Rynek LNG w Europie a niekonwencjonalne źródła gazu ziemnego

• Autorzy: Kaliski M. , Krupa M. , Sikora A.

Warianty tytułu

EN

Europe's LNG market versus unconventional natural gas sources

• Konferencja: Polski Kongres Górniczy : górnictwo otworowe : XXI międzynarodowa konferencja naukowo-techniczna Oil-Gas AGH 2010 : Zakopane, 27-29 maja 2010
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rola gazu ziemnego jako surowca energetycznego rośnie na świecie bardzo gwałtownie. Od jesieni 2008 r. światowa równowaga podaży i popytu zmieniła się znacząco, szczególnie na rynku amerykańskim. Do niedawna prognozy wskazywały na to, że przyszły potencjał popytu LNG w stosunku do szacowanych wielkości podaży tego surowca na rynkach światowych będzie wyższy o około 35 mld m3. Najbardziej konkurencyjnym regionem miał być "Rynek Oceanu Atlantyckiego" gdzie przewidywano dostępną podaż na ok. 150-160 mld m3 gazu ziemnego w formie ciekłej a potencjał popytu miał osiągnąć poziom nawet 225-230 mld m3 gazu ziemnego. W takich okolicznościach Europa mogłaby "w rzeczywistości" kupić maksymalnie 80-90 mld m3 gazu ziemnego w formie LNG bez przepłacania za ten rodzaj surowca. Ostatnie informacje wskazują na możliwość wzrostu znaczenia wydobycia gazu z pokładów węgla (coal bed methane), gazu z łupków bitumicznych (shale gas) oraz gazu uwięzionego w izolowanych porach skalnych (tight gas) w Szwecji, Polsce i Niemczech. Wzrost produkcji gazu ze źródeł niekonwencjonalnych w następnej dekadzie zmieni sytuację rynkową. Podczas gdy sytuacja na rynku LNG już się zmieniła, bo pojawiają się czynniki, które będą mieć dodatkowy wpływ na rynek LNG. W artykule omówiono bilans gazu łącznie z LNG dla rynku europejskiego i zwrócono uwagę na możliwy wpływ przyszłej produkcji z niekonwencjonalnych źródeł.

EN

The role of natural gas in the world's energy supply is growing rapidly. Since the autumn of 2008, the global LNG supply/demand balance has changed dramatically especially in the US. Forecasts showed, that in the future potential world demand for LNG will be higher then supply over about 35 bln m3. The most competitive region will be "Atlantic Ocean market" where there is estimation for available supply for ca. 150-160 bln m3 natural gas in liquid form and potential demand which will reach the level of even 225-230 bln m3 natural gas. In such circumstances Europe could "in reality" buy max. 80-90 bln m3 natural gas in LNG form without additional overpayment for such commodity. Recent announcements evaluate increase of the CBM, "tight sand gas" and "shale gas" production to 2020 by major players i.e. Sweden, Poland and Germany. These new players could or will ensure shale gas production growth in the next decade. Marekt situation is developing rapidly. While the LNG situation is changing dramatically and there are the factors which are additionally expected to the great influence on the LNG market. Authors discuss the LNG balance for the European market. Article focuses on possible influence of unconventional gas in Europe which will be evaluated together with LNG supply/ demand balance.

Słowa kluczowe

PL

LNG; niekonwencjonalne źródła gazu; wzrost popytu; podaż; bezpieczeństwo energetyczne; Polska; Rosja; Unia Europejska; rynek amerykański; gaz ziemny; dostawy; surowce energetyczne; scenariusze; terminal; gazoport

EN

LNG; unconventional natural gas sources; demand increase; supply; energy security; Poland; Russia; European Union; American market; natural gas; energy mix; energy sources; fossil fuels; scenario; terminal; hub

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Wiertnictwo, Nafta, Gaz
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 27, z. 1--2
• Strony: 207--215
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kaliski M.

• Departament Ropy i Gazu, Ministerstwo Gospodarki
• Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH, Kraków

autor

Krupa M.

• Instytut Studiów Energetycznych Sp. z o.o

autor

Sikora A.

• Instytut Studiów Energetycznych Sp. z o.o

Bibliografia

• [1] BP Statistical Review of World Energy. Czerwiec 2009.www.bp.com
• [2] Baseline 2009 i 2007 - model PRIMES. Uniwersytet Ateński
• [3] Cronshaw I.: LNG in the Context of Global Energy Markets. International Energy Agency, Bruksela, 30 kwietnia 2009
• [4] Dane Eurostat
• [5] Dane NPD
• [6] Dane CERA. www.cera.com
• [7] Demand Scenarios vs. Capacity Report. GTE+, lipiec 2009
• [8] Flower Andy: 7th. Doha Natural Gas Conference and Exhibition. Marzec 2009
• [9] Górecki W.: Perspektywy odkrycia nowych złóż węglowodorowych w Polsce. 10.12.2008
• [10] Kaliski M., Siemek J., Sikora A., Szurlej A.: Możliwe scenariusze polityki energetycznej Unii Europejskiej w zakresie zapewnienia stabilnych dostaw gazu ziemnego do Europy Środkowej i Wschodniej w kontekście polityki energetycznej Rosji. Rynek Energii (3/2009)
• [11] Kaliski M., Szurlej A.: Perspektywiczne segmenty krajowego rynku gazu ziemnego. Wiertnictwo Nafta Gaz (półrocznik AGH), t. 25, z. 2, 2008
• [12] Kaliski M., Krupa M, Sikora A., Szurlej A.: Wpływ niekonwencjonalnych źródeł gazu ziemnego i kryzysu gospodarczego na prognozy rozwoju rynku gazu skroplonego LNG w Europie. Rozdział w monografii pod redakcją Prof. R. Borowieckiego. UE Kraków (w druku)
• [13] Shirley K.: Shale Gas Existing Again. AAPG Explorer, marzec 2001, 1-4
• [14] Study on Interoperability of LNG Facilities and Interchangeability of Gas and Advice on the Opportunity to Set-up an Action Plan for the Promotion of LNG Chain Investments. Raport MVV Consulting, maj 2008
• [15] The LNG industry 2008. International Group of Liquefied Natural Gas Importers (GIIGNL), 2009
• [16] www.mg.gov.pl PEP 2030 wraz z załącznikami.
• [17] www.mos.gov.pl. Ministerstwo Środowiska RP
• [18] www.srbc.net
• [19] www.epmag.com/WebOnly2009/item45693.php
• [20] The role of Liquefied Natural Gas (LNG) in the European Gas Market. Cligendael International Energy Programme, czerwiec 2003
• [21] World Energy Outlook 2009, listopad 2009. OECD/International Energy Agency www.iea.org