Zanieczyszczenie metalami ciężkimi murów kamiennych zabytków budowlanych na Górnym Śląsku

• Autorzy: Labus M.

Warianty tytułu

EN

Heavy metal contamination in stony architectural monuments of Upper Silesia (Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy była analiza zawartości metali ciężkich w strefach przypowierzchniowych skał użytych do budowy obiektów zabytkowych na Górnym Śląsku. Badania takie przeprowadzane były przez innych badaczy w Polsce i w Europie. Uzyskane wyniki miały pozwolić na porównanie stopnia zanieczyszczenia metalami ciężkimi budowli zlokalizowanych na Górnym Śląsku z zanieczyszczeniem stwierdzonym w aglomeracjach przemysłowych na terenie Europy. Badania obejmowały cztery obiekty zlokalizowane na Górnym Śląsku: ruiny zamku w Chudowie, zamek w Toszku, spichlerz w Starych Gliwicach, zamek w Będzinie oraz porównawczo - ruiny zamku w Mirowie, na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Przeprowadzono oznaczenia niektórych metali ciężkich (Fe, Mn, Ni, Pb, Zn, Cu, Co, Cd) metodą absorpcji atomowej. Próbki pobrano z zewnętrznych i wewnętrznych stref skał pochodzących z badanych obiektów. W przypowierzchniowych partiach skał, we wszystkich badanych obiektach występują zróżnicowane zawartości metali ciężkich. W wielu przypadkach przekroczone są naturalne zawartości poszczególnych pierwiastków; dotyczy to: cynku, ołowiu, kobaltu, kadmu, miedzi i niklu. Szczególnie wysokie zawartości tych metali występują w nurach zamku w Będzinie. Stopień zanieczyszczenia metalami ciężkimi, jakkolwiek stosunkowo wysoki, nie odbiega w znaczącym stopniu od analogicznych zawartości stwierdzanych na terenie Europy.

EN

The aim of the work was to determine the heavy metals contamination of outer parts of stony building material of some historical monuments within the Upper Silesia Region (Poland). Some other researchers in Poland as well as in the rest of Europe have provided similar studies. The result obtained in the work are to enable comparing the historical building heavy metal contamination of the Upper Silesia to that of the other industrial regions of Europe. The analysis were performed on the material taken from four objects located within the Upper Silesia Region: ruins of the castle in Chudów, castle in Toszek, granary in Gliwice and castle in Będzin, and one object located in the region of lower pollution level - ruins of the castle in Mirów. The selected heavy metals (Fe, Mn, Ni, Pb, Zn, Cu, Co, Cd) were determined by Atomic Absorption Spectroscopy. The samples have been taken from the outer and inner parts of the rocks. In the outer parts of samples from all of the examined objects some contamination of the heavy metal was stated. In many cases the natural contents in the rock of these metals (e.g. zinc, lead, cobalt, cadmium, copper and nickel) were exceeded. Especially, the high contamination were determined in the walls of Będzin castle. The heavy metals contamination, though quite high, does not exceed significantly the corresponding values in some other parts of Europe.

Słowa kluczowe

PL

zanieczyszczenie; metale ciężkie; mury kamienne; zabytki

EN

contamination; heavy metals; stone; monuments

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie
• Rocznik: 1999
• Tom: T. 4, z. 2
• Strony: 387--394
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Labus M.

• Politechnika Śląska, Katedra Geologii Stosowanej