Procedura kalibracji wieloparametrycznego modelu migracji znaczników przez próbkę gruntu

• Autorzy: Okońska M.

Warianty tytułu

EN

The calibration procedure of the multi-parameter model of tracers migration through ground sample

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W celu identyfikacji parametrów migracji znaczników w ośrodku porowatym przeprowadzono badania laboratoryjne i modelowe. Badania laboratoryjne polegały na zarejestrowaniu krzywych przejścia wybranych znaczników przez próbkę piasku w kolumnie filtracyjnej. Natomiast badania modelowe obejmowały skonstruowanie za pomocą oprogramowania Visual MODFLOW Pro v.3.1 oraz MT3D99 numerycznego modelu kolumny filtracyjnej i odtworzenie w drodze symulacji warunków badań laboratoryjnych. Wyznaczenie wartości parametrów migracji znaczników przeprowadzono na modelu numerycznym poprzez proces kalibracji modelu metodą kolejnych przybliżeń. Artykuł szczegółowo przedstawia metodykę tarowania wieloparametrycznego modelu migracji na wybranym przykładzie. Wypracowana procedura tarowania modelu numerycznego prowadzi do uzyskania zestawu parametrów opisujących takie procesy, jak adwekcja, dyspersja hydrodynamiczna oraz adsorpcja. Kalibrację oceniano poprzez porównanie krzywych przejścia doświadczalnych i obliczeniowych na podstawie sformułowanych własnych kryteriów zgodności tych krzywych. Otrzymane wyniki poddano dodatkowo weryfikacji metodą rozwiązań analitycznych.

EN

In order to identify parameters of tracer migration in porous medium there was conducted laboratory and model research. Laboratory research was based on registering the breakthrough curves of selected tracers through sand sample in filtration column. Model research involved creating through Visual MODFLOW Pro v.3.1 and MT3D99 software, numerical model of filtration column and reflecting laboratory research conditions through numerical simulation. Identification of tracer migration parameters was conducted on numerical model by the method of succeeding iterations. The article presents in detail the calibration procedure of multi-parameter model of migration on the selected example. The procedure of calibration numerical model, which was worked out by the author, leads to achieving the set of parameters describing such processes as advection, hydrodynamic dispersion and adsorption. Calibration was evaluated by comparison of numerical and experimental breakthrough curves on the basis of author's own criteria of compatibility of the curves. The results which were obtained underwent additional verification by the method of analytical solutions.

Słowa kluczowe

PL

kolumna filtracyjna; model numeryczny; kalibracja; parametry hydrogeologiczne

EN

filtration column; numerical model; calibration; hydrogeological parameters

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 436, z. 9/2
• Strony: 345--352
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Okońska M.

• Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, ul. Dzięgielowa 27, 61-680 Poznań

Bibliografia

• [1] APPELO C.A.J., POSTMA D., 1999 - Geochemistry, groundwater and pollution. A.A. Balkema, Rotterdam, Brookfield.
• [2] DOMENICO P.A., SCHWARTZ F. W., 1998 -Physical and chemical hydrogeology. John Wiley & Sons, New York, Chichester, Weinheim, Brisbane, Toronto, Singapore.
• [3] KLECZKOWSKI A.S. (red.), 1984 - Ochrona wód podziemnych. Wyd. Geol., Warszawa.
• [4] MAŁECKI J.J., NAWALANY M., WITCZAK S., GRUSZCZYŃSKI T., 2006 - Wyznaczanie parametrów migracji zanieczyszczeń w ośrodku porowatym dla potrzeb badań hydrogeologicznych i ochrony środowiska. Poradnik metodyczny. UW Wydział Geologii, Warszawa.
• [5] MARCINIAK M., 2004 - Eksperyment identyfikacyjny oraz model parametryczny jako narzędzia identyfikacji parametrów hydrogeologicznych. W: Hydrogeologia. Modelowanie przepływu wód podziemnych (red. J. Gurwin, S. Staśko) : 161-173. Wyd. UWroc., Wrocław.
• [6] MARCINIAK M., OKOŃSKA M., 2006 - Modelowanie matematyczne migracji znaczników przez próbki gruntów na podstawie zarejestrowanych laboratoryjnie krzywych przejścia. Sprawozdanie z prac wykonanych w ramach grantu 4 T 12B 064 27. Maszynopis. Poznań.
• [7] OKOŃSKA M., 2006 - Identyfikacja parametrów migracji zanieczyszczeń w porowatym ośrodku hydrogeologicznym metodą modelowania eksperymentu kolumnowego. Geologos, 9, Monographiae, 3. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
• [8] OKOŃSKA M., KASZTELAN D., MARCINIAK M., 2004 - Uwarunkowania dyskretyzacji obszaru dla modelu migracji znaczników przez próbkę gruntu. W: Hydrogeologia. Modelowanie przepływu wód podziemnych (red. J. Gurwin, S. Staśko): 185-195. Wyd. UWroc., Wrocław.