Dolomit dewoński z Brudzowic i jego wstępna ocena jako surowca przemysłu materiałów ogniotrwałych

• Autorzy: Wyszomirski P. , Goławski C. , Kielski A. , Wodnicka K.

Warianty tytułu

EN

Brudzowice Devonian dolomite and its preliminary evaluation as a raw material for the production of refractories

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W kamieniołomie w Brudzowicach k. Siewierza eksploatowany jest dolomit triasowy wykorzystywany przez firmę ArcelorMittal Refractories Sp. z o.o. do produkcji dolomitowych wyrobów ogniotrwałych. W poszukiwaniu surowca dolomitowego o dużej czystości chemicznej zbadano podstawowe właściwości fizykochemiczne i technologiczne dolomitu dewońskiego występującego również w tym złożu. Stwierdzono, że odznacza się on wyraźnie większą czystością chemiczną w porównaniu z dolomitem triasowym (większa zawartość MgO, mniejsza - SiO2, Al2O3 i Fe2O3), dorównując najwyższej klasy surowcom stosowanym przez czołowych światowych producentów wyrobów ogniotrwałych. W związku z tym przeprowadzono w skali laboratoryjnej próby spiekalności tego dolomitu oraz - porównawczo - dolomitu triasowego z Brudzowic w gatunku DK i wysokiej jakości dolomitu hiszpańskiego ze złoża Bueras (Cantabria) stosowanego przez firmę Dolomitas del Norte S.A. Próby te wykonano w piecu laboratoryjnym w temperaturach 1400 i 1600 stopni Celsjusza modelując jedno- i dwustopniowy proces spiekania dolomitu na klinkier. Przeprowadzone badania wykazały, że dolomit dewoński z Brudzowic spieka się podobnie jak dolomit hiszpański, jakkolwiek gorzej w porównaniu z dolomitem triasowym z tego samego złoża ze względu na jego znacznie większą czystość chemiczną. Wprawdzie warunki eksploatacyjne dolomitu dewońskiego ze złoża Brudzowice są trudniejsze w porównaniu z dolomitem triasowym, to jednak lepsza jakość klinkieru przeznaczonego do produkcji dolomitowych wyrobów ogniotrwałych powinna zrekompensować ewentualne większe koszty wydobycia tego surowca. Badania w tym zakresie będą kontynuowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz w firmie ArcelorMittal Refractories Sp. z o.o. Kraków.

EN

The quarry in Brudzowice near Siewierz provides currently the Triassic dolomite used by ArcelorMittal Refractories Ltd. for the production of dolomite refractory materials. When searching for a dolomitic raw material with a high chemical purity, the authors analysed major physical, chemical and technological properties of the Devonian dolomite also occurring in this quarry. They established that the Devonian variety has distinctly higher chemical purity (higher content of MgO, and lower contents of SiO2, Al2O3 and Fe2O3) than the Triassic one. These properties are close to those of the highest-class dolomitic materials used by leading world producers of refractories. Therefore, the authors carried out laboratory firing tests of this rock and - for comparison - of the Triassic dolomite of the DK quality from the Brudzowice deposit and the high-class Spanish dolomite from Bueras (Cantabria) deposit, utilized by Dolomitas del Norte S.A. The samples were fired at 1400 and 1600°C modelling the one- and two-stage process of dolomite firing into clinker. The results indicate that the clinker obtained from the Devonian dolomite from Brudzowice is comparable to that produced from Spanish dolomite, but it is inferior in comparison to that produced of the Triassic Brudzowice dolomite. Much higher chemical purity of the Devonian rocks is the reason of this difference. Admittedly the quarrying conditions of the Devonian dolomite from the Brudzowice deposit are more difficult than those of the Triassic variety, but better quality of obtained clinker that intended to be used in the production of refractories may offset possibly higher exploitation costs of the Devonian rock. Further investigations will be continued at the Faculty of Materials Engineering and Ceramics (AGH-UST, Kraków) and ArcelorMittal Refractories Ltd. (Kraków).

Słowa kluczowe

PL

dolomit triasowy; dolomit dewoński; Brudzowice; klinkier dolomitowy; materiały ogniotrwałe

EN

Brudzowice; Triassic dolomite; Devonian dolomite; doloma clinker; refractories

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 81
• Strony: 197--208
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., tab.

Twórcy

autor

Wyszomirski P.

autor

Goławski C.

autor

Kielski A.

autor

Wodnicka K.

• AGH, Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Kraków,

Bibliografia

• 1. Bąk B., Radwanek-Bąk B., Wyszomirski P., 2011 - Aktualny przegląd krajowych złóż dolomitów w aspekcie wykorzystania w przemyśle materiałów ogniotrwałych. Gospodarka Surowcami Mineralnymi/Mineral Resources Management 27, z. 1, 21-47.
• 2. Goławski C., Kielski A., Pietrzykowska M., Wodnicka K., 2011 - Przydatność dolomitu z Ząbkowic do produkcji materiałów ogniotrwałych. Materiały Ceramiczne/Ceramic Materials 63, nr 1 (w druku).
• 3. Krishna N.V.S., Panigrani P., 2003 - Mechanism of wear of dolomite refractories in steel ladle. Conference Materials “Unitecr Congress”, 491-494.
• 4. Lee Kang-Yong, Um Chang-Jong, 2006 - Characteristics and improvement of dolomite refractories. Conference Materials “49 Internationales Feuerfest-Kolloquium” Aachen, 102-106.
• 5. Manecki A., 2004 - Encyklopedia minerałów. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH. KU 0127. Kraków.
• 6. Wagner V., Dittrich H., Hartenstein J., 2007 - Dolomite - a refractory material for the global steel and cement industry. The Refractories Engineer 15(3), 14-16.
• 7. Sprawozdanie niepublikowane z prac badawczych firmy ArcelorMittal Refractories. Kraków 2010.
• 8. PN-EN 993-1:1998 Materiały ogniotrwałe. Metody badań zwartych formowanych wyrobów ogniotrwałych. Oznaczanie gęstości pozornej, porowatości otwartej i całkowitej.