Wody podziemne zrębu Zakrzówka (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska)

• Autorzy: Motyka J. , Postawa A.

Warianty tytułu

EN

The groundwater of Zakrzówek Horst (S Kraków-Częstochowa Upland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie kilkuletnich badań stężeń jonu chlorkowego w Wiśle i w 25 wybranych wyciekach w kamieniołomie "Zakrzówek" autorzy ocenili prędkość przepływu wód z rzeki do odkrywki. Minimalny czas oceniono na 100-120 dni. Mineralizacja ogólna wód Wisły w omawianym okresie wynosiła średnio 2750 mg/dm3. W składzie chemicznym dominowały jony chlorkowe i sodowe. W tym samym czasie wody opadowe wykazywały mineralizację ogólną do około 130 mg/dm3, z dominującymi jonami wapniowymi, magnezowymi i siarczanowymi. Wody z wycieków w kamieniołomie "Zakrzówek" charakteryzowały się mineralizacją od 400 do ponad 2000 mg/dm3. W północnej części odkrywki w wodach z wycieków dominowały jony chlorkowe i sodowe. W innych częściach kamieniołomu w składzie chemicznym wód zaobserwowano większy udział wapnia, magnezu, siarczanów i wodorowęglanów. Skład chemiczny wód dopływających do kamieniołomu "Zakrzówek" licznymi wyciekami, jest formowany na drodze mieszania składowych dopływu i dodatkowo transformowany poprzez reakcje zachodzące w układzie woda-warstwa wodonośna. O proporcjach mieszania decyduje struktura sieci hydraulicznej w wapieniach budujących zrąb Zakrzówka. Szczególnie ważną rolę odgrywają pionowe szczeliny, którymi odbywa się szybki przepływ wód słodkich w głąb i punktowe rozcieńczanie poziomego strumienia wód zanieczyszczonych. Efektem tych procesów jest znaczne zróżnicowanie składu chemicznego wód z poszczególnych wycieków. Przejawia się to w zasadniczych różnicach zarówno typów chemicznych jak i mineralizacji ogólnej.

EN

Basing on the analysis of chloride concentrations in the Vistula River and in 25 selected outflows in the Zakrzówek Quarry carried on systematically during almost three years (1990-93), the shortest time measured for water transfer from river to the quarry was about 100-120 days. Average TDS of river waters in this period was about 2750 milligrams per litre with dominating chloride and sodium ions. Simultaneously, meteoric waters analysed during those three years showed TDS up to 130 milligrams per litre with dominating calcium, magnesium and suplphide ions. In the quarry outflows the TDS varied from 620 to over 2000 milligrams per litre. In a few sampling points located in the northern part of the pit (i.e. close to the river bed) chloride and sodium ions predominated whereas waters from other points contained chloride and sodium along with calcium, magnesium, sulphates and hydrocarbonate ones. Decreasing TDS was accompanied by increasing percentage of sulphates, calcium and magnesium, and then HCO3 in the TDS. Transformation of chemical composition of waters migrating from the Vistula River to the Zakrzówek Quarry consists mainly of changes in concentrations of various ions. In most of the studied outflows waters are enriched in calcium and sulphates, and, in a few points, also in magnesium and potassium. This may result from leaching of these elements in waterbeds and also from ion exchange (e.g. Na-Ca). Concentrations of other pollutants originating from agriculture, sewages and industrial sources decrease on the way from river to quarry. Characteristic is the evolution of nitrogen compounds. Concentrations of ammonium nitrogen in the river waters are higher than the quarry outflows due to nitrification processes. On the contrary, contents of nitrates are higher in most of quarry outflows than in river waters. Generally, the quality of water improves during migration from river to the quarry.

Słowa kluczowe

PL

skały węglanowe; wody podziemne; kras; sieć hydrauliczna; zrąb Zakrzówka

EN

carbonate rocks; groundwater; karst; hydraulic networks; Zakrzówek Horst

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2004
• Tom: nr 412, Hydrogeologia z. 6
• Strony: 71--129
• Opis fizyczny: Bibliogr. 106 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Motyka J.

• Wydział Górniczy AGH, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Postawa A.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH, Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• [1] ALEXANDROWICZ S., 1975 — Budowa geologiczna regionu krakowskiego. W: Surowce mineralne regionu krakowskiego (red. A. Kamieński).
• [2] BALL J.D., NODSTROM D.K., ZACHMAN D.W., 1987 — WATEQ4F — A personal computer FORTRAN translation of the geochemical model WATEQ2 with revised database. US Geol. Surv. Open File Rept.: 87-50.
• [3] BALL J.D., NORDSTROM D.K., 1991 — Users manual for WATEQ4F, witch revised thermodynamic database and test cases for calculating speciation of major, trace, and redox elements in natural waters. US. Geol. Surv. Open-File Rept.: 91-183.
• [4] BEND AT J.S., PIERSOL A.G., 1976 — Metody analizy i pomiaru sygnałów losowych. PWN Warszawa.
• [5] BOLEWSKI A., MANECKI A., 1984 — Mineralogia opisowa. Wyd. AGH. Kraków.
• [6] BOUSSINESQ J., 1968 — Memoire sur Pinfluence des frottments dans les mouvements reguliere des fluids. J. Liouville.: 377^124.
• [7] BOX G.E.P., JENKINS G.M., 1983 — Analiza szeregów czasowych. Prognozowanie i sterowanie. PWN Warszawa.
• [8] BRILLINGER D.R., 1975 — Time series data analysis and Theory. Intern, series in decision proc. H.R.W . New York.
• [9] BUCHAN S., KEY A., 1965 — Pollution of groundwater in Europe. Chroń. Hydrogeol. 6. BRGM Paris.
• [10] BUHMANN D., DREYBRODT W., 1985a — The kinetics of calcite solution and precipitation in geologicaly relevant situations of karst areas. 1. open system. Chem. Geol., 48: 189-211.
• [11] BUHMANN D., DREYBRODT W., 1985b — The kinetics of calcite solution and precipitation in geologicaly relevant situations of karst areas. 2. closed system. Chem. Geol., 53: 109-124.
• [12] CHOJNACKI A., 1975 — Kierunek prac badawczych w dziedzinie jakości i zasobów wód dyspozycyjnych. W: Mat. Konf.:Ochrona zasobów wód. Kraków.
• [13] CHOQUETTE P.W., PRAY L.C., 1970 — Geologie nomenclature and classification of porosity in sedimentary carbonates. AAPG Bull., 54, 2 : 207-250.
• [14] CVIJIC J., 1918 — Hydrographie souterraine et evolution morphologique du karst. Ree. Trav. Inst. Geograph. Alpine, 4, 6: 1-56.
• [15] DEUTSCH W J., JENNE E.A ., KRUPKA A. M„ 1982 — Solubility equilibria in basalt aquifers; the Coumbia Plateau, Eastern Washington, USA. Chem. Geol., 36: 15-34.
• [16] DOJLIDO J., WOYCIECHOWSKA J., 1994 — Zasolenie rzekł Wisły. Mat. Symp.: Zasolenie rzeki Wisły: 5-9. Wyd. KGW PAN. Kraków.
• [17] DREISS S.J., 1982 — Linear kernels for karst aquifers. Water Resour. Res., 18 , 4: 865-876.
• [18] DREISS S.J., 1984 — Effects of litology on solution development in carbonate aquifers. Jour. Hydrology, 70: 295-308.
• [19] DROGUE C., 1969 — Contribution r l'etude quantitative des systćmes hydrologiques karstiques d'aprcs F- exemple de quelques karsts perimediterranees. Montpellier.
• [20] DYNOWSKI J., 1974 — Stosunki wodne obszaru miasta Krakowa. Fol. Geogr., 8: 103-143.
• [21] FERROŃSKI W.I., POLJAKOW W.A., 1983 — Izotopja Gidrosfiery. Izd. Nauka. Moskwa.
• [22] FISZER J., JAWOR E., KOWAL В., ŁOPUSZAŃSKI R., 1988 — Zasolenie górnej Wisły i sposoby jego ograniczenia. W: Seminarium naukowe Instytutu Inżynierii i Gospodarki Wodnej. Wyd. P. Krak. Kraków.
• [23] FORD D., WILLIAMS P., 1989 — Karst geomorphology and hydrology. Unwin Hyman Ltd, London.
• [24] GAJOWIEC В., RÓŻKOWSKI J., 1988 — Charakterystyka stopnia zasolenia wód zlewni górnej Wisły Kwart. Geol., 32, 3/4: 715-728.
• [25] GAT J.R., GONTIFANTINI R. (Ed.), 1981 — Stable Isotope Hydrology. I.A.E.A. Wiedeń.
• [26] GÓRKA К., MAŁECKI P.P., 1994 — Straty gospodarcze powodowane zasoleniem Wisły. Mat. Symp.: Za solenie rzeki Wisły: 87-75. Wyd. KGW PAN. Kraków
• [27] GRABCZAK J., MAŁOSZEWSKI P., RÓŻAŃSKI K., ZUBER A., 1984 — Estimation of the tritium input function with the aid of stable isotopes. Catena, 11, 2/3: 105-114.
• [28] GRADZIŃSKI R., 1962 — Rozwój podziemnych form krasowych w południowej części Wyżyny Krakowskiej. Roczn. Pol. Tow. Geol., 32, 4: 429-487.
• [29] GRADZIŃSKI R., 1972 — Przewodnik geologiczny po okolicach Krakowa. Wyd. Geol. Warszawa.
• [30] GRADZIŃSKI R., 1974a — Budowa geologiczna aglomeracji krakowskiej. Zesz. Nauk. AGH Sozologia Sozotechnika 1: 43-51.
• [31] GRADZIŃSKI R., 1974b — Budowa geologiczna terytorium Krakowa. Fol. Geogr., 8: 11-17.
• [32] GRUND A., 1903 — Die karsthydrographie. Studien aus Westbosnien. A. Penck Geogr. Abhandl., 7 (3' 103-300.
• [33] HAŁADUS A., KULMA R., MOTYKA J., 1990 — Prognoza zmian stosunków wodnych w otoczeniu kamieniołomu „Zakrzówek" w Krakowie. Zesz. Nauk. AGH. 986, Geol., 61. 4: 65-87.
• [34] HEM J.D., 1970 — Study and Interpretation of the Cemical Characteristics of Natural Water. Geol. Sun Wat. Supp. Pap. 1473.
• [35] JANIEC M., 1990 — Układy węglanowe a depozycje СаСОз w wodach naturalnych Roztocza Zachodniego (SE Polska). Ann. UMCS Sect. В, 44/45, 8.: 145-167.
• [36] KAMIŃSKI В., WRÓBEL S., 1991 — Zanieczyszczenie wód. W: Dorzecze Górnej Wisły (red. I. Dynówska, M. Maciejewski), 2: 27-43. PWN .Warszawa-Kraków.
• [37] KIRALY L., 1975 — Rapport sur l'etat actuel des connaissances dans le domaine des caracteres physique: des roches karstiques. Intern. Union of Geol. Sc., Hydrogeol. Karstic Terraines: 8 (3), 53-67.
• [38] KLECZKOWSKI A .S., 1967a — Mineral waters in Cracow and their connection with geological structure Bull. Pol. Acad. Sc., 15, 3: 139-148.
• [39] KLECZKOWSKI A .S., 1967b — Hydrochemical anomalies and their relation to the structure of the bedrock of the Cracow Old Town. Bull. Pol. Acad. Sc,. 15, 3: 161-169.
• [40] KLECZKOWSKI A.S., 1979 — Hydrogeologia ziem wokół Polski. Wyd. Geol. Warszawa.
• [41] KLECZKOWSKI A.S. (red.), 1984 — Ochrona wód podziemnych. Wyd. Geol. Warszawa.
• [42] KLECZKOWSKI A.S., 1989 — Szkic zagadnień hydrogeologicznych Krakowa. Przl. Geol., 37, 6: 323-326.
• [43] KLECZKOWSKI A.S., MULARZ S., 1964 — Przyczynek do metodyki wyznaczania porowatości skał dla celów hydrogeologicznych. Prz. Geol,. 12,2: 103-105.
• [44] KLECZKOWSKI A .S., MYSZKA J., 1989 — Hydrogeologia regionu Krakowa. W: Przewodnik LX Zjazdu PTG: 162-179. Wyd. AGH. Kraków.
• [45] KLECZKOWSKI A.S., MYSZKA J., SOLECKI Т., STOPA J., 1994 — Krakowskie artezyjskie zdroje wód pitnych z wapieni jury. Wyd. WGGiOŚ AGH. Kraków.
• [46] KLECZKOWSKI A.S., WOJNAR W., 1986 — Opinia hydrogeologiczna dotycząca wpływu wgłębnej eksploatacji kamieniołomu „Zakrzówek" na zasoby wód leczniczych Zakładu Wodoleczniczego „Mateczny". Arch. ZUT NOT. Kraków.
• [47] KRAJEWSKI S., MOTYKA J., 1999 — Model sieci hydraulicznej w skałach węglanowych w Polsce. Biul. Państw. Inst. Gol., 388: 115-138.
• [48] KROKOWSKI J., 1974 — Statystyczne opracowanie spękań ciosowych wapieni środkowego triasu i górnej jury między Krakowem a Chrzanowem. Zesz. Nauk. AGH, 412, Geol. 19: 45-56.
• [49] KROKOWSKI J., KARNAS M., OPIAL-GAŁUSZKA U., ZIENTARSKA В., 1994 — Pomiar zasolenia wody w rzece Wiśle w przekroju powyżej Krakowa. W: Mat. Symp.: Zasolenie rzeki Wisły: 90-106. Wyd. KGW PAN. Kraków.
• [50] KULMA R., MOTYKA J., RAJPOLT В., 1991 — Skład chemiczny wód podziemnych dopływających do kamieniołomu „Zakrzówek" w Krakowie. Gosp. Sur. Miner., 7. 1: 223-237.
• [51] KUŁAKOWSKI P., 1994 — Skład jonowy Wisły w Krakowie w ciągu ostatnich 120 lat. Mat. Symp.: Zasolenie rzeki Wisły: 84-89. Wyd. KGW PAN. Kraków.
• [52] LISZKOWSKI J., 1977 — Prawidłowości i odrębności hydrauliki krasowej. Biul. Geol. UW, 21: 29-51.
• [53] LISZKOWSKI S., STOCHLAK J. (red), 1976 — Szczelinowatość masywów skalnych. Wyd. Geol. Warszawa.
• [54] LITEWKA Т., 1994 — Zasolenie Wisły w rejonie Krakowa a kondycja obiektów hydrotechnicznych. Mat.Symp.: Zasolenie rzeki Wisły: 76-78. KGW PAN. Kraków.
• [55] LOHM AN S .W. (ed.)., 1972 — Definitions of selected ground-water terms—revisions and conceptual refi¬nements. US Geol. Surv. Water-Supply Pap., 988.
• [56] ŁAPTAŚ A., 1974 — O dolomitach w wapieniach skalistych okolic Krakowa. Roczn. Pol. Tow. Geol., 47: 247-273.
• [57] ŁAPTAŚ A., 1989 — Dolomity w wapieniach skalistych. Przewodnik LX Zjazdu PTG: 185-189. Wyd. AGH. Kraków.
• [58] MACIOSZCZYK A., 1984 — Ocena antropogenicznych zmian tła hydrochemicznego wód gruntowych Niżu Polskiego.W: Metody badania wód podziemnych, ich użytkowania i ochrony: 122-127. Mat. Symp.Tuczno, 8-10.05.84 r.Wyd. PG Odd. Warszawa.
• [59] MACIOSZCZYK A., 1987 — Hydrogeochemia. Wyd. Geol. Warszawa.
• [60] MACIOSZCZYK A., 1990 — Tło i anomalie hydrochemiczne. Metody badania, oceny i inerpretacji. Wyd. SGGW-AR Warszawa. CPBP 04.10., z. 54.
• [61] MAŁECKA D., 1991 — Założenia metodyczne i wstępne wyniki badań stacjonarnych wód opadowych. W: Współczesne problemy hydrogeologii. Wyd. SGGW-AR Warszawa. CPBP 04.10., z. 48 : 311-314.
• [62] MAŁY Rocznik Statystyczny 1994. ZWS Warszawa.
• [63] MANGIN A., 1975 — Contribution r l'etude hydrodynamique des aquifcres karstiques. Ann. Spelel., 29, 3: 283-332; 29, 4: 495-601; 30, 1: 21-124.
• [64] MANGIN A., PULIDO BOSCH A., 1983 — Aplicacion de los analisis de correlacion у espectral en el estudio de acuiferos karsticos. Tecniterrae, 51: 53-65.
• [65] MARTEL E.A., 1894 — Les Abimes. Edit. Delagrave. Paris.
• [66] MATYSZKIEWICZ J., 1987 — Epigenetyczna sylifikacja wapieni górnego oxfordu okolic Krakowa. Ann. Soc. Geol. Pol., 57: 59-87.
• [67] MORENO L., NERETNIEKS I., ERIKSEN Т., 1985 — Analysis of some laboratory tracers run in natural fissures. Water Resour. Res., 21, 7: 951-958.
• [68] MOTYKA J., 1989 — Uwagi na temat modeli pojęciowych sieci hydraulicznej w skałach szczelinowo-krasowych. W: Wody szczelinowo-krasowe i problemy ich ochrony. Wyd. SGGW-AR Warszawa. CPBP 04.10., z. 10: 124-129.
• [69] MOTYKA J., 1998 — A conceptual model of hydraulic networks in carbonate rocks, illustrated by examples from Poland. Hydrogeol. Journ. 6: 469-482.
• [70] MOTYKA J., POSTAWA A., 1995 — Wpływ odkrywkowej eksploatacji wapieni jurajskich na jakość wód podziemnych zrębu Zakrzówka. Współczesne problemy hydrogeologii, 7: 159-165. Wyd. Profil. Kraków.
• [71] MOTYKA J., POSTAWA A., 1997 — Variability of Cl- ion in water inflows to karst-fissured limestone "Zakrzówek" quarry (Cracow, Poland). W: Proceedings of the 6th Conference on Limestone Hydrology and Fissured Media, 1997, La Chaux de Fonds: 235-238.
• [72] MOTYKA J., POSTAWA A., 1998 — Repartition de la concentration en ion chlorure dans des venues d'eau dans la carrićre Zkrzówek (la region de Cracovie, S Pologne). Kras i Speleologia, 9(18): 105-117.
• [73] MOTYKA J., POSTAWA A., 2000 — Influence of contaminated Vistula River water on the groundwater entering the Zakrzówek limestone quarry, Cracow region, Poland. Env. Geol, 39 (3—4): 398-404.
• [74] MOTYKA J., POSTAWA A., WITCZAK S., 1993 — Kamieniołom „Zakrzówek" — krótka charakterystyka hydrogeologiczna. Przewodnik III konf.: Sozologia na obszarze antropopresji — przykład Krakowa: 76-77. Kraków.
• [75] MOTYKA J., POSTAWA A., WITCZAK S., 1994a — Infiltracja zasolonych wód Wisły do zrębu Zakrzówka zbudowanego z jurajskich wapieni. W: Metodyczne podstawy ochrony wód podziemnych (red. A. S. Kleczlowski): 289-328. Projekt badawczy KBN Nr 9 0615 91 01.
• [76] MOTYKA J., POSTAWA A., WITCZAK S., 1994b — Wtórne zanieczyszczenie wód podziemnych przez zasolone wody Wisły na przykładzie kamieniołomu „Zakrzówek" w Krakowie. Mat.Symp.: Zasolenie rzeki Wisły: 114-120.Wyd. KGW PAN. Kraków.
• [77] MYSZKA J., 1992 — Piętra i poziomy wodonośne obszaru Krakowa. W: W służbie polskiej geologii. Materiały sesji naukowej poświęconej jubileuszom Profesora A.S. Kleczkowskiego — 70-lecia urodzin, 45-lecia pracy dla polskiej geologii: 43-52. Wyd. AGH. Kraków.
• [78] NEUZIL C.E., TRACY J.V., 1981 — Flow through fractures. Water Resour. Res., 17: 191-199.
• [79] NIEĆ M., 1982 — Geologia kopalniana. Wyd. Geol. Warszawa.
• [80] PAZDRO Z., 1983 — Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geol. Warszawa.
• [81] PERELMAN A.J., 1971 — Geochemia krajobrazu. PWN Warszawa.
• [82] PLUMMER L.N., JONES B.F., TRUESDELL A.H., 1976 — WATEQ -A FORTRAN IV version of WATEQ, a computer program for calculating chemical equilibrium of natural waters. US. Geol. Surv. Water — Resour. Investigations 76-13. Reston.
• [83] RADOMSKI A., UNRUG R., 1977 — Metodyka pomiaru porowatości i szczelinowatości w skałach węglanowych. Prz. Geol. 25, 1: 589-594.
• [84] ROGOŻ M., STASZEWSKI В., WILK Z., 1987 — Impact of mining activities upon the aquatic environments within the Upper Silesian Coal Basin. Mat. Intern. Symp. IAH "Hydrogeology of Coal Basins": 553-566.
• [85] RÓŻKOWSKI A., RUDZIŃSKA-ZAPAŚNIK Т., 1983 — Pochodzenie wód podziemnych w Górnośląskim i Lubelskim Zagłębiu Węglowym. Prz. Geol., 31.6: 370-376.
• [86] RUTKOWSKi J., 1989 — Budowa geologiczna rejonu Krakowa. Prz. Geol. 37, 6: 302-307.
• [87] SNOW D.T., 1969 — Anisotropic permeability of fractured media. Water Resour. Res.,5 , 6: 1273-1289.
• [88] STRELTSOVA T.D., 1976 — Hydrodynamics of groundwater flow in a fractured formation. Water Resour. Res., 12 , 3: 405^114.
• [89] SZELEREWICZ M., GÓRNY A., 1986 — Jaskinie Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej. Wyd. PTTK Kraj.
• [90] ŚMIETAŃSKI Z., 1968 — Wpływ jurajskiego horyzontu wodonośnego na stan wód czwartorzędowych prawobrzeżnego obszaru miasta Krakowa. Spraw, z Pos. Komis. Nau. PAN: 575-578. Kraków.
• [91] TORAN L., 1987 — Sulfate contamination in groundwater from a carbonate-hosted mine. Journ. Contaminant Hydrology, 2: 1-29.
• [92] TSANG Y. W ., 1984 — The effect of tortouosity on fluid fow through a single fracture. Water Resour. Res., 20,9: 1209-1215.
• [93] TSANG Y.W TSANG C.F., 1987 — Channel model of flow trough fractured media. Water Resour. Res., 23, 3: 467-479.
• [94] TURZAŃSKI K.P., 1991 — Zanieczyszczenie wód opadowych południowej Polski. Kwaśne deszcze i ich monitoring. Zesz. Nauk. AGH, Sozol. Sozotech., 34:106 ss.
• [95] ULIASZ-MISIAK В., 1989 — Źródła zrębu Sowinięć-Wzgórze Św. Bronisławy (wydajność - chemizm). Arch. IHiGI AGH. Kraków.
• [96] WILK Z., MOTYKA J., JÓZEFKO I., 1984 — Investigations of some properties of karst solution openings and fractures. Arm. Soc. Geol. Pol., 54 1/2: 15—43.
• [97] WIŚNIOWSKI Z., 1989 — Spękania ciosowe wapieni jurajskich w rejonie Krakowa. Kwart. Geol., 33, 2: 359.
• [98] WITCZAK S., ADAMCZYK A.F., 1994 — Katalog wybranych fizycznych i chemicznych wskaźników zanieczyszczeń wód podziemnych i metod ich oznaczania. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Warszawa.
• [99] WOŹNIAK H., 1970 — Warunki hydrogeologiczne w obrębie skałek jurajskich miasta Krakowa. Arch. IHiGI AGH. Kraków.
• [100] YEVJEVICH V., OBEYSEKERA J.T.B., 1985 — Correlation between sample first autocorrelation coefficient and extreme hydrologie runs. Journal of Hydrology, 79: 171-186.
• [101] ZNAŃSKA M., 1972 — Dokumentacja geologiczna złoża wapieni jurajskich „Zakrzówek" w Krakowie w kategorii В + С. Arch. PG- Kraków.
• [102] ZNAŃSKA M., 1982 — Dodatek do dokumentacji geologicznej złoża wapieni jurajskich „Zakrzówek" w Krakowie. Arch. PG-Kraków.
• [103] ZUBER A., 1984 — Metody znacznikowe w badaniach zasobów i ochrony wód podziemnych. W: Metody badania wód podziemnych, ich użytkowania i ochrony: 203-211. Mat. Symp.Tuczno, 8-10.05.84 r.
• [104] ZUBER A., GRABCZAK J., 1985 — Pochodzenie niektórych wód mineralnych Polski południowej w świetle dotychczasowych badań izotopowych. W: Aktualne problemy Hydrogeologii: 135-162. Mat. Symp. Kraków-Karniowice 28-30.85r. Wyd. AGH. Kraków
• [105] ZUBER A., GRABCZAK J., 1991 — Badania izotopowe wód podziemnych rejonu Krakowa i okolic. W: Budowa geologiczna, warunki hydrogeologiczne i geotechniczne podłoża Krakowa: 51-58. Konf. nauk-tech. 07-10.91r. Wyd. AGH. Kraków.
• [106] ZUBER A., MOTYKA J., 1994 — Martix porosity as the most important parameter of fissured rocks for solute transport at large scales. Journal of Hydrology, 158: 19-46.