Propozycje kryteriów waloryzacji złóż oraz obszarów prognostycznych i perspektywicznych węgla kamiennego pod kątem ich ochrony

• Autorzy: Jureczka J. , Galos K.

Warianty tytułu

EN

Proposals of criteria for valorization of deposits and prognostic/perspective areas of hard coal for their protection

• Konferencja: XX Konferencja z cyklu: Aktualia i perspektywy gospodarki surowcami mineralnymi : Krynica, 3-5 listopada 2010
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ochrona złóż kopalin winna zapewniać ich dostępność dla zagospodarowania w przyszłości. Jest to szczególnie istotne w przypadku węgla kamiennego, który w Polsce jest surowcem strategicznym o dużym potencjale zasobowym, zarówno w złożach udokumentowanych (138 złóż, w tym 91 nie objętych eksploatacją), jak i w obszarach o zasobach prognostycznych i perspektywicznych (około 90 obszarów). W artykule przedstawiono kryteria oceny tych złóż i obszarów (z wyłączeniem złóż zagospodarowanych) pod kątem ich potencjalnej ochrony, w podziale na trzy podstawowe grupy: - geologiczno-zasobowe (proponowane 70-75% łącznej oceny punktowej); - formalne i przestrzenne warunkujące dostępność złoża (15-20% łącznej oceny); - środowiskowe (ok. 10% łącznej oceny). Wynikiem proponowanej przez autorów propozycji wielokryterialnej waloryzacji złóż i obszarów prognostycznych/perspektywicznych węgla kamiennego w Polsce, opartej na systemie punktacji, byłby podział tych złóż i obszarów na pięć grup, poczynając od złóż/obszarów w najwyższym stopniu predestynowanych do ochrony, a skończywszy na złożach/obszarach wyłączonych z potencjalnej ochrony.

EN

Mineral resources protection should assure their accessibility for future development. It is especially important in case of hard coal, which - in Poland - is a strategic raw material. There is a large hard coal resources potential in Poland, with 138 recognized deposits (including 91 undeveloped deposits), as well as ca. 90 prognostic and perspective areas. In the paper, valorization criteria of undeveloped deposits and prognostic/perspective areas of hard coal, are formulated, being divided into three groups: - geological and resource criteria - 70-75% of total point assessment; - formal and spatial criteria - 15-20% of total point assessment; - environmental criteria - ca. 10% of total point assessment. As a result of introduction of proposed multi-criteria valorization of hard coal deposits and prognostic/perspective areas, these objects would be classified into five categories, starting from category of objects of the highest protection, down to category of objects excluded from resource protection.

Słowa kluczowe

PL

węgiel kamienny; złoża niezagospodarowane; obszary prognostyczne i perspektywiczne; kryteria waloryzacji

EN

hard coal; undeveloped deposits; prognosic & perspective areas; valorization criteria

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2010
• Tom: nr 79
• Strony: 289--297
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., tab.

Twórcy

autor

Jureczka J.

autor

Galos K.

• Państwowy Instytut Geologiczny - PIB, Oddział Górnośląski, Sosnowiec

Bibliografia

• [1] Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31.12.2008. Wyd. PIG, Warszawa 2009.
• [2] Bromowicz J., Figarska-Warchoł B., Karwacki A., Kolasa A., Magiera J., Rembiś M., Smoleńska A., Stańczyk G., 2005 – Waloryzacja polskich złóż kamieni budowlanych i drogowych na tle przepisów Unii Europejskiej. Ucz. Wyd. Nauk.-Dydakt., AGH, Kraków.
• [3] Ihnatowicz A., 2010 – Węgiel kamienny. Dolnośląskie Zagłębie Węglowe. [W]: Bilans zasobów perspektywicznych kopalin Polski. Państw. Inst. Geol., Warszawa (w druku).
• [4] Jureczka J., Krieger W., Kwarciński J., Galos K., Szlugaj J., Kamyk J., 2007a – Studium możliwości ponownego zagospodarowania złóż kopalń węgla kamiennego likwidowanych w procesie restrukturyzacji górnictwa. CAG, Warszawa.
• [5] Jureczka J., Galos K., Krieger W., Szlugaj J., 2007b – Ranking złóż węgla kamiennego kopalń zlikwidowanych w procesie restrukturyzacji górnictwa po 1989 r. w aspekcie możliwości ich ponownego zagospodarowania. Mat. XVII Konf. „Aktualia i perspektywy gospodarki surowcami mineralnymi”. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• [6] Jureczka J., Krieger W., Wilk S., 2009 – Zasoby perspektywiczne węgla kamiennego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Mat. XIX Konf. „Aktualia i perspektywy gospodarki surowcami mineralnymi”. Wyd. Sigmie PAN, Kraków.
• [7] Jureczka J., Krieger W., Wilk S., 2010 –Węgiel kamienny. Górnośląskie Zagłębie Węglowe. [W]: Bilans zasobów perspektywicznych kopalin Polski. Państw. Inst. Geol., Warszawa (w druku).
• [8] Kicki J., Sobczyk E.J., 2006 – Restrukturyzacja górnictwa w Polsce a struktura i wystarczalność zasobów węgla kamiennego. Studia-Rozprawy-Monografie nr 134, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• [9] Nieć M., Radwanek-Bąk B., Galos K., Słupczyński K., 2010 – Wytyczne waloryzacji złóż kopalin z punktu widzenia ich ochrony. [W]: Nieć M. (red.), 2010 – Opracowanie zasad i kryteriów racjonalnej gospodarki złożami i ochrony złóż niezagospodarowanych, w szczególności w planach zagospodarowania przestrzennego, jako podstawy wprowadzenia odpowiednich uregulowań prawnych. CAG, Warszawa.
• [10] Nieć M., 2006 – Waloryzacja złóż i obszarów perspektywicznych. [W]: Programowanie eksploatacji i zagospodarowania terenów pogórniczych złóż kruszywa naturalnego w dolinach rzek karpackich na przykładzie Karpat Zachodnich. Praca zbiorowa pod red. M. Stryszewskiego. Ucz. Wyd. Nauk.-Dydakt. AGH, Kraków.
• [11] Nieć M., Ślizowski K., Kawulak M., Lankof L., Salamon E., 2007 – Kryteria ochrony złóż pozostawionych przez likwidowane kopalnie w warunkach zrównoważonego rozwoju na przykładzie modelowym złóż siarki rodzimej. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• [12] Piwocki M., Kasiński J., 1993 – Metoda ekonomiczno-sozologicznej waloryzacji złóż węgla brunatnego. Prz. Geol. R. 41, nr 5, s. 346–360.
• [13] Radwanek-Bąk B., 2004 – Zasady waloryzacji złóż kopalin skalnych w celu ich ochrony. CAG, Warszawa.
• [14] Sermet E., Górecki J., 2007 – Waloryzacja i ocena geologiczno-górniczej atrakcyjności złóż kopalin skalnych. Mat. XVII Konf. „Aktualia i perspektywy gospodarki surowcami mineralnymi”. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• [15] Smakowski T., Galos K., Cwojdziński S. i in., 1996 – Zasady polityki koncesyjnej dla złóż surowców skalnych Dolnego Śląska. CAG, Warszawa.
• [16] Zdanowski A. 2010 – Węgiel kamienny. Lubelskie Zagłębie Węglowe. [W]: Bilans zasobów perspektywicznych kopalin Polski. Państw. Inst. Geol., Warszawa (w druku).