Warunki hydrogeologiczne w rejonie wysadów solnych i ich znaczenie dla bezpieczeństwa gospodarczego wykorzystania struktur solnych

• Autorzy: Górski J. , Rasała M.

Warianty tytułu

EN

Hydrogeological conditions in salt dome areas and their significance for the safety of economic exploitation of salt structures

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono wyniki badań hydrogeologicznych pięciu wysadów solnych zlokalizowanych na Kujawach. Stwierdzono, że wysady solne usytuowane są w strefie aktywnej wymiany wód podziemnych i oddziaływają na otoczenie. Oddziaływanie to można podzielić na wpływ solanek spływających od strefy lustra solnego oraz wód o niższej mineralizacji migrujących z wyższych partii czap wysadów. Omówiono zagrożenia wodne związane z pozyskiwaniem soli i magazynowaniem mediów w wysadach oraz zasady rozpoznawania warunków hydrogeologicznych i monitoringu wód podziemnych w rejonie tych obiektów.

EN

The paper presents the results of hydrogeological investigations of five salts domes in the Kujawy region. The salt domes are situated in active groundwater exchange zones and they affect the surrounding environment. This influence includes the effect of brines flowing from the salt mirror zone, and the effect of water of lower mineralization flowing from the upper parts of the caprock. The investigations were the basis for determination of water risks related to salt extraction and media storage, as well as for creating the rules of recognition and monitoring of hydrogeological conditions.

Słowa kluczowe

PL

wysady solne; czapa wysadu; wody zmineralizowane; solanki; monitoring kopalni soli i magazynu mediów; zagrożenia wodne

EN

salt dome; caprock; mineralized waters; brines; monitoring of salt mines and media storage; water risk

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 436, z. 9/1
• Strony: 121--128
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys.

Twórcy

autor

Górski J.

• Uniwersytet im. A. Mickiewicza; Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, ul. Maków Polnych 16, 61-606 Poznań

autor

Rasała M.

• Uniwersytet im. A. Mickiewicza; Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, ul. Maków Polnych 16, 61-606 Poznań

Bibliografia

• [1] GÓRSKI J., RASAŁA M., 2008 - Hydrogeologia wybranych wysadów solnych regionu kujawskiego - aspekty poznawcze i utylitarne. Geologos, 13, Monographiae UAM, 5. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
• [2] KLINGE H., RUBEL A., SUCKOW A., BEUSHAUSEN M., 2000 - Isotope hydrological studies on the salt water flow above the Gorleben salt dome. Proc. SWIM 16: 95-101. Międzyzdroje-Wolin.
• [3] KRZYWIEC P., JAROSIŃSKI M., TWAROGOWSKI J. i in., 2000 - Geofizyczno-geologiczne badania stropu i nadkładu wysadu solnego „Damasławek”. Prz. Geol., 48, 11: 1005-1014.
• [4] MARCINIAK M., 1999 - Identyfikacja parametrów hydrogeologicznych na podstawie skokowej zmiany potencjału hydraulicznego. Metoda PARAMEX. Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
• [5] MARCINIAK M., GÓRSKI J., RASAŁA M., 2003 - Badanie współczynnika filtracji ośrodków szczelinowych o podwójnej przepuszczalności hydraulicznej w rejonie wysadu w Wapnie. W: Współczesne problemy hydrogeologii, t. 11, cz. 2: 395~02. Gdańsk.
• [6] RASAŁA M., 2005a - Przeobrażenia warunków hydrogeologicznych wywołane działalnością górniczą na wysadzie solnym Wapna. Rozprawa doktorska. Arch. IG UAM, Poznań.
• [7] RASAŁA M., 2005b - Własności hydrauliczne masywu czapy gipsowej wysadu solnego Wapna. W: Współczesne problemy hydrogeologii, t. 12: 589-595. UMK, Toruń.
• [8] ŚLIZOWSKI K.,1980 - Zagrożenie wodne w kopalniach soli. Zesz. Nauk. AGH, Górnictwo, 814.
• [9] ŚLIZOWSKI K., KORTAS G.,1981 - Zagrożenie powierzchni spowodowane eksploatacją wysadów solnych na przykładzie Kopalni Soli im. T. Kościuszki w Wapnie. Ochr. Ter. Górn., 51: 33-40.
• [10] WILK J., 1980 - Hydrogeologiczne przyczyny powstawania szkód górniczych w rejonach wysadów solnych. Ochr. Ter. Górn., 51: 41- 45.
• [11] WILK Z., KULMA R. (red.), 2004 - Hydrogeologia polskich złóż kopalin i problemy wodne górnictwa. AGH, Kraków.
• [12] ZUBER A., GRABCZAK J., GARLICKI A., 2000 - Catastrophic and dangerous inflows to salt mines in Poland as related to the origin of water determined by isotope methods. Environ. Geol., 39: 299-311.
• [13] ZUBER A., GRABCZAK J., KOLONKO M., 1979 - Environmental and artificial tracers for investigating leakages into salt mines. Isotope Hydrology, 1: 45-63.