Zagrożenie sejsmiczne w rejonach eksploatacji rud miedzi sąsiadujących ze strefą uskokową Rudnej Głównej

• Autorzy: Burtan Z.

Warianty tytułu

EN

Seismic hazard in the copper mining area adjacent to the faulty zone in Rudna Główna

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wiodącym zagrożeniem w polskim górnictwie rud miedzi jest zagrożenie sejsmiczne. Do istotnych czynników sprzyjających generowaniu wysokoenergetycznych wstrząsów należy znaczne zaangażowanie tektoniczne wybieranego złoża, przejawiające się zwłaszcza występowaniem dyslokacji o dużych zrzutach. Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że eksploatacja w pobliżu dużych zaburzeń tektonicznych może powodować wystąpienie związanych z uaktywnianiem się uskoków silnych wysokoenergetycznych wstrząsów oraz niejednokrotnie towarzyszącym im tąpnięć. W artykule przedstawiono zaangażowanie tektoniczne w obrębie obszarów kopalń KGHM Polska Miedź S.A, zwracając uwagę na cechujące się dużymi zrzutami i znacznym zasięgiem strefy uskoków, w rejonach których prowadzono roboty górnicze. Pośród tych systemów uskoków za reprezentatywny uznano uskok Rudnej Głównej, w rejonie którego w większości wybrano już złoże. Charakterystyka przebiegu i sposób prowadzonej eksploatacji oraz analiza zarejestrowanej aktywności sejsmicznej pozwoliła stwierdzić, że kształtowanie się zagrożenia sejsmicznego w rejonach sąsiadujących ze strefą uskokową Rudnej Głównej cechuje się wysokim zagrożeniem wysokoenergetycznymi wstrząsami, stanowiąc tym samym o potencjalnie wysokim zagrożeniu tąpaniami.

EN

Seismic hazard is one of the major risks faced in the Polish copper mining sector. Factors responsible for generating high-energy shocks include the tectonic features of the deposit being mined, manifested mainly by dislocations of considerable thrust. Experience gathered to date shows that mining in the region of major tectonic disturbances might lead to high-energy tremors and often rock bursts, when the faulting activity is enhanced. The study explores the tectonic features in the copper mines of the Polish Copper Holding KGHM Polska Miedź S.A., revealing major thrusts and large extents of the faulty zone in the mining area. The fault zone in Rudna Główna is most characteristic of faults encountered in KGHM Holding mines in the mined- out regions, hence this study uses that example to show the registered seismic activity and explore the potential impacts of mining operations. Development of the seismic hazard in the areas adjacent to the fault zone in Rudna Główna reveals the major risk of high-energy tremors and, potentially, of major rock bursts as well.

Słowa kluczowe

PL

eksploatacja rud miedzi; zagrożenie wstrząsami i tąpaniami; zaburzenia uskokowe

EN

copper ore mining; rock burst and tremor hazards; fault displacement

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Górnictwo i Geoinżynieria
• Rocznik: 2010
• Tom: R. 34, z. 2
• Strony: 131--140
• Opis fizyczny: Bibliogr. 3 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Burtan Z.

• Katedra Górnictwa Podziemnego, Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• [1] Goszcz A.: Elementy mechaniki skał oraz tąpania w polskich kopalniach węgla i miedzi. Bibl. Szk. Podz. Ekspl. Złóż. Wyd. IGSMiE PAN. Kraków 1999
• [2] Praca zbiorowa KGHM, Cuprum: Projekt techniczny - kompleksowy O/ZG „Rudna”, Wrocław, 2007 (niepublikowane)
• [3] Salski W.: Tektonika złoża. [w] Monografii KGHM Polska Miedź S.A. (red. A. Piestrzyński), Wyd. Profil, Kraków 1996