Zawartość rtęci w glebach wybranych rejonów Krakowa

• Autorzy: Florencka N. , Wojtanowicz P.

Warianty tytułu

EN

Mercury content in soils from selected location in Cracow

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem podjętych badań było określenie zawartości rtęci w powierzchniowej warstwie gleby, w dwóch rejonach miasta Krakowa. Starano się także określić powiązanie między ilością rtęci a innymi cechami gleby oraz innymi pierwiastkami śladowymi, występującymi w wybranych rejonach. Do analizy wybrano obszary Nowej Huty oraz Bronowic Małych, różniące się uprzemysłowieniem, a co za tym idzie - wpływem działalności człowieka na komponenty środowiska na tych terenach. Próbki glebowe poddano analizie laboratoryjnej, określając właściwości fizyczne i chemiczne zgodnie z metodyką powszechnie przyjmowaną w gleboznawstwie. Zawartość mikro- i makroskładników oznaczono w mieszaninie HCIO4 i HNO3. Rtęć oznaczono za pomocą aparatu AMA 254. Zawartość rtęci w badanych glebach była niska, ponad 95% próbek wykazywało naturalną zawartość tego pierwiastka, która mieści się w granicach 0,05=0,3 ppm. Nieznacznie większe ilości odnotowano na południowy wschód od Huty im. Sendzimira, na niskiej terasie Wisły oraz w południowo-wschodniej części Bronowic Małych, sąsiadującej z zabudową miejską. Analiza statystyczna wykazała występowanie korelacji pomiędzy zawartością rtęci a zawartością ołowiu, miedzi i niklu w Nowej Hucie, natomiast w Bronowicach Małych pomiędzy zawartością rtęci a zawartością miedzi, cynku, ołowiu, sodu oraz węgla i materii organicznej. Nie wykazano korelacji pomiędzy zawartością rtęci i siarki całkowitej, co odbiega od danych spotykanych w literaturze. Wyjaśnienie tego zagadnienia wymaga dalszych badań, dotyczących m.in. korelacji pomiędzy zawartością rtęci a różnymi formami siarki w glebie.

EN

A results of detailed analysis of soil properties focused especially on determining mercury content, together with an attempt of finding relations between the mercury and other trace elements content are presented. The purpose of this work was to determine a mercury content in the topsoil layer in two locations in Cracow, differentiated from the point of view of industrialisation and thus of anthropogenic activity impact on the compartments of environment in these locations (the areas of Nowa Huta - a vicinity of Sendzimira Steel Works, and Bronowice Małe - with no industry near by). The soil samples were analysed in two steps: macro and micro components content (P, Na, Mg, Ca, Fe, Cr, Mn, Ni, Cu, Zn, Sr, Cd, Pb) in the mixture of HClO4 and HNO3 (4:1), and then contents of total sulphur, inorganic matter (by annealing method), carbon (by Tiurin method) and mercury concentration (by AMA 254 apparatus). The obtained results show, that the content of mercury in analysed areas was low - over 95% of all samples had natural mercury content (within a range of 0.05=0.3 ppm). Slightly higher amounts were noted in the S-E direction from the Steel Works, and in the S-E part of Bronowice Małe (adjacent area to the urban settlement). Statistical analysis of the results allowed to identify simple correlation between mercury, copper and lead near the Steel Works, and between mercury, organic matter content and carbon content in Bronowice Małe. The quoted in literature correlation between mercury and sulphur has not been confirmed in this study. Due to the lack of univocal literature data on soil contamination with mercury, the further extensive studies are planned.

Słowa kluczowe

PL

gleby; zanieczyszczenie gleby; Kraków; rtęć

EN

soils; soils contamination; Cracow; mercury

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie
• Rocznik: 1999
• Tom: T. 4, z. 2
• Strony: 323--330
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Florencka N.

autor

Wojtanowicz P.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska