Stan rozpoznania i możliwości powiększenia zasobów kwarcu żyłowego na Dolnym Śląsku

• Autorzy: Sroga C. , Koźma J.

Warianty tytułu

EN

The state of geological surveying and possibilities of enlargement of vein quartz reserves in Lower Silesia region

• Konferencja: XX Konferencja z cyklu: Aktualia i perspektywy gospodarki surowcami mineralnymi : Krynica, 3-5 listopada 2010
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wystąpienia kwarcu żyłowego o znaczeniu przemysłowym; znane są one jedynie z regionu dolnośląskiego. Największe skupienia żył kwarcowych rozpoznano w Sudetach Zachodnich (blok karkonosko-izerski) oraz w północnej części strefy kaczawskiej na bloku przedsudeckim gnejsy Wądroża Wielkiego, masyw granitoidowy Strzegom-Sobótka). Dotychczas udokumentowano siedem złóż kwarcu żyłowego, z których jedynie trzy są zagospodarowane: "Stanisław", "Taczalin" i "Krasków". Spośród obszarów prognostycznych i perspektywicznych największe znaczenie surowcowe mają wystąpienia w Rębiszowie, Olesznej Podgórskiej, Morawie i Taczalinie oraz wiązki żył w rejonie Mikołajowic i Wądroża Wielkiego. Zostały one stosunkowo dobrze rozpoznane, a występująca tam kopalina (czyste odmiany kwarcu gruboziarnistego, kwarc wielkokrystaliczny) nadaje się do różnorodnych zastosowań, m.in. w przemyśle elektrotechnicznym, chemicznym, szklarskim, ceramicznym, hutniczym. Utrudnieniem w górniczym zagospodarowaniu poszczególnych wystąpień są ograniczenia planistyczne, niekiedy środowiskowe, a także konieczność prowadzenia selektywnej eksploatacji kopaliny.

EN

The paper presents vein quartz deposits of industrial importance. Such large deposits have been described only in Lower Silesia. The largest concentrations of quartz veins were recognized in the Western Sudety Mountains and in the northern part of the Kaczawa Zone of the Fore-Sudetic Block (Wądroże Wielkie gneisses, Strzegom-Sobótka granitoid massif). Until now, documentation has been prepared for only 7 deposits of vein quartz, but only three of them have been developed: "Stanisław", "Taczalin" and "Krasków" deposit. Within prognostic and promising areas, the occurrences in Rębiszów, Oleszna Podgórska, Morawa and Taczalin localities, as well as a bundle of veins near Mikołajowice and Wądroże Wielkie, are of the greatest importance. They were relatively well recognized, and the mineral that is present within these sites (pure varieties of coarse-grained quartz and coarse-crystalline quartz) are suitable for various applications, e.g. in electrical, chemical, glass, ceramic and metallurgical industries. The exploitation of individual occurrences of vein quartz can be hindered by issues related to spatial planning and environmental limitations, and by the condition of the selective exploitation of the mineral.

Słowa kluczowe

PL

kwarc żyłowy; złoża kopalin; zasoby perspektywiczne; Dolny Śląsk

EN

vein quartz; mineral deposits; probable reserves; Lower Silesia region

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2010
• Tom: nr 79
• Strony: 223--232
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., tab.

Twórcy

autor

Sroga C.

autor

Koźma J.

• Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Dolnośląski we Wrocławiu

Bibliografia

• [1] Balawajder J., Stachowiak A., 1979 – Sprawozdanie z prac geologiczno-poszukiwawczych za kwarcem i kwarcytem w rejonie Marcinowic i Goczałkowa. Arch. PG Proxima S.A., Wrocław.
• [2] Bałchanowski S., Ulatowski S., 1993 – Uproszczona dokumentacja geologiczna złoża kwarcu żyłowego „Krasków” w kat. C1. CAG PIG-PIB, Warszawa.
• [3] Borek Z., 1975 – Sprawozdanie z prac penetracyjnych za złożami kwarcu żyłowego w rej. Morawy. Arch. PG Proxima S.A., Wrocław.
• [4] Ciesielska K., 1985 – Badania technologiczne kwarców żyłowych z Mikołajowic i Rozdroża Izerskiego. Sprawozd. nr 700 (wyciąg). [W:] Określenie perspektyw występowania potasowych surowców skaleniowych i kwarcu żyłowego na Dolnym Śląsku (Gawroński i in. 1989). CAG OD PIG-PIB, Wrocław.
• [5] Dziedzic M., 1992 – Dokumentacja geologiczna w kat. C1, C2 i D1 złoża kwarcu żyłowego „Wądroże Wielkie”. Arch. PG Proxima S.A., Wrocław.
• [6] Dyjor S. i in., 1982 – Studium geologiczno-złożowe kwarców żyłowych Dolnego Śląska w aspekcie możliwości wykorzystania ich jako surowców do produkcji szkła kwarcowego część II. CAG OD PIG-PIB,Wrocław.
• [7] Farbisz J., 1989 – Dokumentacja badań geofizycznych. Temat: Określenie perspektyw występowania potasowych surowców skaleniowych i kwarcu żyłowego na Dolnym Śląsku. Część III – kwarc żyłowy. Arch. Przeds. Badań Geofiz., Warszawa–Wrocław.
• [8] Gawroński O. i in., 1989 – Określenie perspektyw występowania potasowych surowców skaleniowych i kwarcu żyłowego na Dolnym Śląsku. CAG OD PIG-PIB, Wrocław.
• [9] Gizara D., 1974 – Sprawozdanie ze zwiadu geologicznego za złożem kwarcu żyłowego w rejonie: Zatonie, Rząsiny, Olszyna i Stankowice. Arch. PG Proxima S.A., Wrocław.
• [10] Herman J., 1971 – Sprawozdanie z prac geologiczno-poszukiwawczych za złożami kwarcu żyłowego w rejonie Mirsk – Jelenia Góra. Arch. PG Proxima S.A., Wrocław.
• [11] Herman J., 1972 – Dokumentacja geologiczna złoża kwarcu żyłowego w kategorii C2 „Rębiszów”. Arch. PG Proxima S.A., Wrocław.
• [12] Jerzmański J., 1993 – Kwarc żyłowy. [W:] Zasoby perspektywiczne kopalin Polski wg stanu na 31.12.1990 r. (Bąk B., Przeniosło S. [red.]). PIG-PIB, Warszawa.
• [13] Jerzmański J. i in., 1982 – Projekt badań geologicznych dla określenia perspektyw występowania potasowych surowców skaleniowych i kwarcu żyłowego na Dolnym Śląsku. CAG OD PIG-PIB, Wrocław.
• [14] Kochanowska J., Szepietowska H., 1977 – Sprawozdanie z badań geologicznych wykonanych na złożu kwarcu żyłowego koło Olesznej Podgórskiej. Arch. PG Proxima S.A, Wrocław.
• [15] Kościówko H. i in., 1989a – Ocena bazy zasobowej krzemionkowych surowców ogniotrwałych. Sprawozdanie z realizacji etapu II: Zebranie mat. archiwalnych i analiza obecnego stanu informacji w regionie sudeckim. CAG OD PIG-PIB, Wrocław.
• [16] Kościówko H. i in., 1989b – Ocena bazy zasobowej krzemionkowych surowców ogniotrwałych. Sprawozdanie z realizacji etapu II: Analiza obszarów występowania, zwiad terenowy oraz wstępna ocena jakości kopaliny w regionie sudeckim. CAG OD PIG-PIB, Wrocław.
• [17] Koźma J., Sroga C., Gawroński O., 1990 – Projekt badań żył kwarcowych w rejonie Wądroża Wielkiego dla sporządzenia dokumentacji geologicznej złoża w kat. C2. CAG OD PIG-PIB, Wrocław.
• [18] Lewowicki S., 1967 – Żyły kwarcowe Gór Izerskich i ich Pogórza. Rocz. Pol. Tow. Geol. t. 37, z. 3.
• [19] Lewowicki S., 1972 – Dokumentacja geologiczna złoża kwarcu „Nowa Kamienica” CAG OD PIG-PIB, Wrocław.
• [20] Moroz-Kopczyńska M., 1961 – Dokumentacja geologiczna złoża kwarcu żyłowego w Sadach. CAG PIG-PIB, Warszawa.
• [21] Smakowski T., Ney R., Galos K. (red.), 2009 – Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i świata 2007. IGSMiE PAN, Kraków.
• [22] Stachowiak A. i in., 2004 – Bilans zasobów perspektywicznych i prognostycznych surowców mineralnych na Dolnym Śląsku – możliwości i bariery ich wykorzystania. CAG OD PIG-PIB, Wrocław.
• [23] Stachowiak R., 1987 – Dokumentacja geologiczna złoża kwarcu żyłowego „Taczalin” w kat. C2+C1 z określeniem jakości kopaliny w kat. B. Arch. PG Proxima S.A., Wrocław.
• [24] Stoch L., 1985 – Perspektywy pozyskiwania krajowych surowców krzemionkowych o dużym stopniu czystości dla szkła kwarcowego i innych zastosowań. Arch. MIMBiO, AGH, Kraków.
• [25] Stoch L. i in., 1986 – Kierunki zagospodarowania czystych kwarców żyłowych z dostępnych wystąpień oraz krzemionki odpadowej. Arch. MIMBiO, AGH, Kraków.
• [26] Szepietowska H., 1973 – Dokumentacja geologiczna złoża kwarcu żyłowego i skał kwarcowych „Stanisław” w kat. C1+C2. Arch. PG Proxima S.A., Wrocław.
• [27] Szepietowska H., 1975 – Dokumentacja geologiczna złoża kwarcu żyłowego „Wądroże Wielkie” w kat. C2. Arch. PG Proxima S.A., Wrocław.
• [28] Szepietowska H., 1978 – Sprawozdanie z prac geologiczno-poszukiwawczych przeprowadzonych na „Górze Wójkowej” w poszukiwaniu złoża kwarcu żyłowego. Arch. PG Proxima S.A., Wrocław.
• [29] Szepietowska H., 1984 – Dokumentacja geologiczna złoża kwarcu żyłowego i skał kwarcowych „Stanisław” w kat. C1+C2. Arch. PG Proxima S.A., Wrocław.
• [30] Szepietowska H., 1985 – Sprawozdanie z dotychczasowych prac penetracyjnych w poszukiwaniu złóż kwarcu żyłowego w rejonach: Złote Jamy i Piaskowa Góra. Arch. PG Proxima S.A., Wrocław.
• [31] Świętnicka-Goldstein E. i in., 1981 – Studium geologiczno-złożowe kwarców żyłowych Dolnego Śląska w aspekcie możliwości wykorzystania ich jako surowców do produkcji szkła kwarcowego, część I. CAG OD PIG-PIB, Wrocław.
• [32] Ulatowski S., Herman J., 1972 – Sprawozdanie z prac geologicznych na złożu kwarcu żyłowego w rejonie Barcinka. Arch. PG Proxima S.A., Wrocław.
• [33] Witek B., Jasiński A., 1982 – Zanieczyszczenia w kwarcu żyłowym z Olesznej Podgórskiej i możliwości ich usuwania. Przegl. Geol. t. 30, nr 3.
• [34] Wołkowicz S., Speczik S. (red.), 2010 – Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski według stanu na 31.12.2007 r. (w druku).
• [35] Wołkowicz S., Malon A., Tymiński M. (red.), 2009 – Bilans Zasobów Kopalin i Wód Podziemnych w Polsce wg stanu na 31.XII.2008 r. PIG-PIB, Warszawa.