Atrakcje geoturystyczne Geostrady Zachodniosudeckiej

• Autorzy: Łodziński M. , Mayer W. , Stefaniuk M. , Bartuś T. , Mastej W.

Warianty tytułu

EN

Geotourist attractions of the Western Sudetic Geostrada

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawione zostały wybrane wyniki prac wykonanych w zachodniej części Geostrady Sudeckiej. Przeanalizowany został przebieg Geostrady Zachodniosudeckiej na tle geomorfologii i budowy geologicznej. Trasa ta okrąża szerokim łukiem od północy główne pasma Gór Izerskich i Karkonoszy oraz Kotlinę Jeleniogórską a dalej biegnie przez wschodnią i południową część Rudaw Janowickich. Przebiega ona w większości w obrębie ekshumowanej (odsłoniętej) osłony metamorficznej (skał otaczających) batolitu Karkonoszy (ciała magmowego, powstałego w wyniku zakrzepnięcia magmy wewnątrz skorupy ziemskiej), bogatej w liczne wystąpienia mineralizacji rudnej. Przedstawiony został opis obiektów geomorfologicznych i geologicznych, pozostałości dawnej eksploatacji górniczej oraz oceniona została ich atrakcyjność turystyczna. Obszerniej opisane zostały wybrane, szczególnie atrakcyjne obiekty: formy geomorfologiczne, odsłonięcia interesujących kompleksów skalnych, struktur tektonicznych i pozostałości dawnego górnictwa złóż rud cyny w rejonie Krobicy-Kotliny-Gierczyna-Przecznicy oraz złóż uranu w Kowarach.

EN

The paper presents selected results of the "Western Sudetic Geostrada" - a project, currently in preparation, which merges geosites, biotic nature objects, historical monuments and tourist infrastructure into a coherent tourist trail. The trail avoids main roads and famous tourist centers, leading to the less known parts of the Western Sudety Mts. and their foreland. Precisely, the "Western Sudetic Geostrada" runs around the main range of the Isera Mountains, surrounds from the north the Karkonosze Range and the Jelenia Góra Trough, and heads through the eastern and southern part of the Rudawy Janowickie Range. From geological point of view the trail runs through the exposed part of the exhumed i metamorphic envelope the Karkonosze granite intrusion rich in numerous deposits and occurrences of ore mineralization. The selected geomorphological and geological objects and regions were described in details along with the relies of past mining operations and their tourist attractiveness were evaluated. Some especially attractive objects i.e. geomorphological forms, outcrops of interesting lithologic complexes, tectonic structures and remnants of past ore mining (tin mining in Krobica-Kotlina-Gierczyn-Przecznica area and uranium mining in Kowary) were described in details.

Słowa kluczowe

PL

Geostrada Sudecka; geoturystyka; Sudety Zachodnie; osłona metamorficzna; obiekty geoturystyczne; obiekty dziedzictwa górniczego; formy geomorfologiczne

EN

geotourism; Sudetic Geostrada; Western Sudetes; metamorphic envelope; geotourist objects; mining heritage sites; geomorphological forms

• Wydawca: Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica ; Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geoturystyka
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 4
• Strony: 19--42
• Opis fizyczny: Bibliogr. 131 poz., zdj.

Twórcy

autor

Łodziński M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Mayer W.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Stefaniuk M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Bartuś T.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Mastej W.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. Achramowicz, S., Żelaźniewicz, A.,1998. Północna część bloku karkonosko-izerskiego: zapis dwóch orogenez. Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 11: 9-13.
• 2. Awdankiewicz, M., 2003. Petrogenesis of the Permian intermediate volcanic suite of the North-Sudetic Basin, SW Poland: fractionation, replenishment and assimilation in crustal magma chambers. Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 23: 12-14.
• 3. Banaś, M., 1967. Złoże rudy arsenowej w Czarnowie. Przegl. Geol., 5: 239.
• 4. Banaś, M., 1969. Wstępne dane o minerałach uranu strefy Kopańca. Sprawozdania z Posiedzeń PAN.
• 5. Banaś, M., Kucha, H., 1978. Złoże toru i niobu w pegmatytach obszaru Bogatyni. Zeszyty Naukowe AGH Geologia, 105-165.
• 6. Baranowski, Z., Haydukiewicz, A., Kryza, R., Lorenc, S., Muszyński, A, Urbanek, Z, 1987. Rozwój struktury wschodniej części Gór Kaczawskich na podstawie dotychczasowego rozpoznania stratygrafii, warunków sedymentacji i wulkanizmu. [W:] Przewodnik 58 Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Kraków 61-73.
• 7. Baranowski, Z., Haydukiewicz, A., Kryza. R., Lorenc, S., Solecki, A., Urbanek, Z., 1990. Outline of the geology of the Góry Kaczawskie (Sudetes, Poland): N. Jb. Geol. Paldont. Abh., 179: 223-257.
• 8. Bena, W., Paczos, A., 2009. Z biegiem Kwisy. Przyroda i człowiek. Wydawnictwo Turystyczne Plan, 188 pp.
• 9. Biel, A., 2009. Uproszczona mapa strukturalna Sudetów. Archiwum PIG PIB, Oddział Dolnośląski.
• 10. Chojnacki, F., 2008. Historia górnictwa w Górach Izerskich. Izery - Czasopismo Społeczności Lokalnej, 1: 3-4.
• 11. Ciesielczuk, J., Bzowski, Z., 2003. Secondary (Cu, Zn) - oxyminerals from the Miedzianka copper deposit in Rudawy Janowickie, Sudetes Mts. Preliminary report. Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 23: 54-56.
• 12. Ciesielczuk, J., Szełęg, E., Kuźniarski, M., Bylina, P., 2004. Preliminary data of erythrite from Ciechanowice (Miedzianka Deposit, Sudetes Mts.). Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 24: 123-126.
• 13. Ciuk, E., 1951. Węgiel brunatny i iły ogniotrwałe kopalni „Turów” w Turoszowie. Wydawnictwo Zakł. Graf. i Wydawnictwo „Dom Słowa Polskiego”. Warszawa, 23 pp.
• 14. Cwojdziński, S., Kozdrój, W., 2007. Sudety - przewodnik geoturystyczny wzdłuż trasy drogowej Nysa-Złoty Stok-Kłodzko-Wałbrzych-Jelenia Góra. Wydawnictwo Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 113 pp.
• 15. Cwojdziński, S., Nieć, M., Bossowski, A., Michniewicz, M., Mikulski, S., Mydłowski, A., Oszczepalski, S., Pacuła, J., Sroga, C., Stachowiak, A., Wojciechowski, A., 2008. Ocena perspektyw występowania złóż rud metali w Sudetach i na bloku przedsudeckim w nawiązaniu do aktualnych modeli geotektonicznych. Oprac. arch. CAG Warszawa, Wrocław.
• 16. Cymerman, Z. (red.), 2004. Mapa tektoniczna Sudetów i bloku przedsudeckiego. Warszawa, Państwowy Instytut Geologiczny.
• 17. Czeczott, A., 1970. O wieku trzeciorzędowej flory Turowa k. Bogatyni (Górne Łużyce). Kwart. Geol., 14(4): 778-795.
• 18. Duthou, J.L., Couturie, J.P., Mierzejewski, M.P., Pin, C., 1991. Next dating of granite sample from the Karkonosze Mountains using Rb-Sr total rocks isochrone method. Przegl. Geol., 36: 75-79.
• 19. Dziekoński, T., 1972. Wydobywanie i metalurgia kruszców na Dolnym Śląsku od XIII do połowy XX wieku. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, Wrocław, 420 pp.
• 20. Fedak, J, Lindner, M.,1966. Metalogeneza Sudetów. Biul. Inst. Geol.,1-315.
• 21. Fronia, R., Pietrzak, P., Dutkiewicz, D., Jończy, D., 1999. Góry Kaczawskie, mapa turystyczna, skala 1:40 000. Wydawnictwo Turystyczne PLAN.
• 22. Fronia, R., Pietrzak, P, Dutkiewicz, D., 2000. Wleń i okolice, Park Krajobrazowy Doliny Bobru, skala 1:40 000. Wydawnictwo Turystyczne PLAN.
• 23. Fronia, R., Papaj, M., 2008/2009. Sudety, mapa atrakcji turystycznych, skala 1:200 000. Wydanie III. Wydawnictwo Turystyczne PLAN.
• 24. Garbaczewski, Z., 1987. Główny Szlak Sudecki im. Mieczysława Orłowicza. Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa-Kraków, 223 pp.
• 25. Gawlikowska, E., 2000. Ochrona georóżnorodności na Dolnym Śląsku z mapą chronionych obszarów i obiektów przyrody nieożywionej 1:300 000. Wydawnictwo PIG, Warszawa, 72 pp.
• 26. Gołębiowska, B., Pieczka, A., Franus, W., 2006a. Olivenite-adamite solid solution from oxidation zone in Rędziny (West Sudetes, Poland). Mineralogia Polonica, 37: 101-111.
• 27. Gołębiowska, B., Pieczka, A., Parafiniuk, J., 2005. Minerals of the bismuth- inite-aikinite series from Rędziny (Western Sudetes). Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 26: 165-168.
• 28. Gołębiowska, B., Pieczka, A., Parafiniuk, J., 2006b. Cu(Ag)-Pb-Bi(Sb) sulphosalts from Rędziny (Western Sudetes, Poland). Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 28: 78-80.
• 29. Grocholski, W. (red.),1969. Przewodnik geologiczny po Sudetach. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa, 536 pp.
• 30. Heflik, W., Matl, K., 1976. Zwietrzelina bazaltowa w odkrywce węgla brunatnego Turów w niecce żytawskiej (Sudety Zachodnie). Zeszyty Naukowe AGH Geologia, 2(1): 19 30.
• 31. Holeczek, J., Janeczek, J., 1991. Pseudomalachite from Radzimowice and some comments on its occurrence in Miedzianka (Sudetes Mts.). Mineralogia Polonica, 22(1): 17-26.
• 32. Hummel, A., 1970. Rodzaj Cercidiphyllum z Turowa. Kwart. Geol., 14(4): 804-808.
• 33. Jaskólski, S., 1948. Złoże cynowe w Gerbichach na Dolnym Śląsku. Biul. Inst. Geol., 42: 1-22.
• 34. Jaskólski, S., 1964. Złoże łupków pirytonośnych w Wieściszowicach na Dolnym Śląsku i próba wyświetlenia jego genezy. Rocznik PTG, 34: 29-60.
• 35. Jaskólski, S., 1967a. Złoża cyny w Gierczynie. Przegl. Geol., 5: 238.
• 36. Jaskólski S., 1967b. Złoże łupków pirytonośnych w Wieściszowicach. Przegl. Geol., 5: 238.
• 37. Jaskólski, S., 1967c. Polimetaliczna mineralizacja w granitognejsach Radoniowa. Przegl. Geol., 5: 238-239.
• 38. Jaskólski, S, Mochnacka, K., 1958. Złoże cyny w Gierczynie w Górach Izerskich i próba wyświetlenia jego genezy. Archiwum Mineralogiczne, 22: 17-] 06.
• 39. Jęczmyk, M., Juskowiakowa, M., 1989. Geologia i charakterystyka geochemiczna skał krystalicznych obszaru Bogatyni (Sudety Zachodnie). Biul. Inst. Geol., 360: 5-38.
• 40. Jończy, D., Wojtasik, T., Fronia, R., Pietrzak, P., 2005. Góry Izerskie, mapa turystyczna, skala 1:40 000. Wydanie III. Wydawnictwo Turystyczne PLAN.
• 41. Juchniewicz, K., 1970. Nowe dane o florze kopalnej Turowa na podstawie analizy nabłonkowej. Kwart. Geol., 14(4): 812-816.
• 42. Kaczmarek, A., 1959a. Uranonośność Sudetów - Góry Izerskie. Materiały archiwalne Zakładów R-1.
• 43. Kaczmarek, L., 1959b. Uranonośność Sudetów - granit i jego wschodnia osłona. Materiały archiwalne Zakładów R-l.
• 44. Kamiński, R., 1983. Mineralizacja tlenkowo-siarczkowa w strefie kontaktowej granitu karkonoskiego z metamorfikiem izerskim na północ od Szklarskiej Poręby. Kwart. Geol., 27: 883-884.
• 45. Kanasiewicz, J, 1987. Poziom syderytowo-kaolinowy w osadach mioceńskich niecki żytawskiej. Przegl. Geol., 35(8-9): 473-475.
• 46. Karwowski, Ł., 1973. Strefa grejzenowa Mlądz-Kamień-Pobiedna na Pogórzu Izerskim. Acta Geol. Pol., 23: 325 339.
• 47. Kasiński, J.R, 1999. Model sedymentacyjny utworów trzeciorzędowej asocjacji brunatnowęglowej w niecce żytawskiej - założenia metodyczne i możliwości zastosowań. Materiały z konferencji: Optymalizacja wydobycia kopalin przy wykorzystaniu technik informatycznych. Bogatynia 27-29.10.1999. Agencja Wydawnictw i Reklamy Silesia. Katowice,l9-28.
• 48. Kasiński, J.R., Panasiuk, M., 1987. Geneza i ewolucja strukturalna Niecki Żytawskiej. Biul. Inst. Geol., 357: 1-31.
• 49. Kennan, P.S., Dziedzic H., Lorenc, M.W., Mierzejewski, M.P., 1999. Review of Rb-Sr isotope patterns in the Carboniferous granitoids of the Sudetes in SW Poland. Geol. Sudetica, 32(1): 49-53.
• 50. Kondracki, J., 2009. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo PWN, Warszawa, 468 pp.
• 51. Kozdrój, W., Krentz, O., Opletal, M., 2001. Comments on the Geological Map Lausitz-Jizera-Karkonosze (without Cenozoic sediments)1.:100 000. Warszawa. 64 pp.
• 52. Kozłowski, K., Szpila, K., 1974. Skały podłoża kaolinu z kopalni Turów II. Kwart. Geol., 18(2): 358-369.
• 53. Krentz, O., Walter, H., Brause, H., Hoth, K., Kozdrój, W, Cymerman, Z., Opletal, M., Mrazova, S., 2000. Mapa Geologiczna Lausitz-Jizera- Karkonosze 1:100 000 (bez osadów kenozoicznych). Freiberg, Warszawa, Praha.
• 54. Kroener, A., Jaeckel, E., Hegner, E., Opletal, M., 2001. Single zircon ages and whole-rock Nd isotopic systematics of early Paleozoic granitoid gneisses from Czech and Polish Sudetes (Jizerske hory, Krkonose Mountains and Orlice-Sneznik Complex).International Journal of Earth Sciences (Geologische Rundschau), 90: 304-324.
• 55. Kryza, R., 1993. Basic metavolcanic rocks of the central Kaczawa Mts. (Sudetes): A petrological study. Prace Geol.-Mineral., 39: 1-139.
• 56. Kryza, R., Muszyński, A., 1992. Pre-Variscan volcanic-sedimentary succession of the central southern Góry Kaczawskie, SW Poland: outline geology. Ann. Soc. Geol. Polon., 62: 117-140.
• 57. Kryza, R., Muszyński, A., Furnes, H., 1994. Early Paleozoic volcanism in the Western Sudetes (Poland): A correlation between the western parts of the Świerzawa and Bolków units of the Kaczawa Mts. Zbl. Geol. Palaont, Teil I, 1992, 9/10: 1039-1052.
• 58. Kryza, R., Muszyński, A., 2003. Kompleks metamorficzny Gór Kaczawskich - fragment waryscyjskiej pryzmy akrecyjnej. [W:] Ciężkowski W., Wojewoda J., Żelaźniewicz A., (red.): Sudety Zachodnie: od wendu do czwartorzędu, Wydawnictwo WIND, Wrocław, 95-105.
• 59. Kural, K., 1967. Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów 1:25 000, arkusz: Leśna. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 60. Machowiak, K., Armstrong, R., 2007. SHRIMP U-Pb zircon age from the Karkonosze granite. Mineralogical Society of Poland -Special Papers, 31: 193-196.
• 61. Madziarz, M., 2009. Kopalnie „Czarnów”, „Miedzianka” i„Stara Góra” w poszukiwaniach okruszcowania uranowego oraz rud metali w latach 40 i 50. XX w. [W:] Zagożdżon, P.P., Madziarz, M. (red.): Dzieje górnictwa - element europejskiego dziedzictwa kultury, 2: 166-193.
• 62. Madziarz, M., Sztuk, H., 2006. Eksploatacja rud cyny w Górach Izerskich: historia, czy perspektywa dla regionu? Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, 117, seria Studia i Materiały, 32: 193-202.
• 63. Manecki, A., 1962. Mineralizacja miedzią występująca w rejonie Bukowej Góry koło Radzimowic (Dolny Śląsk). Spraw. z Pos. Kom. Nauk. PAN Oddz. w Krakowie, 5(2): 460-461.
• 64. Manecki, A., 1963. Intruzje lamprofirowe w okolicy Radzimowic na Dolnym Śląsku. Spraw. z Pos. Kom. Nauk. PAN Oddz. w Krakowie, 7(2): 538-539.
• 65. Manecki, A, 1965. Studium mineralogiczno-petrograficzne polimetalicznych żył okolic Wojcieszowa (Dolny Śląsk). Prace Mineralogiczne, 2: 1-71.
• 66. Manecki, A., Młodożeniec, W, 1959. Kobaltonośne żyły złoża „Stara Góra” na Dolnym Śląsku. Przegl. Geol., 7(10): 466-467.
• 67. Manecki, A., Młodożeniec, W., 1960. Wyniki dotychczasowych badań polimetalicznego złoża Stara Góra. Rudy i Met. Nież., 9: 380-383.
• 68. Mastalerz, K., Raczyński, P., 1993. Litostratygrafia i ewolucja basenu północnosudeckiego w karbonie i permie. [W:] Mastalerz K. (red.): Baseny sedymentacyjne. Procesy, osady, architektura. Przewodnik, wycieczki, referaty, postery. II Krajowe Spotkanie Sedymentologów. Wrocław, 4-7 września 1993. Instytut Nauk Geologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego, 90-96.
• 69. Mazur, S., Aleksandrowski, P., 2001. The Tepla(?)/Saxothuringian suture in the Karkonosze-Izera Massif, Western Sudetes, Central European variscides. International Journal Earth Sciences, 90: 34]-360.
• 70. Mazur, S., Aleksandrowski, P., Kryza, R., Oberc-Dziedzic, T., 2006. The Variscan orogen in Poland. Kwart. Geol., 50(1): 89-118.
• 71. Mazur, S., Aleksandrowski, P, Turniak, K., Awdankiewicz, M., 2007. Geology, tectonic evolution and Late Palaeozoic magmatism of Sudetes - an overview. AM Monograph, 1.: 59-88.
• 72. Michniewicz, M., 1991. Charakterystyka cynonośnych stref rudnych pasma łupkowego Starej Kamienicy między Czerniawą. a Krobicą (Góry Izerskie). Biul. Inst. Geol., 367: 19-48.
• 73. Michniewicz, M., 2003. Złoża rud metali n Bloku Karkonosko-Izerskim. [W:] Ciężkowski W., Wojewoda J.. Żelaźniewicz A. (red.): Sudety Za chodnie: od wendu do czwartorzędu, Wydawnictwo WIND, Wrocław, 155-168.
• 74. Michniewicz, M., Bobiński, W., Siemiątkowski, J., 2006. Mineralizacja cynowa w środkowej części Pasma Starej Kamienicy. Prace PIG, 185: 1-136.
• 75. Mierzejewski, M., Oberc-Dziedzic, T., 1990. The Izera-Karkonosze Block and its tectonic development (Sudetes, Poland). N. Jb. Geol. Palaont. Abh, 179.
• 76. Mierzejewski, M.P., Pin, C., Duthou, J.L., Couturie, J.P., 1994. Sr-Nd isotopic study of the Karkonosze granite. [W:] Kryza, R. (red.): Igneous activity and metamorphic evolution of the Sudetes area. Abstracts. Un. Wroc. Inst. Nauk Geol. Wrocław.
• 77. Mikulski, S.Z., 2005. Geological, mineralogical and geochemical characteristics of the Radzimowice Au-As-Cu deposit from the Kaczawa Mountains (Western Sudetes, Poland) - an example of the transition of porphyry and epithermal style. Miner. Deposita, 39(8): 904-920.
• 78. Mikulski, S.Z., 2007. The late Variscan gold mineralization in the Kaczawa Mountains, Western Sudetes. Polish Geological Institute Special Papers, 22: 1-162.
• 79. Mochnacka, K, 1966. Minerały kruszcowe złoża polimetalicznego w Kowarach (Dolny Śląsk). Prace Mineralogiczne, 4.
• 80. Mochnacka, K,1967. Geologia polimetalicznego złoża w Kowarach (Dolny Śląsk). Pr. Geol. Kom. Nauk Geol. PAN Oddz. w Krakowie, 40.
• 81. Mochnacka, K., 1971. Okruszcowanie w Kowarach (Dolny Śląsk). Przegl. Geol., 11.
• 82. Mochnacka, K., 1975. Mineralizacja skał metamorficznych części Pogórza Izerskiego. Prace Geologiczne PAN, 89: 7-85.
• 83. Mochnacka, K., 1982. Polymetallic mineralization of Eastern Metamorphic Cover of the Karkonosze Massif and its relation with geologic evolution of region. Biul. Inst. Geol., 35/341: 273-289.
• 84. Mochnacka, K., 2000. Prawidłowości wykształcenia mineralizacji kruszcowej w metamorficznej osłonie granitu Karkonoszy-próba powiązania ze środowiskiem geotektonicznym. Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 16: 223-258.
• 85. Mochnacka, M., Banaś, M., 2000. Occurrence and genetic relationships of uranium and thorium mineralization in the Karkonosze-Izera Block (the Sudety Mts., SW Poland). Ann. Soc. Geol. Polon., 70: 137-150.
• 86. Narębski, W.,1964. Petrochemia law puklistych i niektóre ogólne problemy petrogenezy spilitów. Prace Muzeum Ziemi, 7: 69 206.
• 87. Narębski, W., 1974. Mineralogia i geneza konkrecji sferosyderytowych północno-wschodniej części niecki żytawskiej. Prace Muzeum Ziemi. Prace mineralogiczne, petrograficzne i geologiczne, 22: 65-77.
• 88. Narębski, W., Dostal, J, Dupuy, C., 1986. Geochemical characteristis of Lower Paleozoic spilite-keratophyre series in the Western Sudetes (Poland): petrogenetic and tectonic implications. N. Jb. Miner. Abh, 755(3): 243-258.
• 89. Nosek, M., 1970. Trzeciorzędowa formacja brunatnowęglowa w zachodniej części niecki północnosudeckiej. Kwart. Geol., 14(4): 772-777.
• 90. Oberc, J., 1972. Budowa geologiczna Polski. Tom 4. Tektonika część 2. Sudety i obszary przyległe. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa, 307 pp.
• 91. Oberc-Dziedzic, T., 2007. Early Palaeozoic Izera (Rumburk) granites from West Sudetes, Poland. AM Monograph, 1: 101-110.
• 92. Parafiniuk, J., 2003. Secondary bismuth and tellurium minerals from Rędziny (SW Poland). Mineralogia Polonica, 34(2): 3-14.
• 93. Parafiniuk, J, Domańska, J., 2002. Bismuth minerals from Rędziny (Rudawy Janowickie, SW Poland). Mineralogia Polonica, 33(2): 3-14.
• 94. Pękala, M., Wójtowicz, A., Michalik, M., 2003. Post-eruptive history of Lower Permian volcanic rocks (trachybasalt from Lubiechowa; the North-Sudetic basin). Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 23: 145-147.
• 95. Pieczka, A., Gołębiowska, B., Franus, W., 1998. Yukonite, a rare Ca-Fe arsenate, from Redziny (Sudetes, Poland). Eur. J. Mineral., 10: 1367-1370.
• 96. Pieczka, A., Gołębiowska, B., Parafiniuk, J., 2006. The stannite-group minerals from Rędziny (Lower Silesia, Poland). Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 28: 175-177.
• 97. Pieczka, A., Pieczonka, J., Piestrzyński, A., 1988. Minerals of the weathering zone of Miedzianka Polymetallic Deposit, Rudawy Janowickie (Lower Silesia, Poland). Mineralogia Polonica, 19(1): 75-98.
• 98. Piestrzyński, A., Mochnacka, K., Mayer, W., Kucha, H., 1992. Native gold (electrum), Fe-Co-Ni arsenides and sulphoarsenides in the mica schists from Przecznica, the Kamienica Range, SW Poland. Mineralogia Polonica, 23: 27-42.
• 99. Pin, C., Mierzejewski, M.P., Duthou, J.L., 1987 Isochronous age Rb/Sr of Karkonosze granite from the quarry Szklarska Poręba Huta and significance of initial 87Sr/86Sr in this granite. Przegl. Geol., 10: 512-517.
• 100. Schakel, E., Lorenz, H., 2009. Eine Zinn- und Kobaltfuhrende Fahlbandlagerstatte zwischen Gierczyn (Giehren) und Przecznica (Querbach) im Góry Izerskie (Isergebirge) in Polen. Aufschluss, 60: 163-185.
• 101. Siuda, R, 2001. New sulphate minerals from the Stara Góra oxidised zone, Radzimowice, Kaczawskie Mts. Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 18: 186-188.
• 102. Siuda, R, 2002. Titanium mineralization of the Stara Góra deposit (Kaczawskie Mountains, Poland) and its crystallization conditions. Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 20: 195-197.
• 103. Siuda, R, 2003. Nonconsolidated, hypergenic oxyhydroxides of iron from Stara Góra - mineralogy and geochemistry. Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 22: 197-199.
• 104. Siuda, R., 2004. Iron arsenates from the Stara Góra deposit at Radzimowice in Kaczawskie Mountains, Poland-a preliminary report. Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 24: 345-348.
• 105. Siuda, R., Gal-Solymos, K., Kruszewski, Ł., 2006. Agardite-(La)-duftite and scorodite-kottigite-like mineral paragenesis from supergenic zone of the Miedzianka deposit (Rudawy Janowickie Mts., Poland) - preliminary report. Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 29: 192-195.
• 106. Siuda, R., Gołębiowska, B., 2008. Mottramite, a Cu-Pb vanadate, from the Miedzianka-Ciechanowice pollymetalic deposit (Rudawy Janowickie Mts, Poland). Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 32: 141.
• 107. Siuda, R., Kruszewski, Ł., 2006. New data on bayldonite, cornwallite, olivenite and philipsburgite from Miedzianka (Rudawy Janowickie Mts., Sudetes, Poland). Mineralogical Society of Poland-Special Papers, 28: 202 204.
• 108. Siuda, R., Kruszewski, Ł., Borzęcki, R., 2008. Uranospinite from the abandoned Podgórze uranium mine in Kowary (The Karkonosze Mts, Poland). Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 32: 142.
• 109. Słomka, T., Kicińska-Świderska, A., Doktor, M., Joniec, A., 2006. Katalog obiektów geoturystycznych w Polsce. Kraków, 1-260.
• 110. Słomka, T., Bartuś, T., Mastej, W., Łodziński, M., Mayer, W., Stefaniuk, M., Doktor, M., Koźma, J., Cwojdziński, S., 2009. Koncepcja projektu: „Geostrada Sudecka - studium geologiczno-krajobrazowe z inwentaryzacją obiektów dziedzictwa przyrody nieożywionej”. Geoturystyka, 2009 nr 4 s. 3-18.
• 111. Speczik, S., Wiszniewska, J, 1984. Some comments about stratiform tin deposits in the Stara Kamienica Chain (Southern Poland). Miner. Deposita, 19: 171-175.
• 112. Staffa, M., 1982. Wędrówka przez Sudety Zachodnie /2/. Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa-Kraków, 47 pp.
• 113. Staffa, M. (red.), 1989. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 1. Góry Izerskie. Wydawnictwo PTTK „KRAJ”, Warszawa, 123 pp.
• 114. Staffa, M. (red.), 1998. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 5. Rudawy Janowickie. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 315 pp.
• 115. Staffa, M. (red.), 1999. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 4. Kotlina Jeleniogórska. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 519 pp.
• 116. Staffa, M. (red.), 2000. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 6. Góry Kaczawskie. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 361 pp.
• 117. Staffa, M. (red.), 2003. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 2. Pogórze Izerskie (2 zeszyty). Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 1006 pp.
• 118. Szałamacha, M., Szałamacha, J., 1974. Geologiczna i petrograficzna charakterystyka łupków zmineralizowanych kasyterytem na przykładzie kamieniołomu w Krobicy. Biul. Inst. Geol., 279: 59-89.
• 119. Szałamacha, J., 1957. Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów 1:25 000, arkusz: Kowary. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 120. Szałamacha, J., 1957. Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów 1:25 000, arkusz: Siedlęcin. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 121. Szymkowiak, A., Panasiuk, M., 1985. Charakterystyka petrograficzna i geochemiczna law bazaltoidowych rejonu Bogatyni. Kwart. Geol., 29(3/4):727-754.
• 122. Teisseyre, J., 1973. Skały metamorficzne Rudaw Janowickich i Grzbietu Lasockiego. Geol. Sudetica, 8: 7-111.
• 123. Wiszniewska, J., 1983. Geneza okruszcowania łupków izerskich pasma kamienieckiego. Archwium Mineralogiczne, 40: 115-187.
• 124. Zagożdżon, K., Zagożdżon, P., 1997. Kontakt masywu Karkonoszy z osłoną metamorficzną w sztolni w Kowarach Górnych. Przegl. Geol., 45(4): 414-418.
• 125. Zagożdżon, K., Zagożdżon, P., 1998. Wybrane sztolnie Sudetów w aspekcie możliwości ich udostępnienia. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, 85, seria Studia i Materiały, 27: 139-147.
• 126. Zagożdżon, K., Zagożdżon, P., 2007. Sztolnia po eksploatacji wapieni krystalicznych koło Janowic Wielkich. Miesięcznik WUG, 4: 71-72.
• 127. Zagożdżon, P.P., Zagożdżon, K., 2009. Wyniki wstępnych badań geologicznych w sztolni w Ciechanowicach koło Miedzianki. [W:] Zagożdżon, P.P., Madziarz, M. (red.): Dzieje górnictwa - element europejskiego dziedzictwa kultury, 2: 345-356.
• 128. Zimnoch, E., 1961. Seria magnetytowa Kowar. Biul. Inst. Geol., 171: 7-91.
• 129. Zimnoch, E., 1967. Zmetamorfizowane złoża rud żelaza w Sudetach na tle innych złóż tego typu. Geol. Sudetica, 3: 251-296.
• 130. Zimnoch, E., 1978. Ore mineralization of the Miedzianka deposit in the Sudetes. Biul. Inst. Geol., 308: 91-134.
• 131. Żelaźniewicz, A., Nowak, I., Achramowicz, S., Czapliński W., 2003. Północna część bloku karkonsko-izerskiego: pasywna krawędź terranu saksoturyńskiego. [W:] Ciężkowski W., Wojewoda J., Żelaźniewicz A. (red.): Sudety Zachodnie: od wendu do czwartorzędu. Wydawnictwo WIND, Wrocław, 17-32.