PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Pojemność wymiany kationów osadów plejstocenu i wpływ wymiany jonowej na skład chemiczny wód podziemnych w dolinie kopalnej w rejonie Raciborza

Treść / Zawartość
Identyfikatory
Warianty tytułu
EN
Cation exchange capacity and the influence of ion exchange on chemical composition of groundwater in the buried valley in the Racibórz area
Języki publikacji
PL
Abstrakty
PL
Wymiana jonowa jest jednym z głównych procesów geochemicznych kształtujących skład chemiczny użytkowych wód podziemnych. Pojemność wymiany kationów (PWK) jest ważnym parametrem wymaganym przez programy do modelowania transportu reaktywnego, chociaż rzadko oznaczanym w badaniach hydrogeochemicznych. Jednak wzrost znaczenia modeli transportu reaktywnego wymaga zastosowania bardziej dokładnych wielkości PKW, co wiąże się z zastosowaniem optymalnych i precyzyjnych metod oznaczeń tego parametru. Niniejszy artykuł prezentuje wartości PWK próbek osadów pobranych z doliny kopalnej w rejonie Raciborza. W zbiorniku tym występowanie wielu kationów jest kontrolowane przez proces wymiany jonowej. Pomiary PWK były wykonywane przy użyciu trzech metod (wzór empiryczny, metoda statyczna, eksperyment kolumnowy). Następnie przedyskutowano różnice pomiędzy uzyskanymi wynikami.
EN
Ion exchange is one of the major geochemical processes affecting chemical composition of potable groundwater. Cation exchange capacity (CEC) is a major parameter required by reactive transport models. Nevertheless, the said parameter is rarely quantitatively evaluated in hydrogeochemical studies. Since the role of reactive transport models increases, the choice of the most accurate method of CEC evaluation is of major significance in groundwater studies. The paper presents the values of CEC of sediments sampled in the buried valley aquifer in the Racibórz area. In that aquifer, the distribution of many cations is controlled by ion exchange process. The measurements of CEC were performed with the use of three conventional methods (empirical formula, batch test and column experiment). Subsequently, the differences among the results are discussed.
Rocznik
Strony
387--395
Opis fizyczny
Bibliogr. 35 poz., rys., tab., wykr.
Twórcy
autor
  • Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec
  • Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation, Gate 5, Waite Road, Urrbrae SA 5064, Australia
autor
  • Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec
Bibliografia
  • [1] ANDERSEN M.S., 2001 - Geochemical processes at a seawater- freshwater interface. Praca doktorska. Institute of Environment and Resources DTU. Technical University of Denmark.
  • [2] ANDERSEN M.S., NYVANG V., JAKOBSEN R., POSTMA D., 2005 - Geochemical processes and solute transport at the seawater/freshwater interface of a sandy aquifer. Geochim. Cosmochim. Acta, 69: 3979-3994.
  • [3] APPELO C.A.J., 1994 - Cation and proton exchange, pH variations, carbonate reactions in a freshening aquifer. Water Resour. Res., 30: 2793-2805.
  • [4] APPELO C.A.J., 1996 - Multicomponent ion exchange and chromatography in natural systems. W: Reactive transport in porous media (red. P.C. Lichtner i in.). Rev. Mineral., 34: 193-227.
  • [5] APPELO C.A.J., POSTMA D., 2005 - Geochemistry, groundwater and pollution. Balkema, Rotterdam.
  • [6] BARTON C.D., KARATHANASIS A.D., 1997 - Measuring cation exchange capacity and total exchangeable bases in batch and flow experiments. Soil Technology, 11: 153-162.
  • [7] BJERG P.L., CHRISTENSEN T.H., 1993 - A field experiment on cation exchange-affected multicomponent solute transport in a sandy aquifer. J. Contam. Hydrol., 12: 269-290.
  • [8] BJERG P.L., AMMENTORP H.C., CHRISTENSEN T.H., 1993 - Model simulations of a field experiment on cation exchange-affected multicomponent solute transport in the sandy aquifer. J. Contam. Hydrol., 12: 291-311.
  • [9] BOND W.J., PHILLIPS I.R., 1990 - Approximate solutions for cation transport during unsteady, unsaturated soil water flow. Water Resour. Res., 26: 2195-2205.
  • [10] BREEUWSMA A., WOSTEN J.H.M., VLEESHOUVER J.J., VAN SLOBBE A.M., BOUMA J.,1986 - Derivation of land qualities to assess environmental problems from soil surveys. Soil Sci. Soc. Am. J., 50: 186-190.
  • [11] FABIAŃSKA M., MIOTLIŃSKI K., KOWALCZYK A., 2008 - Geochemical features of re-deposited organic matter occurring in fluvioglacial sediments in the Racibórz region (Poland): a case study. Chem. Geol., 253: 151-161.
  • [12] HANSEN B. K., POSTMA D., 1995 - Acidification, buffering and salt affect in the unsaturated zone of a sandy aquifer, Klosterhede, Denmark. Water Resour. Res., 31: 2795-2809.
  • [13] KJOLLER C., 2001 - Nickel mobilization in response to groundwater acidification. Praca doktorska. Institute of Environment and Resources DTU. Technical University of Denmark.
  • [14] KJOLLER C., POSTMA D., LARSEN F., 2004 - Groundwater acidification and the mobilization of trace metals in a sandy aquifer. Env. Sci. Technol., 38: 2829-2835.
  • [15] KOTLICKA G.N., 1978 - Stratygrafia osadów czwartorzędowych w dolinie Odry koło Raciborza. Biul. Inst. Geol., 300: 303-387.
  • [16] LANGMUIR D., 1997 - Aqueous environmental geochemistry. Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey.
  • [17] MAŁECKI J., 1998 - Rola strefy aeracji w kształtowaniu składu chemicznego płytkich wód podziemnych wybranych środowisk hydrogeochemicznych. Biul. Inst. Geol., 381.
  • [18] MAŁECKI J., NAWALANY M., WITCZAK S., GRUSZCZYŃSKI T., 2006 - Wyznaczanie parametrów migracji zanieczyszczeń w ośrodku porowatym dla potrzeb badań hydrogeologicznych i ochrony środowiska. Wyd. Wydz. Geol. UW., Warszawa.
  • [19] MARCINIAK M., 2007 - Sorpcjometr kolumnowy SK-2003. Arch. Wydz. Nauk Geogr. i Geol. UAM. Poznań.
  • [20] MIOTLIŃSKI K., 2008 - Hydrogeochemical evolution in the buried valley in the Racibórz area. Praca doktorska. Wydz. Nauk o Ziemi UŚl., Sosnowiec.
  • [21] MIOTLIŃSKI K., KOWALCZYK A., 2007 - Obecność niklu w wodach podziemnych jako wynik zmian położenia zwierciadła wody. W: Współczesne problemy hydrogeologii, t. 13: 145-152. Wyd. AGH., Kraków.
  • [22] MYŚLIŃSKA E., 1989 - Przewodnik do ćwiczeń z gruntoznawstwa. Wyd. UW, Warszawa.
  • [23] MYŚLIŃSKA E., 1996 - Leksykon gruntoznawstwa. Wyd. Geol. Warszawa.
  • [24] MYŚLIŃSKA E., 2001 - Grunty organiczne i laboratoryjne metody ich oznaczania. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
  • [25] OKOŃSKA M., 2006 - Identyfikacja parametrów migracji zanieczyszczeń w porowatym ośrodku hydrogeologicznym metodą modelowania eksperymentu kolumnowego. Geologos, 9. Wyd. Bogucki, UAM, Poznań.
  • [26] PARKHURST D.L., APPELO C.A.J., 1999 - User's guide to PHREEQC (Version 2). A computer program for speciation, batch-reaction, one-dimensional transport, and inverse geochemical calculation. USGS; Water-resources investigations re- port 99-4259.
  • [27] PARKHURST D.L., KIPP K.L., ENGESGAARD P., CHARLTON S.R., 2004 - PHAST. A program for simulating ground-water flow, solute transport and multicomponent geochemical reactions. Techniques and Methods, 6—A8, U.S. Geol. Surv.
  • [28] PN-88/B-04481—Grunty budowlane. Badania próbek gruntów. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa.
  • [29] POTOCZNY K., 2008 - Pojemność wymiany jonowej osadów plejstocenu doliny kopalnej Odry w rejonie Raciborza. Praca magisterska. Wydz. Nauk o Ziemi UŚl., Sosnowiec.
  • [30] PROMMER H., 2002 - PHT3D. A reactive multicomponent transport model for saturated porous media. User's Manual University of Edinburgh.
  • [31] SITEK S., MIOTLIŃSKI K., KOWALCZYK A., 2007 - Model hydrogeologiczny fragmentu zlewni Odry w rejonie Raciborza. W: Współczesne problemy hydrogeologii, t. 13: 735-747. Wyd. AGH. Kraków.
  • [32] STEEFEL C.I., MacQUARRIE K.T.B., 1996 - Approaches to modeling of reactive transport in porous media. W: Reactive Trans- port in Porous Media (red. P.C. Lichtner i in.). Rev. Mineral., 34: 83-125._
  • [33] VALLOCCHI, A.J., STREET, R.L., ROBERTS, P.V., 1981 - Transport of ion-exchanging solutes in groundwater: chromatographic theory and field simulation. Water Resour. Res.,17:1517-1527.
  • [34] WALRAEVENS K, CARDENAL-ESCARCENA J., VAN CAMP M., 2007 - Reaction transport modeling of a freshening aquifer (Tertiary Ledo-Paniselian Aquifer, Flanders-Belgium). Appl. Geochem., 22: 289-305.
  • [35] ZHU C., ANDERSON G., 2002 - Environmental application of geochemical modeling. Cambridge Univ. Press, Cambridge.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-AGHM-0038-0049
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.