Zagadnienia ochrony i dostępu do zasobów węgla brunatnego w złożu Turów w aspekcie zdarzeń powodziowych zaistniałych w sierpniu 2010

• Autorzy: Sondaj L. , Milkowski D. , Wojciechowski M.

Warianty tytułu

EN

Problems of protection and access to natural resources of brown coal in deposit Turów, in aspect of the flood hazard, that occur in August 2010

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W dniu 7 sierpnia 2010 roku wystąpiły nawalne opady deszczu w Górach Izerskich, obejmując terytorium Czech i Polski. Biorą tu początek wszystkie rzeki okolicy, a wśród nich Nysa Łużycka, Miedzianka i Witka. Nie spotykany do tej pory, tak silny opad spowodował powódź błyskawiczną - spadło około 150 mld litrów wody w ciągu doby. Spływające wody ze stromych północnych stoków z ogromną prędkością do obszaru Niecki Żytawskiej wystąpiły z koryt na wysokość około 1 piętra okolicznych domów. Rzeka Miedzianka spowodowała klęskę powodziową w Bogatyni, niszcząc drogi, mosty oraz kilkadziesiąt budynków. Na filarze rzeki Miedzianki zbocza wschodniego wyrobiska zakładu górniczego PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA Odział Kopalnia Węgla Brunatnego "Turów" woda spowodowała rozmycie nasypu kolejowego i wdarła się na teren zakładu górniczego w rejonie placu bazy transportowej. Dodatkowo gwałtowny opad deszczu spowodował znaczny przyrost i przelanie się zbiorników osadowych na pompowniach, wystąpienie wód z rowów oraz ich gwałtowny spływ w dół wyrobiska powodujący przerywanie głównych ciągów przenośnikowych i komunikacyjnych. W wyniku tych zniszczeń zatrzymano ruch zakładu górniczego. Spiętrzając się na spągu odkrywki, woda zalała dwa najniższe poziomy eksploatacyjne i podtopiła jeden zwałowy. Graniczna z Niemcami rzeka Nysa Łużycka spowodowała powódź w miejscowości Porajów i Sieniawka. Na zachodnim zboczu odkrywki na filarze Nysy powstało zagrożenie przerwania wałów przeciwpowodziowych. Zniszczenie zapory zbiornika Niedów (o pojemności 5 mln m3) spowodowało przerwanie jedynej drogi dojazdowej do worka turoszowskiego, odcinając Nieckę Żytawską od Polski. Artykuł opisuje podjętą akcję ratowniczą i jej przebieg, likwidację skutków powodzi, wznowienie wydobycia i dalsze działania technologiczne w celu odzyskania zatopionego węgla, odmulania, uruchomienia dolnego frontu zwałowego, oraz techniczne działania zabezpieczające i profilaktyczne.

EN

On the 7th August 2010 there occur torrential rain in Izera Mountains on the territory of Czech Republic and Poland. In these Mountains begins every rivers surrounding mine "Turów", among other things Nysa Łużycka, Miedzianka and Witka. Great amount of water flowing from the North sides of mountains to cause flash flood. In time of 24 hours to flow down 150 billion litre of water. Such amount of water, cause natural disaster in Bogatynia, Porajów and Sieniawka, destroyed urban infrastructure and tens historic buildings. On the pillar of East side of mine, water broke through the embankments and rush in open pit mine Turów. Additionally significant increase and brimming over caused the violent rainfall of settlings basin on pumping stations, overflow of waters from ditches and their violent flow into the bottom of the excavation causing breaking main draughts belt conveyors and communications. The mine had to stop coal mining. Water to flood open-pit bottom and two working levels and ducked one level dump. On the West side of mine, water from flooding Nysa tried to destroy west embankments. Water broke through the dam (5 millions m3) on the Witka River and caused destroy an only access road between Bogatynia (Żytawa Basin ) and the rest of Poland. This report describes the rescue action, liquidation of ravages, recovering flooding coal seams and other protection actions against the flood.

Słowa kluczowe

PL

zagrożenia powodziowe; rozmycia erozyjne; osuwiska; akcja ratunkowa; obliczenia stateczności; odmulanie; odzysk zatopionego węgla; zwałowanie; monitoring

EN

flood hazard; landslides; rescue action; recovering flooding coal seams; desludging; dumping; stability calculating; monitoring

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Górnictwo i Geoinżynieria
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 35, z. 3
• Strony: 331--342
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Sondaj L.

• Oddział KWB Turów, PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA, Bogatynia

autor

Milkowski D.

• Oddział KWB Turów, PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA, Bogatynia

autor

Wojciechowski M.

• Oddział KWB Turów, PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA, Bogatynia

Bibliografia

• [1] Plan Ratownictwa zaktualizowany lipiec 2010 r.
• [2] Książka Prowadzenia Akcji Ratowniczej założona w dniu 9.08.2010 r.
• [3] Zarządzenie nr 15/2010 Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego z dnia 08.08.2010 r. - w sprawie powołania Sztabu Akcji Przeciwpowodziowej
• [4] Inwentaryzacja miejsc wdarcia się wody do kopalni w dn. 7.08.2010 r. z rzeki Nysy Łużyckiej, Miedzianki i potoku Ślad
• [5] Raport z wykonanych obserwacji pomiarów i sondowań poziomu zwałowego + 55/+ 40. Sierpień 2010 r.
• [6] Opinia geotechniczna dotycząca stanu stateczności zwałowiska przy kolejnych stanach poziomu wody w rejonie zalewowym I. Obliczenia stateczności frontu zwałowego Z-46 w rejonie przenośnika Z-6.01
• [7] Opinia geotechniczna dotycząca stanu stateczności skarp w rejonie II obszaru zalewowego. Sierpień 2010 r.
• [8] Opinia geotechniczna dla projektowanych zasięgów poziomu +55 i +67/+70 dla zwałowarki Z-46 na okres listopad 2010 marzec 2011. Listopad 2010 r.
• [9] Opinia geotechniczna dotycząca zbiornika namułów poniżej studni Hop-67. Grudzień 2010
• [10] Dokumentacja warunków geologiczno-inżynierskich górnej części zbocza stałego wschodniego wyrobiska odkrywkowego w rejonie rozmyć erozyjnych powstałych w wyniku wdarcia się wód powodziowych z rzeki Miedzianki". PROGIG - Wrocław - sierpień 2010.
• [11] „Ocena i prognoza warunków stateczności zboczy północnego zwałowiska wewnętrznego uwzględnieniem skutków dopływu do wyrobiska odkrywkowego wód powodziowych z rzek Miedzianki i Nysy Łużyckiej”. PROGiG - Wrocław. Grudzień 2010
• [12] Plan przedsięwzięć górniczo-technologicznych związanych z likwidacją I obszaru zalewowego i jego zawałowaniem. GT listopad 2010