Geneza i rozprzestrzenienie wód z wysoką zawartością fluoru w GZWP nr 338 Paczków-Niemodlin

• Autorzy: Razowska-Jaworek L. , Cudak J.

Warianty tytułu

EN

Origin and distribution of high fluoride content water in the MGWB no 338 Paczków-Niemodlin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Stężenie fluoru w wodach pitnych jest obiektem zainteresowania wielu ośrodków badawczych na świecie, ponieważ szkodliwy dla ludzi jest nie tylko jego niedobór (poniżej 0,8 mg/l), powodujący próchnicę zębów, ale również nadmiar (powyżej 1,5 mg/l), który może przyczyniać się do rozwoju fluorozy i osteoporozy. W Oddziale Górnośląskim PIG prowadzono badania dotyczące rozprzestrzenienia anomalii fluorowej w wodach neogeńskiego piętra wodonośnego w GZWP nr 338 Paczków Niemodlin. Zawartość fluoru w wodach podziemnych w tym rejonie jest wysoka i sięga od 6 do 11,5 mg/l, przekraczając wartości dopuszczalne dla wód pitnych około 10 razy. Największa anomalia występuje w rejonie Nysy. Badania potwierdziły wzrost zawartości fluoru wraz ze spadkiem rzędnej stropu poziomów wodonośnych. Najwyższe stężenia tego pierwiastka stwierdzono w poziomach zlokalizowanych na rzędnych 30-80 m n.p.m.

EN

The problem of fluoride in drinking water is currently the subject of study of many research centres in the world, because not only deficit of fluorine (below 0.8 mg / l), which causes teeth caries, but also its excess (above 1.5 mg / l), which may cause fluorosis and osteoporosis, are harmful to human being. A hydrogeochemical study conducted in the Upper Silesian Branch of the PGI lead to detailed recognition of hydrogeological and chemical conditions as well as the extent of fluoride anomaly in Neogene aquifer water in the Paczków-Niemodlin basin. The fluoride content in groundwater of the basin is high and ranges from 6.0 to 11.5 mg/l, exceeding about 10 times the permissible values for drinking water. The highest concentrations of fluoride are observed in the Nysa region. The investigations confirmed the increase of fluoride content with decreasing altitude of the aquifer top. The highest concentrations are found in the aquifer whose top is situated at 30-80 m a.s.l.

Słowa kluczowe

PL

wody podziemne; fluor; skład chemiczny wód; fluoroza; neogen

EN

groundwater; fluorine; chemical composition; fluorosis; Neogene

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 436, z. 9/2
• Strony: 397--402
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Razowska-Jaworek L.

• Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Górnośląski, ul. Królowej Jadwigi 1 41-200 Sosnowiec

autor

Cudak J.

• Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Górnośląski, ul. Królowej Jadwigi 1 41-200 Sosnowiec

Bibliografia

• [1] AINCHIL K., 2003 - Fluoride variations in groundwater of an area in Buenos Aires Province, Argentina. Environ. Geol., 44: 86-89.
• [2] BADURA J., PRZYBYLSKI B., 2000 - Mapa geotektoniczna Dolnego Śląska. CAG Państw. Inst. Geol., Oddz. Wrocław.
• [3] DYJOR S., DENDEWICZ A., GRODZICKI A., SADOWSKA A., 1978 - Neogeńska i staroplejstoceńska sedymentacja w obrębie stref zapadliskowych rowów Paczkowa i Kędzierzyna. Geol. Sudetica, 13, 1.
• [4] GACIRI S., DAVIES T.C., 1993 - The occurrence and geochemistry of fluoride in some natural water of Kenya. J. Hydrol.,143: 395~ 12.
• [5] HANDA B.K, 1975 - Geochemistry and genesis of fluoride contains groundwater in India. Ground Water, 13: 275-281.
• [6] KOŚLACZ R., 1989 - Fluor w neogeńskich poziomach wodonośnych rejonu Nysy. W: Ochrona i zanieczyszczenie wód podziemnych: 209-216. VI Polsko-Czechosłowackie Symp. Darłówek.
• [7] LIPONKOSKI M., 1999 - Fluori ja sen poistaminen talousvedesta. Suomen ymparisto 320, luonto ja luonnonvarat. English abstract: Fluoride and its removal from potable water.
• [8] MARTYNOWICZ K., 2000 - Wpływ długookresowego spożywania wody pitnej z nadmiarem fluoru na częstość występowania fluorozy. Praca dyplomowa. Arch. Wodociągów, Nysa.
• [9] MROCZKOWSKA B., 1978 - Występowanie fluoru w wodach sudeckich. CAG Państw. Inst. Geol., Oddz. Dolnośląski, Wrocław.
• [10] RAZOWSKA-JAWOREK L., CUDAK J., 2007 - Występowanie fluoru w wodach podziemnych w zbiorniku Paczków-Niemodlin - GZWP 338. CAG Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [11] RÓŻYCKI M., KLECZKOWSKI A.S., 1974 - Wody podziemne w rejonie opolskim. Przew. XLVI Zjazdu Pol. Tow. Geol.: 116-130. Wyd. Geol., Warszawa.