Formy polodowcowe atrakcją geoturystyczną Doliny Pięciu Stawów Polskich

• Autorzy: Mrowczyk P. , Madeja G. , Doktor M.

Warianty tytułu

EN

Post-glacial forms as geotouristic attractions of the Five Ponds Valley, the Tatra Mts.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Trzynaście tysięcy lat temu, wraz z ocieplaniem się klimatu pod koniec wurmu, na obszarze Doliny Pięciu Stawów Polskich rozpoczęła się deglacjacja. Po ustąpieniu lodowca odsłoniły się formy powstałe zarówno w wyniku erozyjnej, jak i akumulacyjnej działalności lodowca. Należą do nich: kotły polodowcowe, misy i niecki, fosylne formy lodowców gruzowych, mutony i wygłady, a także moreny i rynna wód proglacjalnych. W artykule krótko scharakteryzowano wyżej wymienione formy, zwracając uwagę na ich atrakcyjność jako obiektów geoturystycznych.

EN

Thirteen thousand years ago, at the end of the Wurm glacial epoch deglaciation has started in the Five Ponds Valley of the Polish Tatras due to global warming episode. After retreat of glaciers numerous post-glacial, erosional and depositional landforms have been exposed: cirques, bowls and troughs, fossiled rock glaciers, roches mountonees and polished surfaces as well as moraines and proglacial channel. The aim of the following paper is to describe post-glacial forms in the valley as attractive geotouristic objects.

Słowa kluczowe

PL

Tatry; Dolina Pięciu Stawów Polskich; zlodowacenie wurm; lodowce górskie; lodowce gruzowe; kotły polodowcowe; wały niwalne; mutony

EN

Tatra Mts.; Five Ponds Valley of the Polish Tatras; Wurm glacial epoch; montain glaciers; rock-glaciers; cirques; nival moraines; roches mountonees

• Wydawca: Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica ; Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geoturystyka
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 3
• Strony: 49--62
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys.

Twórcy

autor

Mrowczyk P.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Madeja G.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Doktor M.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Atlas Tatrzańskiego Parku Narodowego (red. Trafas K.), 1985. Wojskowe Zakłady Kartograficzne.
• Bac-Moszaszwili M., 1992. Tatry Polskie. Wydawnictwa Geologiczne, 158 pp.
• Dobiński W., 1994. Lodowce gruzowe. Czasopismo geograficzne, LXV: 109-123.
• Dzierżek J. , Nitychoruk J, 1986. Types of fossil rock glaciers in the Polish High Mts. Bull. Polish Acad. Sc., Earth Science.
• Dzierżek J., Lindner L., Nitychoruk J, 1987. Rzeźba i osady czwartorzędowe Doliny Pięciu Stawów Polskich (Tatry Wysokie). Przegląd Geologiczny, 35: 8-15.
• Felisiak I., 2008. The Tatra - nappes and landscapes. Geoturystyka, 13: 75-87.
• Gądek B., 1998. Wurmskie zlodowacenie Tatr w świetle rekonstrukcji lodowców wybranych dolin na podstawie prawidłowości glacjologicznych. Prace naukowe UŚL, 1741: 1-152.
• Jaroszewski W., Leszek M., Radomski A.; 1985. Słownik geologii dynamicznej. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa. 308 pp.
• Klimaszewski M., 1988. Rzeźba Tatr Polskich. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 667 pp.
• Mapa geologiczna Tatr Polskich 1:30 000, 1979. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa.
• Michalik A., 1951. Regionalna geologia Polski - stratygrafia. Polskie Wydawnictwo Geologiczne, 206 pp.
• Mojski J.E., 2005. Ziemie Polskie w czwartorzędzie: zarys morfogenezy. PIG, Warszawa. 404 pp.
• Mrowczyk P., Madeja G., 2008. Formy polodowcowe jako atrakcje geoturystyczne Doliny Pięciu Stawów Polskich, niepublikowana praca magisterska (AGH Kraków, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska).
• Passendorfer E., 1983. Jak powstały Tatry. Wydawnictwo Geologiczne, 286 pp.