Eksploatacja soli potasowych w Małopolsce wschodniej w czasach II Rzeczpospolitej - przyczynek do historii górnictwa solnego na Podkarpaciu

• Autorzy: Poborska-Młynarska K. , Andrusikiewicz W.

Warianty tytułu

EN

Exploitation of potash deposits in eastern Małopolska during the Second Polish Republic - a contribution to the history of salt mining in the Sub-Carpathian region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W Polsce obecnie nie wydobywa się soli potasowej. Jednakże w latach międzywojennych, między 1921 a 1939 rokiem, na terenach polskich w Małopolsce wschodniej rozpoczęto na skalę przemysłową wydobycie i przeróbkę soli potasowych i potasowo-magnezowych - głównie sylwinitu, langbeinitu i kainitu w kopalniach w Kałuszu, Stebniku i Hołyniu, należących do spółki Towarzystwo Eksploatacji Soli Potasowych (TESP). Eksploatację prowadzono systemami komorowymi w kilku odmianach dostosowanych do budowy geologicznej złóż, z urabianiem skał materiałami wybuchowymi, w niektórych przypadkach z podsadzką suchą lub płynną, pochodzącą z odpadów z zakładu przeróbki. W 1938 r. wydobycie łączne z kopalń osiągnęło 567 000 ton, przy zatrudnieniu 2300 osób. Wybuch II wojny zakończył ten epizod w historii polskiego górnictwa solnego.

EN

Potash deposits are not presently extracted in Poland. However, during the interwar period (1921-1939), the extraction and processing of potassium and magnesium salts - mainly sylvinite, langbeinitite and kainitite - took place in eastern Małopolska. The potash mines, operated by Society for the Exploitation of Potassium Salt (TESP), existed in Kałusz, Stebnik and Hołyń. Salt was extracted by a method of chamber mining with the use of drilling and blasting techniques, sometimes with rock or hydraulic fill transported from the processing plant. In 1938 the total output of the mines reached 567 000 tonnes of salt, with 2300 people employed. The outbreak of World War II put a definite end to this episode of Polish potash mining.

Słowa kluczowe

PL

kopalnia soli; sole potasowe; Kałusz; Stebnik; Hołyń; TESP

EN

Kałusz; Stebnik; Hołyń; TESP; salt mines; potash

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 36, z. 3
• Strony: 273--285
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Poborska-Młynarska K.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Górnictwa i Geoinżynierii; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Andrusikiewicz W.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Górnictwa i Geoinżynierii; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31XII2008 r. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, on-line: www.pgi.gov.pl.
• 2. Bukowski K. & Jackiewicz A., 1926. Sól i saliny polskie. Dyrekcja Salin Państwowych, Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Warszawa.
• 3. Chlebowski T., 1947. Spostrzeżenia geologiczne z okolic Kałusza i Bochni. Biuletyn nr 29, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 4. Ćwięk B., 2009. Górnictwo polskie XX wieku. Tom I: Lata 1900-1950. Wyd. XIX Szkoła Eksploatacji Podziemnej, Kraków.
• 5. Kuźniar C., 1936. Pokłady surowca langbeinitowego w Stebniku. Przegląd Górniczo-Hutniczy, 4, 240-242.
• 6. Langauer D., 1936. Drogi rozwoju chemicznej przeróbki soli potasowych. Przegląd Górniczo-Hutniczy, 4, 229-240.
• 7. Mały rocznik statystyczny 1939. Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa.
• 8. Platowski Z., 1932. Historja rozwoju i przyszłość polskiego przemysłu potasowego. Przegląd Górniczo-Hutniczy, 10, 531-541.
• 9. Poborski J., 1966. Z historii badań geologiczno-górniczych w Kłodawie. Chemik, 3, XIX, 92-93.
• 10. Rokita W., 1932. Roboty poszukiwawczo-badawcze w złożach soli potasowych na Podkarpaciu. Przegląd Górniczo-Hutniczy, 10, 541-545.
• 11. Wietrzny B., 1932. O popędzie robót poszukiwawczo-przygotowawczych i o systemach odbudowy w kopalnictwie soli potasowych w Polsce. Przegląd Górniczo-Hutniczy, 10, 545-549.
• 12. Wietrzny B., 1936. Podsadzka płynna w kopalni soli potasowych w Kałuszu. Przegląd Górniczo-Hutniczy, 4, 243-246.
• 13. Windakiewicz E., 1927. Solnictwo. Sole kamienne, potasowe i solanki, ich własności, fizjografia, górnictwo i warzelnictwo. Sól i sole potasowe w Polsce. Miejsca wytwórczości. Cz. 3. Kraków.
• 14. Windakiewicz E., 1930. Solnictwo. Sole kamienne, potasowe i solanki, ich własności, fizjografia, górnictwo i warzelnictwo. Poszukiwanie i wydobywanie soli kamiennej i potasowej. Przeróbka mechaniczna i fabryczna. Rafinowanie soli kamiennej. Uzyskanie naturalnej i sposoby wytwarzania sztucznej solanki. Wzbogacanie solanek. Uzyskanie soli z jezior i morza. Cz. 4. Kraków.
• 15. Windakiewicz E., 1939. Występowanie soli w Polsce. Życie Techniczne, 1 i 2, 41-50.