Mineralne wody lecznicze Wysowej w świetle badań wskaźników hydrochemicznych

• Autorzy: Winid B. , Lewkiewicz-Małysa A.

Warianty tytułu

EN

Medical-mineral waters of Wysowa in focus of the hydrochemical indicators research

• Konferencja: Polski Kongres Górniczy : górnictwo otworowe : XXI międzynarodowa konferencja naukowo-techniczna Oil-Gas AGH 2010 : Zakopane, 27-29 maja 2010
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Mineralne wody lecznicze są to wysoko zmineralizowane szczawy typu HCO3-Cl-Na, HCO3-Cl-Na-Ca, HCO3- Na-Ca, zawierające składniki swoiste takie jak: jod i żelazo oraz charakteryzujące się także większą niż zwykłe wody podziemne zawartością bromków i kwasu metaborowego. Na podstawie analiz chemicznych wykonywanych w ciągu ostatnich kilkunastu lat policzono proporcje między jonami i porównywano ich wzajemne zależności. Wskaźniki hydrochemiczne wskazują, że wody w różnym stopniu są zasilane dopływami ze stref aktywnej infiltracji. Wody wysoko zmineralizowane zawierają składową infiltracyjną, ale też wykazują cechy charakterystyczne dla wód diagenetycznych. Zmiany wartości wskaźników hydrochemicznych wód mineralnych mają charakter nieregularnych wahań, ale w przeciągu ostatnich kilkunastu lat dla wód niektórych ujęć obserwowane są też spadki mineralizacji. Obserwowane niewielkie wzrosty wartości poszczególnych wskaźników hydrochemicznych można interpretować jako stały dopływ wód infiltracyjnych.

EN

Medical-mineral waters are highly-mineralized waters are of HCO3-Cl-Na, HCO3-Cl-Na-Ca, HCO3-Na-Ca containing such specific components as iodine and ferrum. The amount of bromine and metabromine acid is bigger than in ground water. On the basis of chemical analyses carried out during the last ten years the proportion among the ions has been calculated and ions interrelations and variability during the examined period of time have been compared. Hydrochemical ratios speak out about supplying waters intakes partly from active zone of water exchange. Highly - mineralized water has infiltration and diagenetic component. Most changes of variability are irregular. Reductions of mineralization refer to the some waters. Observed minor increase of some ratios may speak about supplying water intakes with the infiltration component.

Słowa kluczowe

PL

wody wysokozmineralizowane; hydrogeochemia; wskaźniki hydrochemiczne; Wysowa

EN

Wysowa; hight-mineralized water; groundwater geochemistry; chemical ratios

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Wiertnictwo, Nafta, Gaz
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 27, z. 1--2
• Strony: 457--466
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Winid B.

• Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH, Kraków

autor

Lewkiewicz-Małysa A.

• Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH, Kraków

Bibliografia

• [1] Ciężkowski W. (red.): Współdziałanie wód zwykłych i leczniczych - zasady dokumentowania, ochrony i gospodarki. Wyd. Politechnik Wrocławskiej, Wrocław 2007
• [2] Grath J., Scheidleder A., Uhli S., Weber K., Kralik M., Keimel T., Gruber S.: The EU Water Framework Directive: Statistical aspects of the identification of groundwater pollution trends, and aggregation of monitoring results: Final Report. Austrian Federal Ministry of Agriculture and Forestry, Environment and Water Management 2001 (Ref; 41.046/01-IV1/00 and GZ16 2500/2-I/6/00) European Commission (Grant Agreement Ref.: Subv 99/130794) In Kind Contribution by Project Partners: www.wfdg.net
• [3] Edmunds W.M.: Bromine Geochemistry of British Groundwaters. Mineralogical Magazine, vol. 60, 1996, 275-284
• [4] Leśniak P.M.: The origin of the chloride Walters AT Wysowa. West Carpathians-chemical and isotopic evidence. Acta Geologica Polonica 30(4), 1980, 519-550
• [5] Lewkiewicz-Małysa A., Roszczynialska K.: Badania chemizmu wód mineralnych z obszaru należącego do uzdrowiska Wysowa. 2007 (praca niepublikowana)
• [6] Lewkiewicz-Małysa A., Winid B.: Zależności między składnikami chemicznymi w wodach mineralnych antykliny iwonickiej. Wiertnictwo Nafta Gaz (kwartalnik AGH), t. 26, z. 1-2, 2009, 221-229
• [7] Matray J.M., Fontes J.C.: Origin of the oil-field brines in the Paris basin. Geology, vol. 18, 1990, 501-504
• [8] Oszczypko N., Zuber A.: Geological and isotopic evidence of diagenetic Walters in the Polish Flysh Carpathians. Geologica Carpathica, 53(4), 2002, 257-268
• [9] Paczyński B. (red.): Ocena zasobów dyspozycyjnych wód leczniczych i potencjalnie leczniczych. PIG, Warszawa 2002
• [10] Paczyński B., Płochniewski Z.: Hydrogeologia regionalna Polski. t. II. Wody mineralne lecznicze i termalne oraz kopalniane. PIG, Warszawa 2007
• [11] Pazdro Z., Kozerski: Hydrogeologia ogólna. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1990
• [12] Porwisz B., Mądry J., Operacz T.: Mapa Hydrogeologiczna Polski w skali 1:50000 Arkusz Tylicz. PIG, Warszawa 1997, 27
• [13] Rosenthal E.: Chemical Composition of Rainfall and Groundwater in Recharge Areas of the Bet Shean-Harod Multiple Aquifer System. Israel, Journal of Hydrology, 89, 1987, 329-352
• [14] Sziszkina O.W.: Geochimija morskich i okeamiczeskich ilowych wod. Izd. Nauka, Moskwa 1972
• [15] Węcławik S., Wójcik A.: Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1:50000 Arkusz Tylicz. PIG, Warszawa 1993, 52
• [16] Zuber A. (red.): Metody znacznikowe w badaniach hydrogeologicznych. Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2007, 402