Wytrzymałość doraźna i odkształcenie niszczące w laboratoryjnych badaniach soli kamiennej

• Autorzy: Ślizowski J. , Urbańczyk K. , Serbin K.

Warianty tytułu

EN

Short term strength and ultimate strain in rock salt laboratory tests

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy omówiono dwa kryteria wytrzymałościowe stosowane dla soli kamiennej, polegające na określeniu dopuszczalnej wartości maksymalnych naprężeń głównych i maksymalnych odkształceń głównych w zależności od wartości najmniejszego naprężenia głównego. Bazę doświadczalną stanowiły wyniki badań jedno- i trójosiowego konwencjonalnego ściskania uzyskane podczas badań rdzeni z nowo budowanych komór w wysadzie Mogilno i komór w złożu pokładowym Mechelinki. Stwierdzono, że pomimo dużego rozrzutu wyników i różnego kształtu krzywych aproksymacyjnych rezultaty wykazują jedno charakterystyczne podobieństwo. Wyrazy wolne występujące w analizowanych wzorach są takie same dla naprężeń, jak i odkształceń. Ich wartości odpowiadają również wartości naprężeń i odkształceń niszczących podczas jednoosiowego ściskania. Choć sam efekt może być przypadkowy i powinien być potwierdzony innymi rodzajami testów to wskazuje na dużą przydatność omawianych kryteriów do oceny stateczności wyrobisk górniczych wykonanych w złożach soli.

EN

The paper discusses two strength criteria, which are used for the rock salt. The criteria determine ultimate value of maximum principal stresses and maximum principal strains, depending on the value of the smallest principal stress. The authors analyzed the conventional uniaxial and triaxial compression tests of samples taken from the drilling cores extracted during the construction of caverns in the Mogilno salt dome and in Mechelinki bedded salt. It was found that, despite the wide range of the obtained results and various shapes of approximation curves, an interesting coincidence in the results is observed. Free terms in the formulas are the same for the stress and strain. Their values also correspond to the values of failure stresses and strains during uniaxial compression. Although the effect could appear by chance and should be confirmed by other types of tests, the analysis showed these criteria being very useful to assess the stability of excavations carried out in rock salt.

Słowa kluczowe

PL

sól kamienna; wytrzymałość krótkotrwała; dopuszczalne naprężenie główne; dopuszczalne odkształcenie główne

EN

rock salt; short term strength; laboratory tests; ultimate principal stress; ultimate principal strain

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2010
• Tom: nr 77
• Strony: 57--65
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., wykr.

Twórcy

autor

Ślizowski J.

autor

Urbańczyk K.

autor

Serbin K.

• Zakład Podziemnego Magazynowania i Składowania, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków,

Bibliografia

• [1] Brańka S., Ślizowski J., Zajdel Z., 1994 – Laboratory and field investigation on rheological properties of rock salt for determination of natural gas storage cavern locations in salt dome Mogilno. Proceedings of Eight International Conference on Computer Methods and Advances in Geomechanics, Morgantown, West Virginia, USA, s. 22–28 May, vol. 3, s. 2049–2952.
• [2] Hunshe U., 1991 – True Triaxial Failure Tests on Cubic Rock Salt Samples – Experimental Methods and Results. Proceedings of the IUTAM-Symposium – Hannover. Springer: Berlin.
• [3] Hunshe U., 1993 – Uniaxial and Triaxial Creep and Failure Tests on Rock: Experimental Technique and Interpretation. In: Time-dependent Behaviour of Geomaterials. Udine, October 11–15.
• [4] Kłeczek Z., Radomski A., 1983: Konwergencja górotworu solnego w podziemnej kawernie magazynowej na tle perspektywy budowy podziemnych zbiorników w Polsce. Zeszyty Naukowe AGH, Górnictwo z. 4.
• [5] Kunstman A., Poborska-Młynarska K., Urbańczyk K., 2002 – Zakres otworowego ługownictwa solnego – Aktualne kierunki rozwoju. AGH, Kraków.
• [6] Kwaśniewski M., 1996 – Wytrzymałość skał w warunkach prawdziwego trójosiowego stanu naprężeń ściskających – aparatura, metodyka badań, wyniki. XIX Zimowa Szkoła Mechaniki Górotworu. Ustroń.
• [7] Lux K.-H., Hou Z., Dusterloh U., 1998 – Some New Aspects in Modelling of Cavern Behavior and Safety Analysis. SMRI Meeting 4–7 October, Rome, Italy.
• [8] Ślizowski J., 2001 – Badania własności reologicznych soli kamiennej przy projektowaniu komór magazynowych gazu ziemnego w górotworze solnym. Przegląd górniczy nr 5.
• [9] Ślizowski J., 2006 – Geomechaniczne podstawy projektowania komór magazynowych gazu ziemnego w złożach soli kamiennej. Studia, Rozprawy, Monografie nr 137, Wyd. IGSMiE, Kraków.
• [10] Ślizowski J., Urbańczyk K., 2004 – Influence of depth on rock salt around the single chamber. IGSMiE, Cracow.