A., UNRUG R., 1962 — Atlas geologiczny Polski. Zagadnienia stratigraficzno-facjalne. Z. 13 — Kreda i starszy trzeciorzęd w polskich Karpatach zewnętrznych. Inst. Geol. Warszawa.
• [37] GUCWA I., PELCZAR A., 1972 — Geochemia warstw cieszyńskich Śląska Cieszyńskiego. Kwart. Geol. 16, 2: 405-417.
• [38] GUCWA I., WIESER T., 1980 — Geochemia i mineralogia skał osadowych fliszu karpackiego zasobnych w materię organiczną. Pr. Miner. Komis. Nauk. Miner. PAN Krak, 69: 7-43.
• [39] HANZLIKOVA E., 1965 — The Foraminifera of the Klentnice beds (Malm). Sb. Geol. Ved., 5: 39-104.
• [40] HAQ B.U., HARDENBOL J., VAIL P., 1988 — Chronology of fluctuating sealevels since the Triassic. Science, 235: 1156-1167.
• [41] HOLBOURN A.E.L., KAMINSKI M., 1995 — Lower Cretaceous deep-water benthic foraminifera of the Indian Ocean (a synthesis of DSDP & ODP material). Grzybowski Foundation Spec. Pub1.,4: 1-172.
• [42] JONES R.W., CHARNOCK M.A., 1985 — "Morphogroups" of agglutinated Foraminifera. Their life positions and feeding habits and potential applicability in (paleo)ecological studies. Rev. Paleobiol., 4, 2: 311-320.
• [43] KAMINSKI M., 2000 — The new Reinstated Genera of Agglutinated Foraminifera published between 1d 1996. W: Proceeding of the Fifth International Workshop on Agglutinated Foraminifera. B. Hart, M.A. Kaminski, C.W. Smart). Grzybowski Foundation Spec. Publ., 7: 185-219.
• [44] KAMINSKI M., 2001 — The Year 2000 Classification of the Agglutinated Foraminifera. Revised Classification Agglutinated Foraminifera. Research School Geol. Geophys. Scien. London.
• [45] KAMINSKI M., GEROCH S., 1992 — The use deep-water agglutinated Foraminifers in correlating Lower Cretaceous pelagic and flysch sequences: current status and prospects for the future. Cretaceous Research, 13: 453-466.
• [46] KAMINSKI M.A., GRADSTEIN F.M., GEROCH S., 1992 — Uppermost Jurassic to Lower Cretaceous deep-water benthic foraminiferal assemblages from site 765 on the Argo Abyssal Plain. W: Proc. ODP, Sci. Results (red. F.M. Gradstein, J.N. Ludden). College Station, TX: Ocean Drilling Program, 123: 239-269.
• [47] KAMINSKI M., GRASSLE J.F., WHITLATCH R.B,1988 — Life history and recolonization among agglutinated foraminifera in the Panarna Basin. W: Proceeding of the Second International Workshop on Agglutinated Foraminifera (red. F.M. Gradstein, F. Rogl). Abh. Geol. Bundesanstalt, Wien, 41: 229-244.
• [48] KAPTARENKO-CZERNOUSOWA O.K. [Kaptarenko-Cernousova O.K.], PŁOTNIKOWA L.F. [Plotnikova L.F.], LIPNIK E.S., 1979 — Foraminifery miela Ukrainy. Nauk. dumka, Kijów.
• [49] KOSZARSKI L., ŚLĄCZKA A., 1973 — Kreda. Karpaty zewnętrzne. W: Budowa Geologiczna Polski (red. S. Sokołowski), T.1 Stratygrafia, cz. 2 Mezozoik: 647-660. Wyd. Geol. Warszawa.
• [50] KOUTSOUKOS E.A.M., LEARY P.N., HART M.B., 1990 — Latest Cenomanian — earliest Turonian low oxygen tolerant Benthonic foraminifera: a case study from the Sergipe Basin.(NE Brazil) and the Western Anglo-Paris Basin (Southern England). Palaeogeogr. Palaeoclimatol. Palaeoecol., 77: 145-177.
• [51] KSIĄŻKIEWICZ M., 1956 — Geology of the Northern Carpathians. Geol. Rundsch., 45: 369-411.
• [52] KSIĄŻKIEWICZ M., 1960a — Zarys paleogeografii polskich Karpat fliszowych. Pr. Inst. Geol., 30, cz. 2: 209-249.
• [53] KSIĄŻKIEWICZ M., 1960b — Pre-orogenic sedimentation in the Carpathian geosyncline. Geol. Rundsch., 50: 8-31.
• [54] KSIĄŻKIEWICZ M., 1964 — On the tectonics of the Cieszyn Zone. A reinterpretation. Bull. Acad. Pol. Sc., Ser. Sc. geol. geogr.,12: 251-260.
• [55] KSIĄŻKIEWICZ M., 1971a — On the origin of the Inwałd Limestone (Outer Carpathian Klippes). Bull. Acad. Pol. Sc. Ser. Sc. Terre, 19, 2: 91-99.
• [56] KSIĄŻKIEWICZ M., 1971b — On the origin of the Cieszyn Limestones in the Carpathian Flysch. Bull. Acad. Pol. Sc. Ser. Sc. Terre, 19, 3: 131-136.
• [57] KSIĄŻKIEWICZ M., 1975 — Bathymetry of the Carpathians Flysch Basin. Acta Geol. Pol., 25, 3: 309-367.
• [58] LOEBLICH A.R., TAPPAN H., 1988 — Foraminiferal genera and their classification. Van Nostrand Reinhold Company, New York.
• [59] MALIK K., 1986 — Excursion No. A-2. Turbidite facies and fan-facies associations in the Cieszyn Limestones (Upper Tithonian–Beniasian, Northwestern Carpathians, Poland). W: Excursion Guidebook: 53-66. 7th European Regional Meeting Kraków, Poland (red. A.K. Teisseyre).
• [60] MALIK K., 1994 — Sedymentacja normalna, katastroficzna i wyjątkowa w mezozoicznym fliszu Karpat Śląskich. W: III Krajowe Spotkanie Sedymentologów. Przewodnik Konferencji. Sesje terenowe. Streszczenia referatów. Sedymentacja normalna, katastroficzna i wyjątkowa. Procesy i produkty: 37-47. Sosnowiec–Wyżyna Śląska–Karpaty Śląskie, 12-15 września 1994.
• [61] MAREK S., 1997 — Sedymentacja, paleogeografia i paleotektonika. Kreda dolna (berias–alb górny). W: Epikontynentalny perm i mezozoik w Polsce (red. S. Marek, M. Pajchlowa). Pr. Państw. Inst Geol. 153: 362-366.
• [62] MATYSZKIEWICZ J., SŁOMKA, T., 1994 — Organodetrital conglomerates with ooids in the Cieszyn Limestone (Tithonian–Berriasian) of the Polish Flysch Carpathians and their palaeogeographical significance. Ann. Soc. Geol. Pol., 63: 211-248.
• [63] MOULLADE M., 1984 — Interet des petits foraminifers bentiques „profonds" pour la biostratigraphie et l'- analyse des paleoenvironnements oceaniques mesozoiques. Benthos'83; 2nd Int. Symp. Benthic Foraminifera: 429~69 (Pau, April 11-15/4/1983), Elf Aquitaine, Esso REP et Total CFP.
• [64] NAGY J., 1992 — Environmental significance of foraminiferal morphogroups in Jurassic North Sea deltas. Palaeogeogr. Palaeoclimatol. Palaeoecol., 95: 111-134.
• [65] NAGY J., GRADSTEIN F.M., KAMINSKI M.A., HOLBOURN A.E, 1995 — Foraminiferal morphogroups, paleoenvironments and new taxa from Jurassic to Cretaceous strata of Thakkhola, Nepal. W: Proceeding of the Fourth International Workshop on Agglutinated Foraminifera (red. M.A. Kaminski, S. Geroch, M.A. Gasiński), Kraków Poland, September, 1933. Grzybowski Foundation Sp. Public., 3: 181-209.
• [66] NEAGU T., 1994 — Early Cretaceous Trocholina group and some related genera from Romania. Part I. Rev. Esp. Micropaleont., 26, 3: 117-143.
• [67] NESCIERUK P., SZYDŁO A., 1999 — Warstwy cieszyńskie w elementach Kopieńca i Jelenicy. Pos. Nauk. Państw. Inst. Geol., 55, 122-123.
• [68] NESCIERUK P., SZYDŁO, 2001 — Record of shallow-water sedimentation in the Silesian Basin in the Uppermost Jurassic (Western Outer Carpathians). Biul. Państw. Inst. Geol., 396: 110-111.
• [69] NOWAK W., 1965 — Uwagi o rozwoju i pozycji stratygraficznej utworów z profilu Góry Zamkowej w Cieszynie. Kwart. Geol., 9, 4: 945-946.
• [70] NOWAK W., 1968a — Rozwój i pozycja stratygraficzna utworów z profilu Góry Zamkowej w Cieszynie nad Olzą. Kwart. Geol., 11, 2: 335-356.
• [71] NOWAK W., 1968b — Stomiosferidy warstw cieszyńskich (kimeryd–hoteryw) polskiego Śląska Cieszyńskiego i ich znaczenie stratygraficzne. Rocz. Pol. Tow. Geol., 38, 2-3: 275-327.
• [72] NOWAK W., 1970 — Zagadnienia litologicznej i stratygraficznej korelacji wapieni cieszyńskich na obszarze Kotliny Żywieckiej. Kwart. Geol., 14, 4: 916-917.
• [73] NOWAK W., 1973 — Jura. Karpaty zewnętrzne (fliszowe). W: Budowa Geologiczna Polski (red. S. Sokołowski), T.1 Stratygrafia, cz. 2 Mezozoik: 389-408, 464-469. Inst. Geol., Warszawa.
• [74] NOWAK W., 1975 — Przejawy fazy młodokimeryjskiej na obszarze zachodniej części Karpat fliszowych i ich wpływ na rozwój warstw cieszyńskich. Kwart. Geol., 19, 4: 445-447.
• [75] OLSZEWSKA B., 1984 — Interpretacja paleoekologiczna otwornic kredy i paleogenu polskich Karpat zewnętrznych. Biul. Inst. Geol., 346: 7-53.
• [76] OLSZEWSKA B., 1997 — Foraminiferal biostratigraphy of the Polish Outer Carpathians: a record of basin geohistory. Ann. Soc. Geol. Pol., 67: 325-337.
• [77] OLSZEWSKA B., 1999 — Thin sections microbiostratigraphy of the well Zagórzyce 6. Biul. Państw. Inst. Geol., 387: 149-153.
• [78] OLSZEWSKA B., 2001 — Stratygrafia malmu i neokomu podłoża Karpat fliszowych i zapadliska w świetle nowych danych mikropaleontologicznych. Prz. Geol., 49, 5: 451.
• [79] OLSZEWSKA B., WIECZOREK J., 2001 — Jurassic sediments and microfossils of the Andrychów Klippes (Outer Western Carpathians). Geol. Carpath., 52, 5: 451.
• [80] PESZAT CZ., 1967a — Rozwój litologiczny i warunki sedymentacji wapieni cieszyńskich. Pr. Geol. Komis. Nauk Geol. PAN, 44: 1-116.
• [81] PFSZAT CZ., 1967b — O pelityczno-detrytycznej odmianie wapieni cieszyńskich. Spraw. Pos. Kom. Nauk. PAN, 11, 1: 370-373.
• [82] SŁOMKA T., 1986a — Analiza sedymentacji warstw cieszyńskich metodami statystycznymi. Ann. Soc. Geol. Pol., 56, 3-4: 277-336.
• [83] SŁOMKA T., 1986b — Utwory podmorskich ruchów masowych w łupkach cieszyńskich dolnych. Zesz. Nauk. AGH, Geologia, 12, 4: 25-35.
• [84] SŁOMKA T., 2001 — Osady wczesnokredowych spływów rumoszowych w warstwach cieszyńskich rejonu Żywca. Geol. AGH, 27, 1: 89-110.
• [85] SMOLEŃ J., 2001 — Lower Cretaceous agglutinated foraminifera from the central Poland (biostratigraphy and paleogeography). W: 6th International Workshop on Agglutinated Foraminifera, Prague, September 1-7, 2001, Czech Republic. Abstracts: 51-52 (red. K. Holova, M. Bublk). Czech Geological Survey, Prague, 64.
• [86] SOKOŁOWSKI S., CIEŚLIŃSKI S., CZERMIŃSKI J. (red.), 1976 — Geology of Poland, Vol. 1. Stratigraphy. Part 2 Mesozoic. Inst. Geol., Warszawa.
• [87] SPEYER E., BRETT C.E., 1986 — Taphofacies controls. Background and episodic processes in fossil assemblage preservation. W: Taphonomy. Releasing the data locked in the fossils record (red. P.A. Allison, D.E.G. Brigss). Topics in Geobiology, 9: 501-545. Plenum Press, New York.
• [88] STYK O., 1997 — Otwornice. W: Epikontynentalny perm i mezozoik w Polsce (red. S. Marek, M. Pajchlowa). Pr. Państw. Inst. Geol., 153: 300-308.
• [89] SZTEJN J.,1957 — Stratygrafia mikropaleontologiczna kredy dolnej w Polsce Środkowej. Pr. Inst. Geol., 2.
• [90] SZTEJN J., 1983 — Mikrofauna kredy dolnej okolic Iłży. Paleontologia i stratygrafia jury i kredy okolic Iłży: 54-58. Materiały VII Krajowej Konferencji Paleontologów. Iłża 7-9 październik 1983.
• [91] SZTEJN J., 1996 — Stratigraphy of the Jurassic/Cretaceous Boundary in South-Eastern Poland. Bull Pol. Acad. Sc. Earth Sc., 44, 2: 109-119.
• [92] SZYDŁO A., 1997 — Biostratigraphical and paleoecological significanće of small foraminiferal assemblages of the Silesian (Cieszyn) Unit, Polish Western Carpathians. Ann. Soc. Geol Pol., 67: 345-354.
• [93] SZYDŁO A., 1999 — Paleobiogeographical remarks of Tithonian-Berriasian foraminifers in the Polish Outer Carpathians. Geol. Carpath., Spec. Publ., 50: 76-77.
• [94] SZYDŁO A., 2002 — Otwornice warstw cieszyńskich na obszarze Pogórza Cieszyńskiego (polskie Karpaty Zachodnie). Rozprawa doktorska. CAG Państw. Inst. Geol., Oddz. Karpacki.
• [95] SZYDŁO A., JUGOWIEC M., 1999 — Foraminifera and calcareous nannoplankton assemblages from ? Tithonian-Neocomian "Cieszyn Beds" (Silesian Unit, Polish Western Carpathians). Geol. Carpath. 50, 2: 1-9.
• [96] ŚLĄCZKA A., 1976 — Atlas paleotransportu osadów detrytycznych w łuku karpacko-bałkańskim. Tyton i kreda dolna Część I. Wyd. Geol. Warszawa.
• [97] UTROBIN W.N. [Utrobin V.N.], 1962 — Osnovnyje czerty stratigrafii jurskich otłożenij prekarpatskovo progiba i jugo-zapadnoj okrainy Russkoj platformy. Dokł. Akad. Hauk SSSR, 147, 4: 908-911.
• [98] ZEISS A, 1983 — Zur Frage der Aquivalenz der Stufen Tithon/Berrias/Wolga/Potland in Eurasien und Amerika. Ein Beitrag zur Klarung der weltweiten Korrelation der Jura-/Kreide-Grezschichten im marinen Bereich. Zitteliana, 10: 427-438.