Techniki eksploracji danych w zagadnieniach eksploatacji górniczej złóż węgla kamiennego

• Autorzy: Brzychczy E.

Warianty tytułu

EN

Data exploratory techniques in hard coal mining problems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł prezentuje przegląd propozycji wykorzystania technik analizy danych w zagadnieniach eksploatacji górniczej. W pracy opisano proces eksploracji danych. Scharakteryzowano atrybuty danych oraz podano przykłady technik analizy danych w przypadku konkretnych zadań eksploracji. Podkreślono również istotną rolę modelu eksploracji danych, który można utworzyć na podstawie znanych już metodologii. W pracy zaprezentowano pokrótce metody Cross-Industry Standard Process for Data Mining (CRISP-DM) oraz SEMMA opracowaną w SAS Institute. W kolejnej części artykułu przedstawiono przykłady zastosowania wybranych technik eksploracji danych w analizie elementów procesu eksploatacji górniczej w postaci: regresji liniowej, sieci neuronowych, drzew decyzyjnych, algorytmów grupowania oraz reguł asocjacyjnych. Całość zakończono podsumowaniem, w którym zwrócono uwagę na potrzebę znajomości technik eksploracji danych dostępnych w popularnym oprogramowaniu, aby móc je właściwie wykorzystać do analizowanych zagadnień.

EN

The paper presents a review of data mining techniques applied to the mining process issues. At the beginning, the need of knowledge discovery is described and the characteristic of data according to the mining process of deposit are given. The importance of information in management of the mining process was emphasized. In the continuation, process of data exploration was described. Attributes of data were characterized as well as the examples of data analysis techniques according to the formulated exploration tasks. The data exploratory model could be created on the basis of the wide know methodologies. In the paper two methodologies were presented: Cross-Industry Standard Process for Data Mining (CRISP-DM) and SEMMA evolved in SAS Institute. In the continuation, examples of the selected exploratory techniques in analysis of the hard coal mining process elements are presented. The following techniques are described: linear regression, neural networks, decision trees, clustering algorithms and association rules. Described techniques were applied to problems such as: methane threat prognosis, longwall gates compression, analysis of longwall equipment, analysis of longwall gate equipment and research on similarity of mining excavations.

Słowa kluczowe

PL

analiza danych; eksploracja danych; eksploatacja górnicza; węgiel kamienny

EN

data analysis; data mining; hard coal mining

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Górnictwo i Geoinżynieria
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 33, z. 3
• Strony: 65--77
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Brzychczy E.

• Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• [1] Borowski M., Szlązak N., Obracaj D.: Prognozowanie zagrożenia metanowego w rejonie ścian eksploatacyjnych prowadzonych w kopalniach węgla kamiennego, Materiały Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Szczyrk 2007
• [2] Brzychczy E.: Zastosowanie wybranych metod ekonometrycznych w modelowaniu robót górniczych, Szkoła Ekonomiki i Zarządzania w Górnictwie, Krynica 2006
• [3] Brzychczy E.: Budowa modeli ekonometrycznych wybranych parametrów techniczno-ekonomicznych kopalni węgla kamiennego, Wiadomości Górnicze 2007, R. 58, nr 11
• [4] Brzychczy E.: Etapy weryfikacji modeli ekonometrycznych opracowanych dla potrzeb analizy charakterystyk techniczno-ekonomicznych kopalni węgla kamiennego, Wiadomości Górnicze 2008, R. 59, nr 3
• [5] Brzychczy E.: Analiza wykorzystania kombajnów chodnikowych w przodkach korytarzowych w kopalniach węgla kamiennego z zastosowaniem drzew decyzyjnych. Zarządzanie: doświadczenia i problemy, red W. Sitko, Wyd. System-Graf, Lublin 2008
• [6] Brzychczy E.: Analiza wyposażenia przodków ścianowych na podstawie reguł asocjacyjnych, Wiadomości Górnicze 2009, R. 60, nr 3
• [7] Data Mining and the Case for Sampling, Solving Bussiness Problems Using SAS Enterprice Miner Software. Best Practices Paper. http://www.sas.com/technologies/analytics/datamining/miner/semma.html z dn. 20.02.2009
• [8] Gawlik L.: Budowa i weryfikacja modelu ekonometrycznego dla określenia liniowej zależności pomiędzy kosztami pozyskania węgla a wielkością wydobycia, Gospodarka Surowcami Mineralnymi 2008, T. 24, z. 1/1
• [9] Jabłońska-Firek B., Pater K.: Metody i narzędzia modelowania statystycznego kosztów technicznej likwidacji kopalń węgla kamiennego, Szkoła Ekonomiki i Zarządzania w Górnictwie, Bukowina Tatrzańska 2002
• [10] Knosala i zespół: Zastosowania metod sztucznej inteligencji w inżynierii produkcji, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2002
• [11] Larose T.D.: Odkrywanie wiedzy z danych, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006
• [12] Larose T.D.: Metody i modele eksploracji danych, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2008
• [13] Leksykon górniczy, portal Trybuny Górniczej, http://www.nettg.pl/Slownik/E,cksploatacja-gornicza,12460 z dn. 20.02.2009
• [14] Lisowski A.: Metoda regresyjnego prognozowania efektywności kopalń i pól górniczych dla potrzeb planowania, w: Komputeryzacja zarządzania, Katowice 1972
• [15] Magda R.: Analityczne modelowanie kosztów wybierania pól ścianowych w polu eksploatacyjnym, Górnictwo (kwartalnik AGH) 1990, z: 3
• [16] Magda R.: Modelowanie i optymalizacja elementów kopalń, Biblioteka Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Seria z lampką górniczą nr 3, Kraków 1999
• [17] Pawluś D.: Zastosowanie sieci neuronowych do wyznaczania parametru górotworu tgBeta teorii Budryka-Knothego, w: Materiały Krakowskiej Konferencji Młodych Uczonych 2007, Kraków 2007
• [18] Prusek S.: Wykorzystanie sztucznych sieci neuronowych do prognozowania zaciskania chodników przyścianowych, Wiadomości Górnicze 2007, R. 58, nr 11
• [19] Przybyła H.: Wykorzystanie modeli statystycznych w ocenie i prognozowaniu wyników produkcyjnych i ekonomicznych górnictwa węgla kamiennego, w: Szkoła Ekonomiki i Zarządzania w Górnictwie, Krynica 2004
• [20] Sucheta A.: Dobór stymulatorów techniczno-ekonomicznych wywierających wpływ na efektywność majątku trwałego w kopalniach węgla kamiennego, Górnictwo (kwartalnik AGH) 1988, R. 12, nr 4
• [21] Sukiennik M.: Koncepcja analizy porównawczej metod oceny kondycji finansowej kopalń węgla kamiennego w Polsce, Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej nr 120, konferencje nr 49, Oficyna Wydawnicza PW, Wrocław 2007
• [22] Ślósarz M: Możliwości wykorzystania metod taksonomicznych w zarządzaniu przedsiębiorstwem wydobywczym Mieczysław, w: Komputerowo zintegrowane zarządzanie, T. 2; pod red. Ryszarda Knosali, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2004
• [23] Zając E.: Wielowymiarowa analiza porównawcza pracy kopalń węgla kamiennego, Skrypty Uczelniane 1291, Wydawnictwa AGH, Kraków 1992