Prakopalnie miedzi obiektami geoturystyczno-archeologicznymi południowego Uralu

• Autorzy: Pawlikowski M. , Pieprzyk-Klimaszewska K. , Mikoś T.

Warianty tytułu

EN

Ancient copper mines as geotourist and archeological objects in the southern Ural Mts.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Głównym celem niniejszej publikacji jest przedstawienie Czytelnikom kwartalnika "Geoturystyka" terenów południowego Uralu, jego położenia geograficznego i różnorodnych, bogatych złóż surowców mineralnych. Ponadto Autorzy zaprezentowali w sposób szczegółowy, rejon Kargały, gdzie trwają obecnie intensywne prace archeologiczne na terenie prehistorycznego ośrodka wydobycia i przerobu rud miedzi. Z zalanych wyrobisk prakopalń miedzi wydobyte zostały zmineralizowane kości zwierzęce. Autorzy artykułu przeprowadzili badania mineralogiczne wydobytych fragmentów kostnych, poddawanych przez tysiące lat mineralizacji związkami miedzi. Wspomniany materiał kostny należy do grupy materiałów kruchych, charakteryzujących się zmiennymi parametrami fizyko-mechanicznymi. Zdaniem Autorów teren południowego Uralu jest miejscem atrakcyjnym pod względem geoturystycznym i edukacyjnym, a także może przyczynić się do promocji nauk geologiczno-górniczo-archeologicznych.

EN

The main aim of this paper is to present to the Readers the southern part of the Ural Mts. including geography, geology and abundatn mineral deposits. Moreover, the authors describe poorly known, ancient copper mining and processing centers in the vicinity of Kargaly, where intensive archaeological excavations are recently carried on. In old, watered copper mines the animal bones mineralized with copper compounds were encountered. Samples were examinated in the laboratories of the AGH- University of Science and Technology in Kraków. It was found that bones have been mineralized with copper solutions for thousands of years. Bones belong to fragile materials. A long-lasting mineralization resulted in a noticeable changes in physico-mechanical parameters The Southern Ural Mts., including the area of Kargaly can be an interesting region for geotourists and for any other persons who would like to gain knowledge on geology, mining engineering and/or archeology.

Słowa kluczowe

PL

Ural Południowy; prakopalnie miedzi; Kargały; kości zwierzęce; mineralizacja

EN

mineralization; Southern Ural Mts.; ancient copper mines; Kargaly; animal bones

• Wydawca: Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica ; Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geoturystyka
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 1-2
• Strony: 41--44
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., zdj.

Twórcy

autor

Pawlikowski M.

• Katedra Mineralogii, Petrografii i Geochemii; Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska; Akademia Górniczo - Hutnicza, Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Pieprzyk-Klimaszewska K.

• Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki; Wydział Górnictwa i Geoinżynierii; Akademia Górniczo – Hutnicza, Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Mikoś T.

• Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki; Wydział Górnictwa i Geoinżynierii; Akademia Górniczo – Hutnicza, Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. Augustowski, B., 1965. Regiony naturalne Europy. W: Wrzosek, A. (red.), Geografia powszechna - tom III. Europa (bez ZSRR), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• 2. Czernykh, E.N., 2002. Geological and geographical characteristics. History of discoveries, exploitation and investigations. Kargały. Volume 1 and 2. Archeological sites. Wydawnictwo Languages of Slavonic culture, Moskwa, vol. 1: 192, vol. II: 238.
• 3. Iessen, A.A, 1948. O drevnei dobycie zolota na Urale. W 200 Zet zoloto i promyshlennosti Urala. Izdatelstvo Uralskoy Filii Akademii Nauk SSSR, Sverdlovsk, 5-34.
• 4. Mikoś, T., 2004. Współpraca górnictwa z archeologią górniczą podczas badań prakopalni i starych kopalń. Materiały XXVII Zimowej Szkoły Mechaniki Górotworu, Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki, AGH, Kraków, tom I. 457-468.
• 5. Mikoś, T, Chmura, J., 2006. Problemy archeologii górniczej w międzynarodowej współpracy naukowej. Kwartalnik Zeszyty Naukowe AGH, Górnictwo i Geoinżynieria, 4: 59-67.
• 6. Mikoś, T., 2008. Górnicze skarby przeszłości. Od kruszcu do wyrobu i zabytkowej kopalni. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków, 333pp.
• 7. Tatarinov, S.I., 2003. Drievnij metall Wostocznoj Ukrażny: Oczierki rekon- strukcji gornogo dieła, metalurgii i mietalloobrabotki w epoku bronzy. Artiemowsk, Ukraina, 153pp.