Krakowskie "Białe Morza" - wybrane problemy zagospodarowania i rewitalizacji

• Autorzy: Sroczyński W. , Skrzypczak R. , Syposz-Łuczak B. , Wota A.

Warianty tytułu

EN

Krakow "Biale Morza" - chosen problems of management and revitalization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

"Białe Morza" w Krakowie-Łagiewnikach to wschodnia część terenów poprzemysłowych po byłych Krakowskich Zakładach Sodowych "Solvay". Zakłady zakończyły działalność w 1989 r., a głównym powodem ich zamknięcia była nadmierna uciążliwość dla środowiska. Wcześniej, od lat trzydziestych XX w., na omawianym terenie deponowane były odpady posodowe, głównie szlamy w nadpoziomowych stawach osadowych, łącznie około 5 mln ton. W ostatnim dwudziestoleciu osadniki podlegały samoistnej przyrodniczej renaturyzacji. Obecne zamierzenia planistyczne preferują tutaj funkcję przyrodniczo-użytkową o charakterze publicznym. Kierunek tym przemianom nadaje bliskie sąsiedztwo Sanktuarium, a szczególnie historyczny związek tych terenów z osobą Jana Pawła II i powstające na dawnych osadnikach Centrum JP II "Nie lękajcie się". Od 2007 r. autorzy (Zespół Pracowni Inżynierii Ekologicznej IGSMiE PAN w Krakowie) uczestniczą w pracach dotyczących planowania i zagospodarowania "Białych Mórz". Artykuł przybliża związane z tym wybrane problemy, szczegółowo analizowane w pracach źródłowych (Sroczyński i in. 2007a, b; 2009). Na tle historii i perspektyw zagospodarowania tego terenu omówiono uwarunkowania i ograniczenia geologiczno-inżynierskie dla potrzeb tworzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, istotnie wpływające tutaj także na regionalizację ekofizjograficzną. Zapoznano czytelników również z wstępnymi wynikami nowego etapu prac - wynikami oceny gruntów z wkopów pod powstające obiekty Centrum JP II w nawiązaniu do obowiązujących uregulowań prawnych.

EN

"Biale Morza" in Krakow-Lagiewniki is located in the east part of post-industrial terrains after "Solvay" Krakow Soda Works. This plant finished its activity in 1989 and the main reason of its closure was an extensive noxiousness on the environment. Earlier, since the thirties of 20th century, on the discussed terrain, wastes were placed, mainly mud in the ponds located above the ground, in all ca. 5 million tons. In the last twenty years, ponds were subjected to self-contained renaturation. Nowadays plans prefer here a nature-utilization function with public character. Close neighborhood of the Sanctuary, historical connection of those terrains with John Paul II and forming JP II Center "Be Not Afraid!" give a direction of those transformations. Since 2007 authors (group from Division of Ecological Engineering - Mineral and Energy Economy Research Institute Polish Academy of Sciences, Krakow) have participated in works apply to planning and management of "Biale Morza". This article presents the problems connected with the works, which are analyzed in the sources (Sroczynski et al. 2007a, b; 2009). On the historic background and utilization perspectives, conditions and geological and engineering restrictions for local plan needs are discussed (they influence ecophysiographical division). A reader gets acquainted with initial results of new works stage - assessment of soil from excavations under JP II Center in connection with obligatory legal adjustments.

Słowa kluczowe

PL

tereny poprzemysłowe; stawy osadowe; odpady posodowe; Krakowskie Zakłady Sodowe Solvay

EN

post-industrial terrains; sedimentary ponds; soda wastes; "Solvay" Kraków Soda Works

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 76
• Strony: 31--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys.

Twórcy

autor

Sroczyński W.

autor

Skrzypczak R.

autor

Syposz-Łuczak B.

autor

Wota A.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

Bibliografia

• [1] Gaszyński J., Gładysz B., Jurczak S., 2006 – Ocena geotechnicznych warunków posadowienia obiektów na terenie składowiska odpadów Solvay-Białe Morza. Ekspertyza geotechniczna. Archiwum PUG-L Chemkop-Laborgeo, Kraków, 1–26.
• [2] Kaczmarczyk S., Naborczyk J. 2005 – Elementy konstrukcyjne oraz szacunkowy koszt budowy kopca. Sympozjum pn. „Budowa Kopca-Pomnika im. Jana Pawła II w Krakowie dla uczczenia największego Syna Polskiej Ziemi”. Kraków, 23 września 2005 r., 1–4.
• [3] Płoskonka J. 2007 – Dokumentacja geotechniczna dla koncepcji obsługi komunikacyjnej Centrum Jana Pawła II w Krakowie-Łagiewnikach. Archiwum Geoprojektu Kraków, 1–8.
• [4] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz.U.2002.165.1359).
• [5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk (Dz.U.2003.61.549).
• [6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami i urządzeniami (Dz.U.2006.2082.356).
• [7] Sroczyński W., Koczur A., Skrzypczak R., Syposz-Łuczak B., 2007a – Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe dla miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Białe Morza” w Krakowie. Kraków, lipiec 2007 (maszynopis).
• [8] Sroczyński W., Krupińska-Lempart E., Skrzypczak R., Syposz-Łuczak B., 2007b – Dokumentacja geologiczno-inżynierska dla potrzeb sporządzenia planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Białe Morza” w Krakowie. Archiwum IGSMiE PAN, Kraków, 1–50.
• [9] Sroczyński W., Skrzypczak R., Wota A., 2009 – Ekspertyza. Zbadanie składu chemicznego i określenie geochemicznych właściwości gruntów antropogenicznych w wkopach pod projektowane obiekty Centrum JP II „Nie lękajcie się” (na północnym osadniku tzw. „Białych Mórz” w Krakowie). Archiwum IGSMiE PAN, Kraków, 1–25.
• [10] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Krakowa. Uchwała Nr XII/87/03 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 kwietnia 2003 r.
• [11] Ustawa o odpadach (Dz.U. 2001.112.1206, jedn. tekst Dz.U. 2007.35.251, z późniejszymi zmianami).