Identyfikacja zmian zwierciadła wód podziemnych wskutek presji antropogenicznej w regionie wodnym Warty

• Autorzy: Dąbrowski S. , Rynarzewski W. , Straburzyńska-Janiszewska R. , Janiszewska B. , Pawlak A.

Warianty tytułu

EN

Identification of groundwater level changes due to anthropopression in the Warta water region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono zidentyfikowane wyniki presji antropogenicznej na zbiorniki wód podziemnych w regionie wodnym Warty obejmującym powierzchnię ok. 50 tys. km2. Prezentowany problem został szczegółowo omówiony w opracowaniu dla RZGW Poznań (Dąbrowski i in., 2004), natomiast w artykule przedstawiono syntetyczne wyniki dotyczące wielkości zmian w poziomach wodonośnych kenozoiku i mezozoiku. Presja ta jest spowodowana głównie eksploatacją wód podziemnych przez ujęcia odwodnienia kopalniane w odkrywkach węgli brunatnych i surowców mineralnych oraz budowę zbiorników retencyjnych niezależnie od wcześniejszego oddziaływania melioracji i lokalnych zmian w sieci wód powierzchniowych. Objawia się to czasowymi i trwałymi zmianami poziomów wód. Identyfikację obszarów zmian antropogenicznych wód w zbiornikach wód podziemnych kenozoiku i mezozoiku poprzedzono rozpoznaniem i charakterystyką naturalnych zmian zwierciadła wód na podstawie monitoringu krajowego i lokalnych.

EN

The article is based on the report of Hydroconsult Sp. z o.o. (Dąbrowski et al., 2004). The paper presents the results of anthropogenic pressure on groundwater reservoirs, identified in Cenozoic and Mesozoic formations of the Warta Water Region within the area of ca. 50,000 km2. The analysed anthropopression refers mainly to the exploitation of groundwater intakes, mine dewatering of brown coal outcrops and reservoir constructions. Identification of anthropogenic changes in groundwater levels within the Quaternary, Tertiary and Mesozoic groundwater reservoirs was preceded by the identification and characterization of natural groundwater table oscillations based upon the national and local groundwater monitoring data.

Słowa kluczowe

PL

zmiany zwierciadła wód podziemnych; region wodny Warty

EN

groundwater level changes; Warta water region

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 436, z. 9/1
• Strony: 77--86
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Dąbrowski S.

• Hydroconsult Sp. z o.o., ul. Smardzewska 15, 60-161 Poznań

autor

Rynarzewski W.

• Hydroconsult Sp. z o.o., ul. Smardzewska 15, 60-161 Poznań

autor

Straburzyńska-Janiszewska R.

• Hydroconsult Sp. z o.o., ul. Smardzewska 15, 60-161 Poznań

autor

Janiszewska B.

• Hydroconsult Sp. z o.o., ul. Smardzewska 15, 60-161 Poznań

autor

Pawlak A.

• Hydroconsult Sp. z o.o., ul. Smardzewska 15, 60-161 Poznań

Bibliografia

• [1] DĄBROWSKI S., 1978 - Zmiany powierzchni piezometrycznej wód podziemnych poziomu mioceńskiego Wielkopolski. W: Wykorzystanie i ochrona zasobów wodnych na przykładzie Wielkopolski (red. B Sacha, M. Żurawski); 40-49. PTPNoZ, Oddział Wielkopolski, Poznań.
• [2] DĄBROWSKI S., 1995 - Wielkoobszarowe obniżenie powierzchni piezometrycznych wód podziemnych w regionie wielkopolskim. W: Współczesne problemy hydrogeologii, t. 7, cz. 1: 101-108. Wyd. Profil, Kraków.
• [3] DĄBROWSKI S. i in., 2004 - Wpływ oddziaływania gospodarczego wykorzystania zasobów wód podziemnych w obszarze regionu Warty na ich stan ilościowy. Arch. Hydroconsult Sp. z o.o., Poznań.
• [4] DĄBROWSKI S., PRZYBYŁEK J., GÓRSKI J., 2007 - Charakterystyka hydrogeologiczna regionów wodnych. Subregion Warty nizinny. W: Hydrogeologia regionalna Polski, t. 1, Wody słodkie (red. B. Paczynski, A. Sadurski): 369-406. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [5] KASZTELAN D., 2003 - Antropogeniczne zmiany warunków hydrogeologicznych w otoczeniu zbiornika retencyjnego „Jeziorsko”. Praca doktorska. UAM, Inst. Geol., Poznań.
• [6] KOCZOROWSKA J., 1964 - Wahania zwierciadła wód gruntowych (górnych) w Wielkopolsce w ostatnim stuleciu. Zesz. Nauk. UAM, Geogr., 5.
• [7] MATERIAŁY Poltegor-Projekt Sp. z o.o. dotyczące zmian zwierciadeł wody i zasięgu lejów depresyjnych rejonów kopalni KWB Konin i KWB Turek z lat 2000-2003 r. Arch. KWB Konin SA i KWB Turek SA.
• [8] MATERIAŁY z obserwacji stacjonarnych wód podziemnych z lat ]975-2008. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [9] PACHOLEWSKI A., 2007 - Charakterystyka hydrogeologiczna regionów wodnych. Subregion Warty wyżynny. W: Hydrogeologia regionalna Polski, t. I. Wody słodkie (red. B. Paczynski, A. Sadurski): 361-368. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [10] SAWICKI J., 2000 - Zmiany naturalnej infiltracji opadów do warstw wodonośnych pod wpływem głębokiego, górniczego drenażu. Ofic. Wyd. PWroc., Wrocław.
• [11] SZCZEPIŃSKI J., 2000 - Prognoza zmian warunków hydrogeodynamicznych w obszarze leja depresyjnego kopalni Bełchatów w aspekcie opracowywania zasad zagospodarowania wielkoprzestrzennych wyrobisk poeksploatacyjnych. Praca doktorska. PWroc., Wydział Górniczy, Wrocław.
• [12] WILK Z., 1992 - Zasięg i rozmiary drenującego wpływu polskich kopalń na wody podziemne. W: Pozytywne i negatywne aspekty oddziaływania górnictwa na środowisko. I Symp. Górnictwo a środowisko. AGH, Kraków.
• [13] ŻURAWSKI M., 1964 - Wahania l poziomu wód podziemnych w latach hydrologicznych 1955/56-1959/60 na Nizinie Wielkopolskiej. Sprawozdanie PTPN Poznań.