Magazynowanie w górotworze ciepła pochodzącego z różnych źródeł

• Autorzy: Gonet A. , Śliwa T. , Hendel J.

Warianty tytułu

EN

Underground thermal energy storage from various sources

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono najbardziej popularne metody magazynowania energii w górotworze. Scharakteryzowano magazyny wykorzystujące otworowe wymienniki ciepła (BTES - Borehole Thermal Energy Storage) lub warstwy zawodnione (ATES - Aquifer Thermal Energy Storage). Wskazano liczne źródła zbędnej energii odpadowej w zakładach przemysłowych. Pokrótce opisano doświadczenia krajów pionierskich w dziedzinie technologii UTES (Underground Thermal Energy Storage). Autorzy udowodnili konieczność magazynowania energii, wskazali korzyści i bezpieczeństwo układów UTES oraz przedstawili jak wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH włączył się w proces lepszego poznania i opisania zjawisk towarzyszących procesowi magazynowania energii w górotworze i jego efektywności.

EN

The most popular methods of subsurface energy storage has been presented within the article. The result was a characterization of two storage methods, which are using either borehole heat exchangers (BTES - Borehole Thermal Energy Storage) or layers of aquifers (ATES - Aquifer Thermal Energy Storage). Many sources of waste energy in industrial facilities were pointed out. Furthermore, a brief description was made on the experiences concerning the UTES technology (Underground Thermal Energy Storage) in the pioneers countries. Authors have demonstrated the necessity for energy storage, benefits were indicated and also safety of the UTES systems. Involvement of AGH Faculty of Drilling, Oil and Gas in the process of better understanding, describing the phenomena accompanying the process of energy storage in the subsurface and its effectiveness was also mentioned.

Słowa kluczowe

PL

geoenergetyka; geotermia; pompy ciepła; otworowe wymienniki ciepła; magazynowanie energii

EN

geothermics; geothermal energy; heat pumps; borehole thermal energy storage; thermal energy storage

• Wydawca: AGH University of Science and Technology Press
• Czasopismo: AGH Drilling, Oil, Gas
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 29, no. 1
• Strony: 135--144
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gonet A.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu, Katedra Wiertnictwa i Geoinżynierii, Kraków

autor

Śliwa T.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu, Katedra Wiertnictwa i Geoinżynierii, Kraków

autor

Hendel J.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu, Kraków

Bibliografia

• 1. Ataer O. Erean: STORAGE OF THERMAL ENERGY, in Energy Storage System. [Ed. Yalcin Abdullah Gogus], in Encyclopedia of Life Support System (EOLSS), Developed under the Auspices of the UNESCO, Eolss Publishers, Oxford, UK www.eolss.net, 2006.
• 2. Desmedt J., Hoes H., Van Bael J.: Status of Underground Thermal Energy Storage in Belgium. 10th International Conference on Thermal Energy Storage, New Jersey, USA, 2006.
• 3. Dikici D., Pakosy H., Kandirmaz S., Konuklu S.: Availability of Cold for Injection with Borehole Thermal Energy Storage in Turkey. 9th International Conference on Thermal Energy Storage, Warsaw, Poland, vol. 1, 2003.
• 4. Dirven P., Gysen B.: Towards the Growth of ATES in Flanders (Belgium). 8th International Conference on Thermal Energy Storage, Stuttgart, Germany, vol. 1, 2000.
• 5. Domański R., Moszyński J.R.: Możliwości i problemy magazynowania energii cieplnej. Biuletyn Informacyjny Instytutu Techniki Cieplnej Politechniki Warszawskiej Nr 62, 1983.
• 6. Gonet A. (red.): Metodyka identyfikacji potencjału cieplnego górotworu wraz z technologią wykonywania i eksploatacji otworowych wymienników ciepła. Wydawnictwa AGH, Kraków 2011.
• 7. Gonet A., Śliwa T., Jeziut Z., Sapińska-Śliwa A., Knez D.: Koncepcja wykorzystania odwiertów naftowych w Karpatach. Wiertnictwo Nafta Gaz, z. 4, 2010.
• 8. IEA - International Energy Agency: World Energy Outlook 2010. www.wolrdenergyoutlook.org [dostęp:] 04.2011.
• 9. IEA - International Energy Agency: World Energy Outlook 2011. www.wolrdenergyoutlook.org [dostęp:] 11.2011
• 10. Kabus F., Seibt P., Poppei J.: Aquifer Thermal Energy Stores in Germany. 8th International Conference on Thermal Energy Storage, Stuttgart, Germany, vol. 1, 2000.
• 11. Kapuściński J., Rodzoch A.: Geotermia niskotemperaturowa w Polsce i na świecie. Stan aktualny i perspektywy rozwoju. Uwarunkowania techniczne, środowiskowe i ekonomiczne. Borgis Wydawnictwa Medyczne, Warszawa 2010.
• 12. Pinka et al.: Nove technologie rozpolowania hornin pri krtani. Elfa, Koszyce 2001.
• 13. Plewa S.: Rozkład parametrów geotermalnych na obszarze Polski. Wydawnictwo CPPGSMiE PAN, Kraków 1994.
• 14. Pokosy H., Turgut B., GurbUz Z., Evliya H.: First Aquifer Thermal Energy Storage (ATES) Plant in Turkey. 9th International Conference on Thermal Energy Storage, Warsaw, Poland, vol. 1, 2003.
• 15. Rosik-Dulewska Cz., Grabda M.: Rola cieplnej energii odpadowej oraz energii wód geotermalnych w ochronie środowiska przyrodniczego. Proc. of International Scientific Conference „Geothermal Energy in underground mines”, 21-23 November 2001, Ustroń, Poland.
• 16. Sanner B.: Shallow Geothermal Energy. GHC Bulletin, June 2001.
• 17. Sanner B.: A different approach to shallow geothermal energy - Underground Thermal Energy Storage (UTES). International Summer School on Direct Application of Geothermal Energy, 2001.
• 18. Snijders A.: ATES: Recent Development in the Netherlands. Annex 14 Workshop, Stockton, NJ, USA, October 26, 2002, Proceedings on CD-ROM.
• 19. Szlachta J. (red.): Niekonwencjonalne źródła energii. Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław 1999.
• 20. Śliwa T.: Wybrane systemy geotermalne w skałach suchych. Konferencja naukowa z okazji X-lecia współpracy Państwowa Akademia Górnicza Ukrainy w Dniepropietrowsku, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie „Aktualny stan i perspektywy rozwoju górnictwa w aspekcie ochrony środowiska”, Dnepropetrovsk - Kraków 1996.
• 21. Śliwa T.: Techniczno-ekonomiczne problemy adaptacji wykorzystanych odwiertów na otworowe wymiennika ciepła. AGH WWNiG, Kraków 2002 (praca doktorska).
• 22. Śliwa T., Gonet A.: Otworowe wymienniki ciepła jako źródło ciepła lub chłodu na przykładzie laboratorium geoenergetyki WWNiG AGH. Wiertnictwo Nafta Gaz, z. 1-2, 2011.
• 23. Śliwa T., Kotyza J.: Dobór optymalnego otworowego wymiennika ciepła w otworze Jachówka 2K do głębokości 2870 m. Metodyka i technologia uzyskiwania użytecznej energii geotermicznej z pojedynczego otworu wiertniczego, pod red. J. Sokołowskiego, Polgeotermia, IGSMiE PAN Pracownia Geosynoptyki i Geotermii, Kraków 2000.
• 24. Wu X., Ma J., Bink B.: Chinese ATES Technology and Its Future Development. 8th International Conference on Thermal Energy Storage, Stuttgart, Germany 2000.
• 25. Złotkowski A., Śliwa T., Gonet A.: Otworowe wymienniki ciepła w instalacji grzewczo-klimatyzacyjnej Ekologicznego Parku Edukacji i Rozrywki OSSA. Wiertnictwo Nafta Gaz, z. 1-2, 2011.