Inwersja sejsmiczna akustyczna i elastyczna fal podłużnych, konwertowanych i poprzecznych w zagadnieniach interpretacji złożowej

• Autorzy: Jędrzejowska-Tyczkowska H.

Warianty tytułu

EN

Seismic inversion of longitudinal, shear and converted waves for selected problem of reservoir interpretation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem przedstawionej publikacji jest pokazanie możliwości metody sejsmicznej fal odbitych - podłużnych i konwertowanych - w zadaniach odtworzenia pola prędkości fal poprzecznych. Prędkość propagacji fal sejsmicznych to jeden z parametrów, który najbardziej wiarygodnie charakteryzuje właściwości fizyczne ośrodka geologicznego. W zadaniach określenia właściwości zbiornikowych oraz nasyceń obiektów złożowych szczególnego znaczenia nabiera informacja o prędkości fali poprzecznej, ze względu na jej specyficzną reakcję na obecność fazy ciekłej (i gazowej) w ośrodku. Pomiary geofizyki otworowej oferują bezpośredni pomiar prędkości fali poprzecznej w procedurze "pełne pole falowe" (full wave sonic). Pomiary sejsmiki powierzchniowej - raczej sporadycznie, a często wyłącznie w zadaniach badawczych - wykonywane są w pełnej opcji wieloskładnikowej (multicomponent) - tzw. Sejsmika 3C - przede wszystkim ze względu na odrębny od fali podłużnej P sposób generowania fal poprzecznych S. Znacznie mniej czasochłonne i kosztochłonne jest wykorzystanie do określenia pola prędkości fali poprzecznej pomiarów fal konwertowanych. Podstawową procedurą odtworzenia prędkości sejsmicznych jest inwersja sejsmiczna. W pracy scharakteryzowano różne typy inwersji akustycznej i elastycznej, i na podstawie danych literaturowych pokazano liczne przykłady zastosowania inwersji do charakterystyk własności zbiornikowych. Zaproponowano również odmienne od rozpoznanych w literaturze podejście do oceny prędkości fali poprzecznej, stosując jednocześnie inwersję elastyczną i akustyczną fali konwertowanej w interaktywnej pętli, wraz z modelowaniem sejsmicznym. Ponadto opracowano model testowy, oparty na wynikach interpretacji rzeczywistych danych polowych sejsmiki 2D-3C (Projekt Rajsko-Krzeczów). W fazie finalnej, na podstawie mapy prędkości fal P i S obliczono współczynnik Vp/Vs i oceniono jego skuteczność jako wskaźnika dyskryminującego w ośrodku geologicznym obecność fazy nasyconej węglowodorami.

EN

The goal of this publication is to present the possibilities of the seismic method of longitudinal and converted reflected waves in reconstruction of transverse waves velocity field. The velocity of seismic waves propagation is one of the parameters which describe the physical properties of the geological medium the most authoritatively. In tasks targeted at defining the reservoir properties and saturation of deposit objects the information on transverse wave velocity acquires a particular importance on account of its specific reaction to the liquid (and gaseous) phase in the medium. The measurements of borehole geophysics offer direct measurement of transverse wave velocity in full wave sonic procedure. The measurements of surface seismics are rarely performed in full 3C seismic option, and often exclusively for research purposes, mostly on account of the method of generating transverse S waves independent from longitudinal P wave. Significantly less time-consuming and less expensive is the application of the measurement of converted waves to define the transverse wave velocity field. The basic procedure in reconstruction of seismic velocities is the seismic inversion. Different types of acoustic and elastic inversion are described in the study and, on the basis of available literature specification, numerous applications of inversion are shown to characterize the reservoir properties. Also, a different approach was suggested from those described in literature to the evaluation of transverse wave velocity, using simultaneously elastic and acoustic inversion of converted wave in an interactive loop along with seismic modeling. Moreover, a test model was developed, based on the results of interpretation of the 2D-3C seismic real field information (Rajsko-Krzeczów project). At the final stage, based on the P and S waves velocity map, the coefficient Vp/Vs was calculated and its effectiveness was assessed as an indicator discriminating the hydrocarbon saturated phase in the geological medium.

Słowa kluczowe

PL

inwersja sejsmiczna; interpretacja złożowa

EN

seismic inversion; reservoir interpretation

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Prace Instytutu Nafty i Gazu
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 160
• Strony: 1--85
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Jędrzejowska-Tyczkowska H.

• Instytut Nafty i Gazu

Bibliografia

• [1]Aki K., Richards P.G.: Quantetative Seismology Theory and Methods. Vol. 1, W.N. Freeman & Co., 1980.
• [2] Cooke D. A., Schneider W. A.: Generalized linear inversion of reflection seismic data. Geophysics, Vol. 48, No 6, pp. 665-676, 1983.
• [3] Duffant K., Alsas T., Landro M., Rogno H.: Shear - wave elastic impedance. The Leading Edge, p. 1222- 1229, November 2000.
• [4] Dufour J., Squires J., Goodway W.N.: Integrated geological and geophysical interpretation case study and Lame rock parameter extractians using AVO analysis on the Blackfoot 3C-3D seismic data, Southern Alberta, Canada. Geophysics, Vol. 67, No 1, p. 27-37, 2002.
• [5] Estimation of Accurate Velocity Macro - Models in Complex Structures. Extended Abstracts of Workshop 8, 66th EAGE Conference & Exproration, Paris, France, 2004.
• [6] Gonzalez E. F., Mukerji T,, Mavko G., Michelena R. J.: Near and far offset P - to - S elastic impedance for discriminating fizz water from commercial gas. The Leading Edge, October 2003.
• [7] Hafslund H., Landro V., Landro M.: Simultaneous inversion of PP and PS seismic data. Geophysics, Vol. 71, No 3, p.: R1-R10, June 2006.
• [8] Han De-hua, Liu Jiajin, Baztle M.: Seismic properties of heavy oils - measured data. The Leading Edge, Vol. 27, No 9, p. 1108-1115, September 2008.
• [9] Jędrzejowska-Zwinczak H.: Zastosowanie metody sejsmoakustycznej w zagadnieniach prognozowania przekroju geologicznego. Prace IGNiG Nr 52, s. 105, 1984.
• [10] Jędrzejowska-Tyczkowska H., Jałowiecki B., Misiarz P.: Współczesne możliwości przetwarzania i interpretacji danych sejsmicznych w aspekcie identyfikacji obiektów biohermalnych. Materiały Konfer. Nauk.-Techn., s. 63-66, Pułtusk 1997.
• [11] Jędrzejowska-Tyczkowska H.: Statystyczna estymacja porowatości z danych sejsmicznych. V Konferencja Naukowo-Techniczna nt. Geofizyka w Geologii, Górnictwie i Ochronie Środowiska, AGH Kraków, s. 143-155, bibliogr. poz. 12, czerwiec 1999.
• [12] Jędrzejowska-Tyczkowska H., Żukowska K., Żuławiński K., Misiarz P., Bartoń R.: Nowe techniki przetwarzania i interpretacji danych sejsmicznych w zastosowaniu do określenia szczegółowej budowy złoża ropy Radoszyn. Przegląd Geologiczny, vol. 49, Nr 10/1, 2001.
• [13] Jędrzejowska-Tyczkowska H., Kostecki A., Żukowska K., Półchłopek A.: Sekcja impedancji akustycznej ważnym ogniwem w poszukiwaniu modelu prędkościowego ośrodka. Materiały Konferencji Naukowo- Technicznej GEOPETROL 2002. Prace IGNiG Nr 116, Sekcja I, s. 163.
• [14] Jędrzejowska-Tyczkowska H., Żuławiński K.: Praktyczne aspekty rozwiązania równania Zoeppritza w projektowaniu pomiarów sejsmiki 3C. Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej GEOPETROL 2002. Prace IGNiG Nr 116. Sekcja I, s. 147.
• [15] Jędrzejowska-Tyczkowska H.: Sejsmicznie konsystentne estymatory złoża węglowodorów. Prace IGNiG Nr 123, 2003.
• [16] Jędrzejowska-Tyczkowska H.: Integrated Studies of the Fractures Induced Anisotropy of Devonian Carbonates in the South Eastern Poland. The 12th International Workshop on Seismic Anisotropy, 22-27 October2006, Beijing, China.
• [17] Jędrzejowska-Tyczkowska H., Bartoń R., Żukowska K.: Meta-atrybuty sejsmiczne - koncepcja i zastosowanie praktyczne. Prace INiG nr 137, Kraków 2006. Sekcja I, s. 93.
• [18] Jędrzejowska-Tyczkowska H. i zespół: Metodyka i procedury określenia ilościowej oceny parametru złożowych utworów cenomanu w aspekcie możliwości sejsmiki 2D-3C. Archiwum INiG, Kraków 2007.
• [19] Jędrzejowska-Tyczkowska H., Żukowska K., Bartoń R., Pieniążek K.: Pole prędkości fali poprzecznej - jako kryterium rozstrzygające niejednoznaczność interpretacji złożowej danych sejsmicznych. Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej GEOPETROL 2008. Prace INiG Nr 150, Sekcja I, s. 389-394.
• [20] Kato A., Onozuka S., Nakayama T.: Elastic property changes In a bitumem reservoir during steram injection. The Leading Edge, September 2008, Vol. 27, No 9; p. 1124.
• [21] Lu Shaoming and McMechan G. A.: Elastic impedance inversion of multichannel seismic data from un- consolidated sediments containing gas hydrate and free gas. Geophysics 2004, Vol. 69, No 1, p. 164-179.
• [22] Mesdag P.: What elastic parameters can we reliably extract by inversion of surface seismic data and what does this mean for the acquisition and processing. WS 66th EAGE Confer. & Exhibilion, Paris 2004.
• [23] Odegaard E.; Avseth P.: Well log and seismic data analysis using rock physics templates. First Break, Vol. 22, October 2004.
• [24] Quin Shi Song at all: Seismic Acquisition with digital point receivers and prestack reservoir characterisation At China's Sulige gas field. The Leading Edge, Vol. 28, No 3, 2009.
• [25] Rassmusen K.B., Bruun A., Pedersen J.M.: Simultaneous Seismic Inversion. 66th EAGE Conference & Exproration, Paris, France 2004.
• [26] Roy B., Anno P., Gurch M.: Imaging oil-sand reservoir heterogeneities using wide-angle prestack seismic inversion. The Leading Edge, September 2008, Vol. 27, No 9, p. 1192.
• [27] Singh Y.: Lithofacies detection trough simultaneous inversion and principal component attributes. The Leading Edge, Vol. 26, No 12, 2007.
• [28] Van Wijngaarden A.J., Avseth P.: Processing effects on lithology prediction in the Impedance - Vp/Vs domain using Rock Physics Templates. WS 66th EAGE Confer. & Exhibilion, Paris 2004.
• [29] Veire H., Landro M.: Simultaneous inversion of PP and PS seismic data. Geophysics 2006, Vol. 71, No 3, pp. Rl-R10.
• [30] What prestack data and processing do we need for reservoir characterization. Extended Abstracts of Workshop 5, 66th EAGE Conference & Exproration, Paris, France, 2004.
• [31] Whitecomb D.N.: Elastic impedance normalization. Geophysics 2002, Vol. 67, No 1, p. 60-62.
• [32] Whitecomb D.N., Connolly P.A., Reagan R.L., Redshaw T.C.: Extended elastic impedance for fluid and lithology prediction. Geophysics 2002, Vol. 67, No 1, p. 63-67.
• [33] Wolf K., Vanorio T., Mavko G.: Measuring and monitoring heavy - oil reservoir properties. The Leading Edge, September 2008, Vol. 27, No 9, p. 1138.
• [34] Xu Y., Chopra S.: Deterministic mapping of reservoir heterogeneity in oil sands using surface seismic data. The Leading Edge, Vol. 27, No 9, p. 1186, 2008.
• [35] Żukowska K.: Praktyczne aspekty inwersji sejsmicznej - impedancja akustyczna. Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej GEOPETROL 2000. Prace IGNiG Nr 110, Sekcja I, s. 195.