Zagrożenie tąpaniami a ryzyko zawodowe

• Autorzy: Drzewiecki J.

Warianty tytułu

EN

Rock burst hazard in aspect of occupational risk

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W górnictwie podziemnym roboty prowadzone są w środowisku, w którym występuje szereg zagrożeń o różnym poziomie oddziaływania na pracownika i jego środowisko pracy. Zagrożenia takie należy podzielić na zagrożenia związane z bezpieczeństwem funkcjonalnym systemów działających w zakładach górniczych maszyn i zagrożenia górnicze będące naturalną cechą tego środowiska. W artykule przedstawiono podstawowe informacje odnoszące się do metod oceny ryzyka zawodowego. Szczególną uwagę zwrócono na ryzyko zawodowe związane z zagrożeniem tąpaniami, którego poziom wynika z natury górotworu i jest konsekwencją działalności człowieka. Symptomy/prekursory tego zagrożenia nie pozwalają w pełni jednoznacznie oszacować związanego z nim ryzyka zawodowego. Posiadane w GIG dane wskazują, że w górnictwie podziemnym miało miejsce szereg przypadków tąpnięć dla pozornie wykluczających takie zdarzenia wartości prekursorów takiego zagrożenia np.: mała energia i aktywność wstrząsów sejsmicznych, brak ruchów górotworu czy zaciskania obudowy. Jest więc uzasadnionym dla zagrożenia tąpaniami szacować ryzyko zawodowe, nie jako wartość ustaloną definitywnie, ale jako wartość zmienną w czasie. Zmiana ta jest konsekwencją zmian postaciowych i objętościowych skał w górotworze, w tym przypadku rozumianego jako środowisko pracy.

EN

The underground mining is determined by particular environmental system which is connected with hazards on the different levels of influence for workers and working environment. Hazards in underground mines were dividing into hazards connected with mining machinery and mining systems and hazards which are connected with mining environment. In the paper are presented the elementary methods of estimate of occupational hazard. The main attention attends to rock burst hazard which is connected with mining environment and is an effect of underground mining. It is not fully possible to estimate of occupational risk connected with the symptoms of rock burst hazards. Data base in Central Mining Institute shows that in the underground mining are rock burst cases with apparent deficiencies symptoms like small energies and seismic activities or lack of strata movement. From this reason for rock burst hazard is estimate an occupational risk not as definitively set variable but as a variable change in the time. This change is effect of changes in a shape and volume of rock in the strata which is in this case defined as a work environment.

Słowa kluczowe

PL

górotwór; eksploatacja ścianowa; zagrożenie tąpaniami; ryzyko zawodowe

EN

rock mass; longwall mining; rockburst hazard; occupational risk

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Górnictwo i Geoinżynieria
• Rocznik: 2010
• Tom: R. 34, z. 2
• Strony: 201--210
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Drzewiecki J.

• Zakład Tąpań i Mechaniki Górotworu, Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• [1] Drzewiecki J.: Prawdopodobieństwo zniszczenia wyrobiska górniczego w następstwie wstrząsu sejsmicznego. Kwartalnik AGH „Górnictwo i Geoinżynieria”, rok 33 zeszyt 1, Wyd. AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo Dydaktyczne, Kraków 2009, s. 125–132
• [2] Drzewiecki J., Iwaszenko S.: Program prognozy energii zjawisk dynamicznych indukowanych eksploatacją górniczą wraz z prognozą niszczącego zasięgu wstrząsu sejsmicznego. Przegląd Górniczy nr 4, 2008, s. 18–25
• [3] Drzewiecki J.: Określenie niszczącej strefy wpływów dla zjawisk sejsmicznych. Kwartalnik AGH „Górnictwo i Geoinżynieria”, rok 32 zeszyt 1, Wyd. AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo Dydaktyczne, Kraków 2008, s. 45–55
• [4] Drzewiecki J.: Wpływ postępu frontu ściany na dynamikę niszczenia górotworu karbońskiego. Prace Naukowe Głównego Instytutu Górnictwa nr 860. Katowice 2004
• [5] Konopno W.: Doświadczalne podstawy kwalifikowania wyrobisk górniczych w kopalniach węgla kamiennego do stopni zagrożenia tąpaniami. Prace Naukowe Głównego Instytutu Górnictwa nr 795. Katowice 1994
• [6] Piernikarczyk A., Drzewiecki J.: Ocena trafności prognozy energii sejsmicznej w oparciu o zbiór zjawisk z 15 kopalni GZW. Prace Naukowe GIG, wydanie specjalne, nr VII/2008, s. 227–232
• [7] PN-EN 61508:2006 Bezpieczeństwo funkcjonalne elektrycznych, elektronicznych, programowalnych elektronicznych systemów związanych z bezpieczeństwem. Część 1–7
• [8] PN-EN 62061:2008 Bezpieczeństwo maszyn. Bezpieczeństwo funkcjonalne elektrycznych, elektronicznych, programowalnych elektronicznych systemów związanych z bezpieczeństwem
• [9] PN-N-18001:2000 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higiena pracy. Wymagania
• [10] Raporty roczne (2004–2008) o stanie podstawowych zagrożeń naturalnych i technicznych w górnictwie węgla kamiennego. Główny Instytut Górnictwa, Katowice
• [11] Romanowska-Słomka I., Słomka A.: Zarządzanie ryzykiem zawodowym. Tarnobrzeg 2007
• [12] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 roku w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych (Dz.U. z dnia 1 lipca 2002 r. poz. 841)