Genetyczne parametry wzorców behawioralnych oraz wpływ temperamentu lisów polarnych na cechy produkcyjne

• Autorzy: Gorajewska E. , Filistowicz A. , Przysiecki P. , Nawrocki Z. , Filistowicz A. , Nowicki S.

Warianty tytułu

EN

The genetic parameters of behaviour patterns and the effect of arctic foxes temperament on production traits

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Lisy polarne należą do półdzikich zwierząt, znajdujących się w trakcie procesu domestykacji. Poziom strachu przed człowiekiem może zależeć zarówno od czynników środowiskowych jak i genetycznych. Celem prezentowanych badań było oszacowanie współczynnika odziedziczalności oraz powtarzalności reakcji lisów polarnych w testach behawioralnych oraz określenie wpływu temperamentu zwierząt na wyniki użytkowości reprodukcyjnej i produkcyjnej. Typ zachowania się lisów określono przy użyciu testu "pokarmowego", obserwując reakcję lisów na bodziec. Na podstawie uzyskanych wyników wyodrębniono dwie grupy zwierząt o różnym temperamencie: ufne i bojaźliwe. Łącznie, na przestrzeni czterech lat, zgromadzono dane dotyczące 2327 osobników pochodzących z krajowej fermy lisów. Dodatkowo, na podstawie dokumentacji hodowlanej, prześledzono 892 indywidualne sezony reprodukcyjne. W komputerowej bazie zgromadzono dane dotyczące wyników testów behawioralnych oraz przebiegu użytkowania rozpłodowego samic (data skutecznego pokrycia i data oszczenienia się - wyrażone jako kolejny dzień roku kalendarzowego, długość ciąży, liczba urodzonych i odhowanych lisiąt w przeliczeniu na jedną samicę) oraz wyników licencyjnej oceny pokroju, wyrażonej w 20-punktowej skali według aktualnego wzorca oceny pokroju. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że selekcja prowadzona w oparciu o wyniki testu pokarmowego, w kierunku zwiększenia ufności zwierząt wobec człowieka, możne korzystnie wpływać na poziom cech reprodukcyjnych i produkcyjnych samic lisów polarnych.

EN

Arctic foxes are semi-wild animals being in the process of domestication. The level of fear of the human being may depend both on environmental and genetic factors. The present studies aimed at elaborating the heritability and repeatability coefficients for the response of arctic foxes to behavioural tests as well as determining the effect of the animals' temperament on their reproduction and utility performance. The behavioural type of foxes was determined using a "feeding" test and observing the response of animals to the stimulant. On the basis of the results obtained two groups of animals were separated with different temperaments - trustful and fearful. In total, the data was collected over four years for 2327 animals from a local fox farm. Moreover, on the basis of the breeding documentation 892 individual reproduction seasons were analysed. In a computer database data was collected referring to the results of behavioural tests and the reproduction performance of females (date of effective mating and date of parturition expressed as the subsequent day in a calendar year, gestation length, number of cubs born and reared per female) as well as the results of a license conformation evaluation, expressed by a 20 score scale, according to the current conformation model. On the basis of the studies conducted one may state that selection for an increased trustfulness of the animal, based on the results of a feeding test, may have a positive effect on the level of reproduction and performance traits in arctic fox females.

Słowa kluczowe

PL

lisy polarne; wzorce behawioralne

EN

arctic foxes; behaviour patterns

• Wydawca: Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Aparatury Badawczej i Dydaktycznej, COBRABiD sp. z.o.o
• Czasopismo: Aparatura Badawcza i Dydaktyczna
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 14, nr 4
• Strony: 21--25
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Gorajewska E.

autor

Filistowicz A.

autor

Przysiecki P.

autor

Nawrocki Z.

autor

Filistowicz A.

autor

Nowicki S.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt

Bibliografia

• [1] Trapezov O.V.: Odomasznieny li norki, lisicy i piescy? Królikovodstwo i Zveravodstvo, 1,14-16, 1999.
• [2] Trut L.N. Domestication of the fox: Roots and effects. Scientifur, 19, 11-18, 1995.
• [3] Filistowicz A., Wierzbicki H., Zajączkowska A. Dobrostan mięsożernych zwierząt futerkowych a przyszłość hodowli i użytkowania. Prace i Materiały Zootechniczne, 55, 7-15, 1999.
• [4] Wierzbicki H. Dobrostan na fermach lisów. Przegląd Hodowlany, 4, s. 25-27, 1997.
• [5] Brzozowski M., Frindt A., Suchodolska A., Kuderska A. Próba określenia zależności między typami zachowań samic lisów polarnych a wynikami ich rozpłodu Zeszyty Naukowe Przeglądu Hodowlanego, 42, 303-309, 1999.
• [6] Filistowicz A., Przysiecki P., Syta M., Wierzbicki H. Wpływ bojaźliwego ufnego zachowania samic na wyniki użytkowania rozpłodowego. Polski Hodowca Zwierząt Futerkowych, nr 3, s.10- 11, 2003.
• [7] Pedersen V. Handling of silver foxes at different ages pre-weaning and post-weaning and effects on later behaviour and stress-sensitivity. Norvegian Journal of Agricultural Science 1992, 9, 529-535.
• [8] Plyusnina I.Z., Oskina I.N., Trut L.N. An analysis of fear and aggression during early development of behaviour in silver foxes (Vulpes vulpes). Appl. Anim. Behav. Sci., 32, 253-268, 1991.
• [9] Rekila T., Ahola L., Harii M., Jalkanen J., Mononen T., Pyykonen T. Foxe’s fear of humans can be evaluated using the feeding test. Scientifur, 22, 332, 1998.
• [10] Vasilyeva L.L. Changes in behavioural traits of the silver fox (Vulpes vulpes) under domestication and specific genotype-environment interaction. Scientifur, 19, 87-94, 1995.
• [11] Zoń A., Bielański P., Sławoń J., Zajac J. Charakterystyka wyników produkcyjnych lisów polarnych na tle ich warunków utrzymania i dobrostanu. Zeszyty Naukowe Przeglądu Hodowlanego, 53,7-13, 2000.
• [12] Centralna stacja Hodowli Zwierząt. Wzorzec oceny pokroju lisów polarnych, 1998.
• [13] SAS/R user s guide Statistic. Version 8,20. Edditions SAS Inst., Cary, NC. 2002.
• [14] Gorajewska Elżbieta, Przysiecki P., Filistowicz A. Analiza użytkowości rozpłodowej samic lisów pospolitych i polarnych o różnym temperamencie. LXX Zjazd Naukowy PTZ, Wrzesień 19-21, Wrocław, str. 190. 2005
• [15] Nowicki S., Gorajewska E., Przysiecki P., Filistowicz A. The genetic parametrs of behaviour patterns and the effect of temperament of Arctic Foxes on production traits, Intern. Conf. XXII Genetic Days, Ceske Budejovice, 10-12 September, 155-157, 2008.