Tytuł artykułu
Autorzy
Wybrane pełne teksty z tego czasopisma
Identyfikatory
Warianty tytułu
Genesis and evolution of Polish hydrogeology
Języki publikacji
Abstrakty
Polska hydrogeologia powstała jako samodzielna dziedzina nauki w końcu XIX w. Wcześniej geolodzy zajmowali się: źródłami, słonymi, zmineralizowanymi wodami o leczniczych właściwościach i odwodnieniem kopalń. Pierwszy etap w rozwoju hydrogeologii, do I wojny światowej, przebiegał odrębnie w trzech zaborach. Następny etap polskiej hydrogeologii wiązał się z okresem 1918-1944. Prowadzono wtedy badania nad strukturami o warunkach artezyjskich, zajmowano się wodami mineralnymi w polskich uzdrowiskach, ujęciami wody do zaopatrzenia rozwijających się miast i czwartorzędowymi poziomami wodonośnymi, szeroko rozprzestrzenionymi w Polsce. Opublikowane zostały pierwsze podręczniki poświęcone wodom podziemnym. Współczesny etap hydrogeologii datuje się od 1945 r. po II wojnie światowej. Przy Centralnym Urzędzie Geologii, który pełnił funkcję resortu, powołano w 1951 r. Departament Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej. Zorganizowano wtedy przedsiębiorstwa hydrogeologiczne w wielkich miastach oraz szkolnictwo akademickie. Ośrodki hydrogeologiczne istnieją do dzisiaj w: Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Gdańsku, Sosnowcu, Poznaniu i Toruniu. Około 1000 osób ma dyplomy hydrogeologii, 60 doktoraty i około 20 jest profesorami hydrogeologii. Głównymi obszarami zainteresowań polskiej hydrogeologii są: odwodnienia kopalń, rozpoznanie i ochrona zasobów wód podziemnych, projektowanie i eksploatacja ujęć wód podziemnych, kartografia, zasoby wód mineralnych i termalnych, warunki występowania wód podziemnych dla potrzeb planowania przestrzennego, modelowanie przepływu wód i migracji zanieczyszczeń oraz prognozy zmian zasobów wód podziemnych. Poważnym utrudnieniem rozwoju polskiej hydrogeologii aż do późnych lat osiemdziesiątych była cenzura, utrudniająca publikowanie wyników badań. Przyszłość polskiej hydrogeologii jest ściśle związana z hydrologią powierzchniową, budownictwem, inżynierią sanitarną i szeroko rozumianą ochroną środowiska. Obserwuje się duże zainteresowanie zastosowaniem metod komputerowych, zwłaszcza w zakresie grafiki komputerowej i tworzeniem elektronicznych baz danych. Są uprawiane w Państwowym Instytucie Geologicznym i wykorzystywane w realizacji Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000 w systemie G[S/INTERGRAPH. Pokryto tą mapą obecnie 50%kraju. Przewiduje się silniejsze angażowanie polskich hydrogeologów w zagadnienia prawne, zarządzanie i gospodarowanie oraz ochronę zasobów wodnych.
Polish hydrogeology, as a separate scientific discipline has become at the end of XIX century. Earlier geologists were interested in springs, saline, mineralised waters of therapeutic purposes and mines dewatering. Until I world war, in the first stage of hydrogeology development, attitude towards the groundwater problems was different in three annexed Polish territories. The next stage of Polish hydrogeology was noted between 1918-1944. The investigations were carried on the groundwater of artesian structures, mineral water in the Polish spas, on the municipal water intakes and on the Quaternary aquifers widespread in Poland. The first handbooks devoted to groundwater were published at that time. The contemporary stage has started in 1945 yr. after the II world war. Department of Hydrogeology and Engineering Geology was established at the Central Board of Geology (CUG) that belonged to Polish government as a separate ministry. Hydrogeological companies with the sections of technology and development were founded in big cities. Nowadays, the academic centres exist in: Warsaw, Cracov, Wrocław, Gdańsk, Sosnowiec, Poznań and Toruń. About 1000 persons with academic diplomas, 60 doctors and 20 professors of hydrogeology are active at present in the field of hydrogeology. The principal fields of Polish hydrogeology comprises: mine dewatering, recognition of groundwater resources and their protection, water intakes construction and exploitation, cartography, mineral and thermal water resources, regional hydrogeology for physical planning, groundwater modelling and groundwater pollution, migration of pollutants and forecasts of groundwater changes. Up to the late eighties the censorship was the main threshold of development of Polish hydrogeology related especially to publications, due to the secret information of groundwater occurrence and resources. The future of Polish hydrogeology is strongly connected with hydrology, civil engineering and environment protection. One be observe the strong interest in computer method applied to calculations and visualisation of investigation results. The databases are constructed and developed especially in the Polish Geological Institute. These are used for Hydrogeological Map of Poland, 1:50 000 project elaboration. The stronger connections of Polish hydrogeologists with economics, management and legislation problems can be predicted in the nearest future.
Czasopismo
Rocznik
Strony
7--33
Opis fizyczny
rys., portr.
Twórcy
autor
autor
- Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
Bibliografia
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-AGHM-0041-0028
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.