Jakość wód podziemnych na obszarze zasilania ujęcia infiltracyjnego Świerczków w Tarnowie

• Autorzy: Wojtal G. , Kowalczyk A. , Rzepecki T.

Warianty tytułu

EN

Groundwater quality in the catchment area of the Świerczków infiltration groundwater intake in Tarnów

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Infiltracyjne ujęcie wody Świerczków w Tarnowie eksploatowane jest od 1910 r. W okresie budowy ujęcia okoliczne tereny były niezagospodarowane, wolne od potencjalnych przemysłowych źródeł zanieczyszczenia wód podziemnych. Studnie ujmują wody plejstoceńskiego poziomu wodonośnego, który okresowo jest dodatkowo zasilany wodami rzecznymi z Dunajca. Ujęcie graniczy bezpośrednio z terenami przemysłowymi należącymi do Zakładów Azotowych w Tarnowie Mościcach (ZAT SA), które rozpoczęły swą działalność w latach dwudziestych ubiegłego wieku. Wartości parametrów fizykochemicznych wód podziemnych plejstoceńskiego poziomu wodonośnego w rejonie ujęcia Świerczków w Tarnowie wskazują na znaczne przeobrażenie składu chemicznego tych wód. Potwierdzają to m.in. podwyższone zawartości jonów Cl-, Na+, K+, NH4+, Al3+, Cd2+,jakrównieżobecnośćwielojonowychtypówchemicznychwiększościbadanychwód. Głównymi czynnikami odpowiedzialnymi za obecny stan chemiczny i jakość badanych wód są zdeponowane odpady na terenie oraz wokół ZAT SA oraz emitowane z tych zakładów zanieczyszczenia, które bezpośrednio lub pośrednio przenikają do wód podziemnych.

EN

The Świerczków infiltration groundwater intake in Tarnów has been exploited since 1910. While building the intake, the surrounding area was undeveloped and free of potential industrial sources of groundwater contamination. At present, the Świerczków intake is surrounded by an industrial area of a large chemical company Zakłady Azotowe in Tarnów Mościce SA established in the 1920s. The infiltration wells extract water from the Pleistocene aquifer periodically additionally recharged by surface waters from the Dunajec River. Physiochemical parameters indicate significant changes in chemical composition of groundwater from the Pleistocene aquifer around the Świerczków water intake. Increased contents of Cl-, Na+, K+, NH4+, Al3+and Cd2+ ions as well as the presence of multi-ion chemical types of most of the tested waters confirm the above theory. The wastes deposited in the area of Zakłady Azotowe and around, as well as pollution emitted by the factory are the main factors responsible for the quality and chemical state of the groundwater because of their direct and indirect permeation to water.

Słowa kluczowe

PL

infiltracyjne ujęcie wody; zagrożenia przemysłowe; skład chemiczny wód podziemnych; jakość wody; Tarnów

EN

Tarnów; infiltration groundwater intake; industrial hazards; groundwater chemistry; water quality

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 436, z. 9/2
• Strony: 547--554
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Wojtal G.

• Tarnowskie Wodociągi Sp. z o.o., ul. Narutowicza 37, 33-100 Tarnów

autor

Kowalczyk A.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec

autor

Rzepecki T.

• Tarnowskie Wodociągi Sp. z o.o., ul. Narutowicza 37, 33-100 Tarnów

Bibliografia

• [1] MACIOSZCZYK A., DOBRZYŃSKI D., 2002 – Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód podziemnych. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• [2] MATERIAŁY archiwalne Tarnowskich Wodociągów Sp. z o.o.
• [3] MIECZKOWSKA E., BORKIEWICZ J., 1995 - Ranking składowisk odpadów niebezpiecznych w układzie wojewódzkim i krajowym etap II zadanie II.. Karty informacyjne wytypowanych składowisk stwarzających potencjalne zagrożenie dla środowiska, na których lokowane są/były odpady niebezpieczne. Instytut Gospodarki Odpadami w Katowicach na zlecenie Ministerstwa Ochrony Środowiska. Arch. WIOŚ w Krakowie, Delegatura w Tarnowie.
• [4] ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 231ipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód pod- ziemnych. Dz.U. Nr 143, poz. 896.
• [5] ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 29 marca 2007 w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz.U. Nr 61, poz. 417.
• [6] TROCHANOWSKI K., 1911 - Sprawozdanie z prac chemicznych i bakteriologicznych, dokonanych w latach 1906-1911; celem zaopatrzenia miasta Tarnowa we wodę. Archiwum Tarnowskich Wodociągów Sp. z o.o.
• [7] WOJTAL G., RZEPECKI T., KOWALCZYK A., 2006 - Hydrogeologiczne i antropogeniczne uwarunkowania zmian składu chemicznego wody ujęcia infiltracyjnego na przykładzie ujęcia Świerczków dla miasta Tarnowa. 2006 r. W: Hydrogeochemia'06 Sosnowiec-Złoty Potok, 2006 r.