The Starunia collections in the Institute of Systematics and Evolution of Animals, Polish Academy of Sciences in Kraków

• Autorzy: Kubiak H.

Warianty tytułu

PL

Zbiory staruńskie w Instytucie Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk w Krakowie

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the Institute of Systematics and Evolution of Animals of the Polish Academy of Sciences in Kraków there is a collection of remains connected with the discovery of the famous Pleistocene rhinoceros Coelodonta antiquitatis (Blum.), the so-called "second rhinoceros" of Starunia which has been World's only nearly completely preserved fossil woolly rhinoceros so far. The carcass of that rhino was found in October 1929, i.e. 80 years ago in a shaft of an ozokerite mine near the village Starunia (the Eastern Carpathian Mts.) together with parts of skeletons of two other ("third" and "fourth") woolly rhinoceroses. Those finds were the results of an Expedition of the Polish Academy of Arts and Sciences. Beside the rhinoceroses abundant remains of flora and fauna, especially insects, were encountered in this locality.

PL

W Instytucie Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk w Krakowie znajdują się zbiory szczątków związanych ze słynnym plejstoceńskim nosorożcem włochatym Coelodonta antiquitatis (Blum.), zwanym "drugim" nosorożcem ze Staruni. Okaz ten jest jedynym na świecie - niemal kompletnie zachowanym - przedstawicielem wymarłego gatunku nosorożca włochatego. Ciało nosorożca znaleziono w październiku 1929 roku (równo 80 lat temu !) w szybie kopalni włosku ziemnego (ozokerytu) w Staruni (w Karpatach Wschodnich). Nieco powyżej "drugiego" nosorożca znaleziono szczątki szkieletów nosorożców: tzw. "trzeciego" i "czwartego" ze Staruni. Znaleziska te były wynikiem ekspedycji Polskiej Akademii Umiejętności. Wraz z nosorożcami odkryto w Staruni liczne szczątki kopalnych roślin i zwierząt - w szczególności owadów.

Słowa kluczowe

EN

Starunia; ozokerite; woolly rhinoceros; Natural History Museum (Kraków, Poland); Institute of Systematics and Evolution of Animals of the Polish Academy of Sciences; fossil fauna remains

PL

Starunia; ozokeryt; nosorożec włochaty; Muzeum Przyrodnicze (Kraków); Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk; szczątki fauny kopalnej

• Wydawca: Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica ; Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geoturystyka
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 3
• Strony: 71--76
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., fot.

Twórcy

autor

Kubiak H.

• Polish Academy of Sciences, Institute of Systematics and Evolution of Animals, 17 Sławkowska Street, 30-016 Kraków

Bibliografia

• [1] Alexandrowicz, S.W, 2004. Starunia and the Quaternary research in the tradition and initiatives of the Polish Academy of Arts and Sciences. (In Polish, English summary). Studia i materiały do dziejów Polskiej Akademii Umiejętności, 3: 261 pp.
• [2] Angus, R.B., 1973. Pleistocene “Hellephorus (Coleoptera, Hydrophilidae)” from Borislav and Starunia in the Western Ukraine, with a reinterpretation of M. Łomnicki’s species, description of a new Siberian species, and comparison with British Weichselian faunas. Philosophical Transactions of the Royal Society London, Biological Sciences, 265: 299-326.
• [3] Bayger, J.A, Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J, Mierzejewski, W, Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F., 1914. Wykopaliska Staruńskie. (In Polish). Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 386 pp.
• [4] Bigaj, J., Kubiak, H. & Mleczko, A., 1976. Electron-microscopic observations of Pleistocene tissues. Annals of the Medical Section of the Polish Academy of Sciences, 21 (1-2): 23-24.
• [5] Chornobay, Y.M. & Drygant, D.M., 2009. The Starunia collections in the Natural History Museum of the National Academy of Sciences of Ukraine in Lviv. Geoturystyka, 2009, nr 3.
• [6] Gams, H., 1934. Die Moose von Starunia als Vegetations- und Klimazeugen. Starunia, 2: 1-6.
• [7] Granoszewski, W., 2002. Szczątki roślinne towarzyszące wykopaliskom mamuta i nosorożca włochatego w Staruni (Ukraina) w latach 1907-1929. (In Polish). Wiadomości Botaniczne, 45 (3/4): 29-34.
• [8] Hoyer, H., 1914. Części miękkie głowy nosorożca i skóra mamuta. (In Polish). In: Bayger, J.A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 269-340.
• [9] Hoyer, H, 1915. Die Untersuchungsergebnisse am Kopfe des in Starunia in Galizien ausgegrabenen Kadavers von Rhinoceros antiquitatis Blum. Zeitschrift fur Morphologie und Anthropologie, 19: 19-492.
• [10] Kowalski, K., 1998. Dzieje Muzeum Przyrodniczego Polskiej Akademii Umiejętności. Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności, 1997/1998, Kraków: 178-186.
• [11] Kormos, T., 1934. Knochenfragmente der in Starunia zusammen mit dem Wollnashorn gefundenen kleineren Wirbeltiere. Starunia, 5: 1-4.
• [12] Kotarba, M.J. (ed.), 2005. Polish and Ukrainian geological studies (2004- 2005) at Starunia-the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research an Environmental Changes “Geosphere”, Warszawa-Kraków, 218 pp.
• [13] Kotarba, M.J., 2009. The Starunia palaeontological site and idea of Ukrainian-Polish trans-border geoturist trail “Traces of large, extinct mammals, earth wax, oil and salt: from Starunia to Kraków”. Geoturystyka, 2009, nr 3.
• [14] Kotarba, M.J. (ed.), 2009. Interdisciplinary studies (2006-2009) at Starunia (Carpathian region, Ukraine) - the area of discoveries of woolly rhinocerouses. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79 (3): 217-480.
• [15] Kubiak, H, 1969. Uber die Bedeutung der Kadaver des Wollhaarnashorns von Starunia. Berichte der Deutschen Gesellschaft fiir geologische Wissenschaften, A, Geologie und Palaontologie, 14: 345-347.
• [16] Kubiak, H., 1971. Datowanie radiowęglem 14C szczątków nosorożca włochatego ze Staruni. Wszechświat, 10: 267-268.
• [17] Kubiak, H., 1994. Starunia - w 85 rocznicę pierwszych odkryć paleontologicznych. Wszechświat, 95: 295-299.
• [18] Kubiak, H., 2001. Unique preservation of mammoth carcass. Proceedings of the 1st International Congress “The World of Elephants”, Roma, 376 pp.
• [19] Kubiak, H, 2003. Nosorożce i mamut ze Staruni. (In Polish). Prace Komisji Paleogeografii Czwartorzędu Polskiej Akademii Umiejętności, 1: 19-20, 376 pp.
• [20] Kubiak, H. & Drygant, D.M., 2005. Starunia collections in Lviv and Kraków natural history museums and paleontological study. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukrainian geological studies (2004-2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research an Environmental Changes “Geosphere”, Warszawa-Kraków: 37-44.
• [21] Kubiak, H. & Dziurdzik, B., 1973. Histological characters of hairs in extant and fossil rhinoceroses. Acta Biologica Cracoviensia, Series Zoologia, 16: 55-61.
• [22] Lengersdorf, F, 1934. Dipteren aus den diluvialen Schichten von Starunia. Starunia, 4: 1-8.
• [23] Niezabitowski-Lubicz, E., 1911a. Die Haut- und Knochenuberreste des in Starunia in einer Erdwaohsgrube gefundenen Mammut-Kadavers (Elephas primigenius) (Voriaufige Mitteilung). Bulletin International de 1'Acadómie Polonaise des Sciences et des Lettres de Cracovie, Ser. B, Cracovie, 4: 229-239.
• [24] Niezabitowski-Lubicz, E., 1911b. Die Uberreste des in Starunia in einer Erdwachsgrube mit Haut und Weichteilen gefundenen Rhinoceros antiquitatis Blum. (tichorhinus Fisch.) (Vorlaufige Mitteilung). Bulletin International de l'Academie Polonaise des Sciences et des Lettres de Cracovie, Ser. B, Cracovie, 4: 240-267.
• [25] Nowak, J., Panow, E., Tokarski, J., Szafer, W. & Stach, J., 1930. The second woolly rhinoceros (Coelodonta antiquitatis Blum.) from Starunia, Poland. Bulletin Internationale de l' Academie Polonaise des Sciences et des Lettres de Cracovie, B: 1-47.
• [26] Pawłowski, J., 1995. Historia krakowskiego Muzeum Przyrodniczego. Wszechświat, 96: (4) 101-103, (5) 130-133, (6) 154-156, (7/8) 192-195.
• [27] Pawłowski, J., 2003. Ocena koleopterofauny z wykopalisk staruńskich. (In Polish). Prace Komisji Paleogeografii Czwartorzędu Polskiej Akademii Umiejętności, 1: 763-169.
• [28] Stach, J., 1930. The second woolly rhinoceros from the diluvial strata of Starunia. In: Nowak, J., Panow, E., Tokarski, J, Szafer, W. & Stach, J. (eds), The second woolly rhinoceros (Coelodonta antiquitatis Blum.) from Starunia, Poland. Bulletin International de 1'Acadómie Polonaise des Sciences et des Lettres de Cracovie, Ser. B, Cracovie: 21-47.
• [29] Stach, J., 1948. Summary Guide of the Natural History Museum of the Polish Academy of Sciences and Letters, Krakow, 29 pp.
• [30] Szafran, B, 1934. Mchy dyluwialne w Staruni. Starunia, 1: 1-17.
• [31] Zeuner, F., 1934. Die Orthopteren aus der diluvialen Nashornschicht von Starunia (polnische Karpathen). Starunia, 3: 1-19.