Tradycje, dzień dzisiejszy i perspektywy wykorzystania iłów mioceńskich Kotliny Sądeckiej dla ceramiki budowlanej

• Autorzy: Bąk B. , Piotrowska A. , Smoleń M.

Warianty tytułu

EN

Tradition, present-day status and perspectives of use the Miocene clays of the Nowy Sącz basin for building ceramics

• Konferencja: XX Konferencja z cyklu: Aktualia i perspektywy gospodarki surowcami mineralnymi : Krynica, 3-5 listopada 2010
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Górnictwo kopalin ilastych ceramiki budowlanej w okolicach Nowego Sącza ma wieloletnie tradycje. Jest to związane głównie z występowaniem w strefie przypowierzchniowej ilasto-mułkowych osadów miocenu, które stanowią dobre źródło surowców ceramicznych. W obszarze ich płytkiego występowania udokumentowano kilka dużych złóż kopaliny przydatnej dla ceramiki budowlanej. Były one intensywnie eksploatowane w II połowie XX wieku. Obecnie ich znaczenie gospodarcze maleje. Czyżby oznaczało to schyłek ceglarstwa sądeckiego? W ostatnich latach z przyczyn ekonomicznych zakończono wydobycie z największego i eksploatowanego na znaczną skalę złoża Biegonice-Dąbrówka. Pozostały w nim znaczne zasoby niewykorzystanej kopaliny. W opracowaniu przedstawiono krótki rys historyczny, aktualny stan zagospodarowania złóż i perspektywy dalszego wykorzystania kopalin ilastych w tym rejonie.

EN

Mining of common clays in the surroundings of Nowy Sącz has a long lasting tradition. It is related mainly to Miocene clayey-mud deposits, which are valuable ceramic resources and occur here close to the ground surface. Several large deposits of these minerals have been documented here. They were intensively exploited in the 2nd half of the twentieth century, but they are becoming less important nowadays. Is it a decline of brick-ceramic industry in the Nowy Sącz region? Mining of the largest and widely exploited Biegonice deposit has finished recently due to economic reasons. Yet, the mineral resources are still available in this deposit area. The paper presents a short historical overview, evaluation of current deposits status and perspectives of common clay exploitation in this region in future.

Słowa kluczowe

PL

kopaliny ilaste ceramiki budowlanej; iły mioceńskie; zasoby geologiczne bilansowe; ochrona zasobów kopalin; rekultywacja wyrobisk

EN

common clays; miocene clays; mineral resources; mineral deposits protection; open-pits reclamation

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2010
• Tom: nr 79
• Strony: 245--256
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Bąk B.

autor

Piotrowska A.

autor

Smoleń M.

• Państwowy Instytut Geologiczny

Bibliografia

• [1] Bąk B., Radwanek-Bąk B., 1996 – Zasoby kopalin zachodniej części Karpat w województwie bielskim. Przegl. Geol. 44, 5, 514–518.
• [2] Filo A., 2006 – Dodatek nr 5 do dokumentacji geologicznej złoża kopaliny ilastej złoża „Biegonice Dąbrówka” w kat. B + C1 w miejscowości Nowy Sącz, gmina Nowy Sącz, powiat nowosądecki, województwo małopolskie. Era Consult Ireneusz Sędłak w Gdańsku. Arch. Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego.
• [3] Florek W., 2003 – Dodatek nr 1 do dokumentacji geologicznej złoża surowca ilastego ceramiki budowlanej „Biegonice Stanisław” w kat. C1 w miejscowości Nowy Sącz, gmina Nowy Sącz, powiat Nowy Sącz, województwo małopolskie. Nowy Sącz. Arch. Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego.
• [4] Florek W., 2008 – Dodatek nr 2 do dokumentacji geologicznej złoża surowca ilastego ceramiki budowlanej „Biegonice Stanisław” w kat. C1 w miejscowości Nowy Sącz, gmina Nowy Sącz, powiat Nowy Sącz, województwo małopolskie. Nowy Sącz. Arch. Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego.
• [5] Lewicka-Zajączkowska J., 1995 – Dodatek nr 2 do dokumentacji geologicznej złoża surowca ceramiki budowlanej „Bielowice” w kat. C1+B. Kraków. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [6] Mizera M., 1986 – Dodatek do dokumentacji geologicznej złoża surowca ceramiki budowlanej „Bielowice” w kat. C1 + B w Nowym Sączu – Bielowice, gmina Nowy Sącz, woj. nowosądeckie. Przedsiębiorstwo Górniczo-Geologiczne Przemysłu Materiałów Budowlanych „GEOBUD” Oddział w Krakowie. Arch. Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego.
• [7] Nieć M., 2005 – Dodatek nr 4 do dokumentacji geologicznej złoża kopaliny ilastej „Biegonice-Dąbrówka” w kat. B + C1, w miejscowości Nowy Sącz, powiat nowosądecki, województwo małopolskie. Stowarzyszenie Naukowe im. St. Staszica w Krakowie. Arch. Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego.
• [8] Nowak F., 2003 – Dokumentacja uproszczona złoża glin czwartorzędowych, iłów trzeciorzędowych oraz piasków schudzających złoża „Biegonice-Stanisław”. Kraków. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [9] Oszczypko N., Wójcik A., 1993 – Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, arkusz Nowy Sącz. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [10] Pilch W., 1979 – Dokumentacja geologiczna złoża surowca ceramiki budowlanej „Bielowice” w kat. C1 + B w miejscowości Nowy Sącz – Bielowice, gmina Nowy Sącz, województwo nowosądeckie. Kombinat Geologiczny – Południe, Zakład Projektów i Dokumentacji Geologicznych Oddział w Krakowie. Arch. Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego.
• [11] Radomska H., 1995 – Dodatek nr 2 do dokumentacji geologicznej w kat. C1 + B złoża kopaliny ilastej „BIEGONICE DĄBRÓWKA” w miejscowości Nowy Sącz, gmina Nowy Sącz, województwo nowosądeckie. Biuro Projektów Geologicznych i Górniczych w Kielcach. Arch. Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego.
• [12] Radomska H., 1997a – Dodatek nr 3 do dokumentacji geologicznej w kat. B + C1 złoża kopaliny ilastej „BIEGONICE DĄBRÓWKA” w miejscowości Nowy Sącz, gmina Nowy Sącz, województwo nowosądeckie. Biuro Projektów Geologicznych i Górniczych w Kielcach. Arch. Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego.
• [13] Radomska H., 1997 b – Uproszczona dokumentacja w kat. C1 złoża kopaliny ilastej do produkcji ceramiki budowlanej „Brzezinka Biegonicka”. Biuro Projektów Geologicznych i Górniczych w Kielcach. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [14] Radomska H., 1997c – Uproszczona dokumentacja geologiczna w kat. C1 złoża kopaliny ilastej do produkcji ceramiki budowlanej „Biegonice-Mystków”. Biuro Projektów Geologicznych i Górniczych w Kielcach. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [15] Rapacz-Król O., 1987 – Karta rejestracyjna złoża iłów trzeciorzędowych i glin czwartorzędowych jako surowca ceramiki budowlanej dla potrzeb cegielni sezonowej „Brzezinka Biegonicka” w miejscowości Nowy Sącz, Biegonice, województwo nowosądeckie. Kraków. Arch. Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego.
• [16] Ratajczak T., 1989 – Skały ilaste z południowo-wschodniej części polskich Karpat fliszowych (rejon województwa krośnieńskiego). Geol. AGH, 15, 4, 42–93.
• [17] Ratajczak T., Stachura E., 2000 – Skały ilaste byłego województwa bielskiego jako surowce ceramiki budowlanej. Gosp. Sur. Min. 16, 2, 5–24.
• [18] Surowaniec M., 1972 – Dokumentacja geologiczna w kat. C2 +C1 + B złoża iłów mioceńskich, glin i piasków czwartorzędowych jako surowców ceramiki budowlanej „Biegonice Dąbrówka” w miejscowości Biegonice, powiat Nowy Sącz, województwo krakowskie. Przedsiębiorstwo Technologiczno-Geologiczne Przemysłu Materiałów Budowlanych w Krakowie. Arch. Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego.
• [19] Wołkowicz S., Malon A., Tymiński (red.), 2009 – Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31.XII.2008 r. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [20] Wyrwicka K., Wyrwicki R., 1994 – Waloryzacja złóż kopalin ilastych w Polsce. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• Źródła internetowe:
• [21] www.cegielnia-zawada.pl/content.php?page=onas
• [22] www.archispace.pl/node/21006
• [23] www.nsi.pl/infbud/bielowice/index.htm