Profilowanie sejsmiczne ociosów chodników węglowych w wersji kinematycznej i tłumieniowej

• Autorzy: Wojtecki Ł. , Dzik G.

Warianty tytułu

EN

Seismic profiling of walls in roadways in the kinematic and attenuation version

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Metoda profilowania sejsmicznego umożliwia rozpoznanie stanu naprężeń w pokładzie węgla, w strefie przyociosowej wyrobisk chodnikowych. Standardowo parametrem branym pod uwagę w tych badaniach jest prędkość podłużnej fali sejsmicznej. Obecnie coraz większe zainteresowanie wzbudza wykorzystanie parametrów związanych z tłumieniem fal sejsmicznych do oceny stanu naprężeń w górotworze. Współczynnik tłumienia jest parametrem bardziej czułym na zmianę stanu naprężeń w górotworze spękanym w porównaniu do prędkości fali sejsmicznej, co ma istotne znaczenie w kontekście drążenia wyrobisk chodnikowych na coraz większych głębokościach. W artykule przedstawiono wyniki profilowań sejsmicznych w wersji kinematycznej i tłumieniowej, wykonanych w wyrobiskach chodnikowych wydrążonych w pokładzie 506 w KWK Bielszowice.

EN

Seismic profiling enables to identify stresses in a coal bed, in the area near the walls of mine workings. The examined parameter is the standard velocity of a seismic longitudinal wave. Currently, there is more and more interest in using parameters related to the attenuation of seismic waves in the evaluation of stresses in the rock mass. The attenuation coefficient is very sensitive to the changes in stresses in comparison with the velocity of a seismic wave. This is of great significance, as far as the driving of mine workings at deeper and deeper levels is concerned. The article features the results of seismic profiling in the kinematic and attenuation version in mine workings driven in the coal bed No 506 in the Bielszowice coal mine.

Słowa kluczowe

PL

profilowanie sejsmiczne; wyrobiska chodnikowe; ociosy chodników węglowych

EN

seismic profiling; dog headings; roadways

• Wydawca: Instytut Technik Innowacyjnych EMAG
• Czasopismo: Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 50, nr 4
• Strony: 29--37
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Wojtecki Ł.

autor

Dzik G.

• Kompania Węglowa S. A., Oddział KWK Bielszowice, Ruda Śląska

Bibliografia

• 1. Dubiński J. 1989: Sejsmiczna metoda wyprzedzającej oceny zagrożenia wstrząsami górniczymi w kopalniach węgla kamiennego, Prace Głównego Instytutu Górnictwa, Katowice, 32-37.
• 2. Dubiński J., Konopko W. 2000: Tąpania. Ocena, prognozowanie, zwalczanie, Główny Instytut Górnictwa, Katowice, 198-266.
• 3. Dzik G., Wojtecki Ł. 2009: Próba określenia rozkładu współczynnika tłumienia na wybiegu ściany 306b/507 w KWK Bielszowice metodą pasywnej tłumieniowej tomografii sejsmicznej, Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa, 10(464), 28-32.
• 4. Jarosz J. 2001: Sejsmiczna ocena spękań wokół wyrobiska, w: Badania geofizyczne w kopalniach, praca zbiorowa pod red. J. Dubińskiego, Z. Pileckiego, W. M. Zuberka, Wydawnictwo IGSMiE, Kraków, 347-354.
• 5. Kasina Z. 1983: Problem tłumienia fal sprężystych w aspekcie sejsmiki poszukiwawczej, Prace Geologiczne, nr 128, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 7-50.
• 6. Kłosiński J. 2004: Wyznaczanie współczynnika dobroci Q tłumienia fali sejsmicznej, Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, Miesięcznik WUG nr 5/2004, 41-43.
• 7. Lurka A., Siata R. 2011: Wykorzystanie algorytmów regularyzacyjnych i algebraicznej rekonstrukcji w tomografii amplitudowej na przykładzie ściany M-4, pokład 501/3 w Kopalni Węgla Kamiennego „Jankowice”, Prace Naukowe GIG, Górnicze Zagrożenia Naturalne 2011, Katowice, 200-206.
• 8. Pilecki Z., Kłosiński J. 2007: Profilowanie tłumienia fali sejsmicznej w pokładzie węgla, Materiały Warsztatów z cyklu „Zagrożenia naturalne w górnictwie”, 381-393.
• 9. Pilecki Z., Szreder Z.: Możliwość wykorzystania współczynnika tłumienia do oceny stanu naprężenia i deformacji za pomocą profilowań sejsmicznych w warunkach dużych głębokości, Prace Naukowe GIG, Górnicze Zagrożenia Naturalne 2007, Katowice, 197-203.
• 10. Szreder Z., Pilecki Z., Kłosiński J. 2008: Efektywność rozpoznania oddziaływania krawędzi eksploatacyjnych metodami profilowania tłumienia oraz prędkości fali sejsmicznej, Gospodarka Surowcami Mineralnymi, t. 24, zeszyt 2/3, 215-226.
• 11. Winkler K. W., Nur A. 1982: Seismic Attenuation: Effects of Pore Fluids and Frictional Sliding, Geophysics, 47(1), s. 1-] 5.
• 12. Wojtecki Ł. 2011: Wykorzystanie metod sejsmicznych w wersji kinematycznej do określania stanu naprężeń w górotworze podczas eksploatacji w Kopalni Węgla Kamiennego „Bielszowice”, Prace Naukowe GIG, Górnicze Zagrożenia Naturalne 2011, Katowice, 578-597.
• 13. Yu G., Vozoff K., Durney F. W., 1993: The Influence of Confining Pressure and Water Saturation on Dynamic Elastic Properties of Some Permian Coals, Geophysics, 58(1), s. 30-38.