Atrakcje geoturystyczne i turystyczne Żywca

• Autorzy: Słomka T. , Słomka E.

Warianty tytułu

EN

Geotouristic and touristic attractions of Żywiec

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Miasto Żywiec położone jest w centrum Kotliny Żywieckiej otoczonej pasmami Karpat Zewnętrznych. W południowej części Żywca znajduje się góra Grojec o niezwykle interesującej budowie geologicznej. Odsłaniają się tutaj najstarsze skały Karpat Zewnętrznych - warstwy cieszyńskie, reprezentujące tzw. flisz wapienny, z intruzjami skał magmowych i utworami produktów spływów rumoszowych. W kamieniołomach góry Grojec eksploatowano wapienie i wypalano je w piecach szybowych. Jeden z pieców zachował się do dzisiaj. Na górze Grojec znaleziono ślady osadnictwa związanego z kulturą łużycką, celtycką i słowiańską. Wiele atrakcji turystycznych możemy zobaczyć także w mieście Żywiec: zamek z XV wieku, pałac Habsburgów, Rynek z dzwonnicą i ratuszem, kilka zabytkowych kościołów i słynnym w świecie Browarem Żywieckim założonym w 1852 r. Żywiec jest świetną bazą wypadową dla turystyki górskiej.

EN

Żywiec is a town located in the central part of the Żywiec Depression surrounded by the Carpathian mountain ranges. In the southern part of the town there is the Grojec Mountain where very interesting geological features can be observed. At this geosite the oldest rocks in the Outer Carpathians are exposed - the Cieszyn Beds. This unit represents so-called "calcareous flysch" with magmatic intrusions and debris flow sediments. Since ages limestones were quarried on the slopes of the Grodziec Mt. and calcinated to quicklime. One of many kilns still exists in the vicinity. At the summit of the Grodziec Mt. archaeological excavations revealed the relics of settlements originated from the Lusatian, Celtic and Slavic cultures. Another historical monuments can be seen the Żywiec: the castle from the XVth century, the palace of Habsburg Family, the Main Market with Bell Tower, City Council Hall, several historical churches and world famous brewery founded in 1852. Moreover, Żywiec is a perfect base for mountain hikes.

Słowa kluczowe

PL

flisz; warstwy cieszyńskie; deformacje tektoniczne; spływy rumoszowe; atrakcja geoturystyczna; Kotlina Żywiecka

EN

flysch; Cieszyn Beds; tectonic deformations; debris flows; geotourist attraction; Żywiec Depression

• Wydawca: Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica ; Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geoturystyka
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 4
• Strony: 13--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21, rys.

Twórcy

autor

Słomka T.

autor

Słomka E.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, 30-059 Kraków, al. Mickiewicza 30,

Bibliografia

• [1] Hohenegger, L., 1861. Die geognostischen Verhaltnisse der Nordkarpathen in Schlesien und den angrenzenden Theilen von Mahren und Galizien. Gotha: 3-50.
• [2] Komoniecki, A., 1987. Chronografia albo Dziejopis Żywiecki. Wydawnictwa instytutu Historii, Prace UJ oraz Towarzystwa Miłośników Ziemi Żywieckiej: 4-67.
• [3] Książkiewicz, M., 1960. Zarys paleogeografii polskich Karpat fliszowych. Outline of the paleogeography of the Polish Carpathians. Prace Instytutu Geologicznego,30:209-231.
• [4] Lenczowski, F., 1957. Materiały do dziejów miasta Żywca od XV do XVIII wieku. Archiwum Biblioteki UJ, Kraków: 2-79.
• [5] Narębski, W., 1990. Early rift stage in the evolution of western part of the Carpathians: geochemical evidence from limburgite and teschenite rock series. Geologicky Zbornik-Geologica Carpathica, 41: 521-528.
• [6] Nejfeld, P., 2001. Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna. Wzgórze Grojec. Starostwo Powiatowe w Żywcu, Żywiec: 3-27.
• [7] Nowak, W., 1966. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski. 1:50000. Arkusz Bielsko-Biała. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• [8] Okuljar, Z.M., 1997. W dawnym Żywcu. Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej, Żywiec: 5-112.
• [9] Rączka, Z., 1997. Żywiec -rys historyczny od powstania miasta do 1918 r. Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej: 2-116.
• [10] Słomka, T., 1986a. Osady spływów rumoszowych w warstwach cieszyńskich rejonu Żywca. Sprawozdanie z Posiedzeń Komisji Naukowej PAN, Kraków: 136-144.
• [11] Słomka, T., 1986b. Analiza sedymentacji warstw cieszyńskich metodami statystyki matematycznej. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 66: 227-336.
• [12] Słomka, T., 2001. Osady wczesnokredowych spływów rumoszowych w warstwach cieszyńskich rejonu Żywca. Zeszyty Naukowe AGH, Kwartalnik Geologia, 28: 89-100.
• [13] Słomka, T., Słomka, E., 2006. Góra Grojec w Żywcu. [W:] T. Słomka et al. (eds), Katalog obiektów geoturystycznych w Polsce: 200-201.
• [14] Tokarski, A., 1947. Grojec i żywieckie okno tektoniczne. Biuletyn PIG, 28: 1-70.
• [15] Woźniak, H, 2003. Żywiec i okolice. Żywiec: 2-183.
• [16] Woźniak, H., 2006. O żywieckim browarze. Nad Solą i Koszarawą, 16:2-45.
• [17] Woźniak, H., Rączka, Z., 2003. Habsburgowie żywieccy i ich siedziba w Żywcu. Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej: 3-28.
• [18] Ziętara, T, 1997. Krajobraz Kotliny Żywieckiej. PZWS, Warszawa: 2-54.
• [19] Żytko, K., 1966. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski. 1:50000. Arkusz Milówka. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• [20] www.muzeumbrowaru.pl
• [21] www.zywiec.pl