Koncepcja projektu: "Geostrada Sudecka - studium geologiczno-krajobrazowe z inwentaryzacją obiektów dziedzictwa przyrody nieożywionej"

• Autorzy: Słomka T. , Bartuś T. , Mastej W. , Łodziński M. , Mayer W. , Stefaniuk M. , Doktor M. , Koźma J. , Cwojdziński S. , Stachowiak A.

Warianty tytułu

EN

The Sudetic Geostrada - an idea of geological and landscape studies heritage with inventarization of the objects of abiotic nature

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszej pracy jest prezentacja studium geologiczno-krajobrazowego z inwentaryzacją obiektów dziedzictwa przyrody nieożywionej dla obszaru Sudetów, wzdłuż proponowanej trasy turystyczno-rekreacyjnej, nazwanej Geostradą Sudecką im. Leszka Sawickiego. Poprzez inwentaryzację, opis oraz propozycje zagospodarowania wytypowanych obiektów geoturystycznych położonych wzdłuż trasy, Geostrada przyczyni się do przybliżenia skomplikowanych zagadnień geologii Sudetów turyście nie znającemu podstaw geologii. Wykorzystując przejezdne drogi, ustalono przebieg Geostrady wzdłuż głównych grzbietów górskich Sudetów po obu stronach granicy polsko-czeskiej, promując przy tym mało znane, ale atrakcyjne rejony Sudetów i ich przedpola. Przebieg polskich odcinków Geostrady (łącznie ok. 285 km) wyznaczono w taki sposób, aby w pasie o szerokości 10 km (5 km po obu stronach Geostrady) znalazło się jak najwięcej najatrakcyjniejszych geoturystycznie obiektów dziedzictwa geologiczno-górniczego, do których można dojechać lub dojść pieszo.

EN

The aim of the paper is presentation of geological and landscape studies with the inventarization of abiotic nature objects located along proposed trail "The Leszek Sawicki Sudetic Geostrada". Through detailed descriptions of the trail and proposals of development of selected, most attractive geosites of geological-mining heritage, the project should aim to spread geological knowledge of the Sudety Mts. among the non professionals. Using the passable roads, the trail was led along the main ridges of the Sudety Mts. in both the Polish and the Czech parts, through less popular and rarely visited but also interesting parts of the Sudety Mts. and their foreland. Polish parts of the Geostrada (ca 285 km) were such determined to reach as much the most attractive geosites as possible in the 10-kilometers-wide zone (+/- 5 km from both sides of the trail).

Słowa kluczowe

PL

geoturystyka; Sudety

EN

geotourism; Sudetes

• Wydawca: Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica ; Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geoturystyka
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 4
• Strony: 3--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 52 poz., rys.

Twórcy

autor

Słomka T.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Bartuś T.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Mastej W.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Łodziński M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Mayer W.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Stefaniuk M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Doktor M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Koźma J.

• Państwowy Instytut Geologiczny Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Dolnośląski im. Henryka Teisseyre’a, al. Jaworowa 19, 53-122 Wrocław

autor

Cwojdziński S.

• Państwowy Instytut Geologiczny Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Dolnośląski im. Henryka Teisseyre’a, al. Jaworowa 19, 53-122 Wrocław

autor

Stachowiak A.

• Państwowy Instytut Geologiczny Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Dolnośląski im. Henryka Teisseyre’a, al. Jaworowa 19, 53-122 Wrocław

Bibliografia

• 1. Alexandrowicz, Z., 2006. Geoparki - nowe wyzwanie dla ochrony dziedzictwa geologicznego. Przegląd Geologiczny, 54(1): 36-41.
• 2. Baranowski, Z., Haydukiewicz, A., Kryza, R., Lorenc, S., Muszyński, A., Urbanek, Z., 1987. Rozwój struktury wschodniej części Gór Kaczawskich na podstawie dotychczasowego rozpoznania stratygrafii, warunków sedymentacji i wulkanizmu. [W:] Przewodnik 58 Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Kraków: 61-73.
• 3. Baranowski, Z, Haydukiewicz, A., Kryza, R., Lorenc, S., Muszyński, A., Solecki, A., Urbanek, Z., 1990. Outline of the geology of the Góry Kaczawskie (Sudetes, Poland). Neues Jahrbuch fur Geologie Palaontologie Abhandlungen, 179. Stuttgart 223-257.
• 4. Biel, A., 2009. Uproszczona mapa strukturalna Sudetów. Archiwum PIG PIB, Oddział Dolnośląski.
• 5. Bossowski, A., Ihnatowicz, A., 1994, Paleogeography of the upper Carboniferous coal-bearing deposits in NE part of the Intra-Sudetic Depression. Geological Quarterly, 38(2): 231-248.
• 6. Cwojdziński, S., 1977. Stosunek granitoidów jawornickich do deformacji metamorfiku lądecko-śnieżnickiego. Kwartalnik Geologia, 21(3): 451-464.
• 7. Cwojdziński, S., Kozdrój, W, 2007. Sudety. Przewodnik geoturystyczny wzdłuż trasy drogowej Nysa - Złoty Stok-Kłodzko - Wałbrzych -Jelenia Góra. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 227 pp.
• 8. Cwojdziński, S., Nieć, M., Bossowski, A., Michniewicz, M., Mikulski, S., Mysłowski, A., Oszczepalski, S., Pacuła, J., Sroga, C., Stachowiak, A., Wojciechowski, A., 2008. Ocena perspektyw występowania złóż rud metali w Sudetach i na bloku przedsudeckim w nawiązaniu do aktualnych modeli geotektonicznych. Opracowanie archiwalne CAG Warszawa, Wrocław.
• 9. Cymerman, Z., 2002. Analiza strukturalno-kinetyczna i waryscyjska ewolucja tektoniczna kompleksu kaczawskiego. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 175, 147 pp.
• 10. Domecka, K., Opletal, M., 1974. Granitoidy zapadni casti orlicko-kladske klenby. Acta Universitatis Carolinae - Geologica, 1: 75-109.
• 11. Dziedzic, K., 1958. Następstwo permskich skał wulkanicznych w rejonie Nowej Rudy na Dolnym Śląsku. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 28(1): 109-120.
• 12. Dziedzic, K., 1961. Utwory dolnopermskie w niecce śródsudeckiej. Studia Geologica Polonica, 6, Warszawa, 121 pp.
• 13. Gawlikowska, E., 2000. Ochrona georóżnorodności na Dolnym Śląsku z mapą chronionych obszarów i obiektów przyrody nieożywionej 1:300 000, Wydawnictwo PIG, Warszawa, 72 pp.
• 14. Kondracki, J., 2009. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 444 pp.
• 15. Kozłowski, S., 1963. Geologia wulkanitów permskich w centralnej części niecki śródsudeckiej (Dolny Śląsk)., Prace geologiczne Komisji Nauk Geologicznych PAN Kraków, 14, 84 pp.
• 16. Kroner, A., Jackel, P., Opletal, M., 1994. Pb-Pb and U-Pb zircon ages for orthogneisses from eastern Bohemia: further evidence for a major Cambro-Ordovician magmatic event. Journal of the Czech Geology Society, 39, 61 pp.
• 17. Kryza, R., Muszyński, A., 2003. Kompleks metamorficzny Gór Kaczawskich - fragment waryscyjskiej pryzmy akrecyjnej. [W:] Ciężkowski, W., Wojewoda, J., Żelaźniewicz, A. (red.), Sudety Zachodnie: od wendu do czwartorzędu, WIND, Wrocław: 95-105.
• 18. Lorenc, M., 1981. Petrografia łupków metamorficznych okolic Dusznik i Zieleńca. Acta Universitatis Wratislaviensis, 521, Prace Geologiczno- Mineralogiczne, 8: 77-99.
• 19. Mazur, S., Aleksandrowski, P., Kryza, R., Oberc-Dziedzic, T., 2006. The Variscan Orogen in Poland. Geological Quarterly, 50(1): 89-118.
• 20. Mierzejewski, M., Oberc-Dziedzic, T., 1990. The Izera-Karkonosze Block and its tectonic development (Sudetes, Poland). Neues Jahrbuch fur Geologie Palaontologie Abhandlungen, 179, Stuttgart 197-222.
• 21. Mierzejewski, M.P, Pin, C., Duthou, J.L., Couturie, J.P., 1994. Sr - Nd isotopic study of the Karkonosze granite. [W:] Kryza, R. (red.), Igneous activity and metamorphic evolution of the Sudetes area. Abstracts. Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych, Wrocław: 81-82.
• 22. Mochnacka, K., 1966. Minerały kruszcowe złoża polimetalicznego w Kowarach (Dolny Śląsk). Prace Mineralogiczne, PAN, 4: 7-54.
• 23. Mochnacka, K., 1967. Geologia polimetalicznego złoża w Kowarach. Prace Geologiczne, PAN, 40: 7-58.
• 24. Oberc-Dziedzic, T., 2003. Granity izerskie: próba odtworzenia przedformacyjnej historii. [W:] Ciężkowski, W., Wojewoda, J., Żelaźniewicz, A. (red.), Sudety Zachodnie: od wendu do czwartorzędu. Wind, Wrocław: 41-52.
• 25. Słomka, T, Kicińska-Świderska, A., 2004. Geoturystyka - podstawowe pojęcia. Geoturystyka, 1(1): 5-7.
• 26. Słomka, T., Kicińska-Świderska, A., Doktor, M., Joniec, A. (red.), 2006. Katalog obiektów geoturystycznych w Polsce. Akademia Górniczo- -Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie, Kraków, 260 pp.
• 27. Staffa, M. (red.), 1989. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 1. Góry Izerskie. Wydawnictwo PTTK „KRAJ”, Warszawa, 123 pp.
• 28. Staffa, M. (red.), 1992a. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 13. Góry Stołowe. Wydawnictwo PTTK „KRAJ”, Warszawa-Kraków 280 pp.
• 29. Staffa, M. (red.), 1992b. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 14. Góry Bystrzyckie i Orlickie. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 294 pp.
• 30. Staffa, M. (red.), 1993a. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 3. Karkonosze. Wydawnictwo PTTK „KRAJ”, Warszawa, 255 pp.
• 31. Staffa, M, (red.), 1993b. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 12. Góry Bardzkie. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 254 pp.
• 32. Staffa, M. (red.), 1993a Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 16. Masyw Śnieżnika. Góry Bialskie, Wydawnictwo PTTK „KRAJ”, Warszawa, 374 pp.
• 33. Staffa, M. (red.), 1993d. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 17. Góry Złote. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 274 pp.
• 34. Staffa, M. (red.), 1994. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 15. Kotlina Kłodzka, Rów Górnej Nysy. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 525 pp.
• 35. Staffa, M. (red.), 1995. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 11. Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 458 pp.
• 36. Staffa, M. (red.),1996. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 9. Góry Kamienne. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 249 pp.
• 37. Staffa, M. (red.), 1997. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 8. Kotlina Kamiennogórska, Wzgórza Bramy Lubawskiej, Zawory. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 330 pp.
• 38. Staffa, M. (red.), 1998. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 5. Rudawy Janowickie. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 315 pp.
• 39. Staffa, M. (red.), 1999. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 4. Kotlina Jeleniogórska. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 519 pp.
• 40. Staffa, M. (red.), 2000. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 6. Góry Kaczawskie. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 361 pp.
• 41. Staffa, M. (red.), 2001. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 7. Pogórze Kaczawskie. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 704 pp.
• 42. Staffa, M. (red.), 2003. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 2. Pogórze Izerskie (2 zeszyty). Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 1006 pp.
• 43. Staffa, M. (red.), 2004. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 19. Wzgórza Strzegomskie. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 276 pp.
• 44. Staffa, M. (red.), 2005a. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 10. Góry Wałbrzyskie, Pogórze Wałbrzyskie, Pogórze Bolkowskie. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 542 pp.
• 45. Staffa, M. (red.), 2005b. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 20. Masyw Ślęży, Równina Świdnicka, Kotlina Dzierżoniowska. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 652 pp.
• 46. Staffa, M. (red.), 2007. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 21. Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie, Przedgórze Paczkowskie (2 zeszyty). Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 1094 pp.
• 47. Staffa, M. (red.), 2008. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 18. Góry Opawskie. Wydawnictwo I-BIS, Wrocław, 287 pp.
• 48. Stupnicka, E., 2007. Geologia regionalna Polski. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 346 pp.
• 49. Teisseyre, J.H. Skały metamorficzne Rudaw Janowskich i Grzbietu Lasockiego. Geologia Sudetica, 8: 7-113.
• 50. Wojewoda, J. (red.). 2008. Baseny śródgórskie. Kontekst regionalny środowisk i sedymentacji. Materiały konferencyjne. Kudowa Zdrój, Wind, 110 pp.
• 51. Wojewoda, J., Rotnicka, J., Raczyński, P. 1997. Obszar Sudetów w późnej kredzie. [W:] Wojewoda J. (red.). Obszary Źródłowe: Zapis w Osadach, VI Krajowe Spotkanie Sedymentologów, Lewin Kłodzki, 26-28 września 1997 r. Materiały konferencyjne, WIND, Wrocław: 98-129.
• 52. Zimnoch, E., 1961. Seria magnetytowa Kowar. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 171: 7-75.