Ewaporaty : nowe dane mineralogiczno-petrograficzne

• Autorzy: Pawlikowski M.

Warianty tytułu

EN

Evaporites : new mineralogical-petrographical data

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania ewaporatów prowadzone są bardzo intensywnie zarówno ze względu na to, że są to surowce niezmiernie cenne dla wielu dziedzin gospodarki, lecz także, a może głównie ze względu na to, że z ewaporatami często współwystępują złoża ropy i gazu. Zrozumienie wielu zjawisk występujących w czasie sedymentacji, diagenezy, a także metamorfizacji ewaporatów ma podstawowe znaczenie poznawcze i przyczynia się do poprawnych decyzji związanych z poszukiwaniem obu wspomnianych paliw. W publikacji zaprezentowano różne rodzaje zbiorników ewaporacyjnych i różne sposoby naturalnego zagęszczania słonej wody. Przedstawiono także różne rodzaje kryształów pochodzenia ewaporacyjnego wskazujące na różne sposoby krystalizacji ewaporatów. Zaprezentowano także przykłady krasu solnego i omówiono sposoby krystalizacji form pochodzenia krasowego krystalizujących z minerałów ewaporacyjnych.

EN

Research on evaporates is conducted very intensively, which is both due to the fact that they are of utmost value to many branches of economy, and also (and this seems to be the main reason) that often deposits of oil and gas are found close to evaporites. Hence the comprehension of phenomena may contribute, in a fundamental way, to correct decisions related to the exploration of both fuels. The publication deals with various theories concerning functioning of evaporate basins and various way of salty water condensation. Moreover various types of evaporate crystals representing differentiated way of evaporate formation and crystallization are presented. Additionally examples of karstic forms crystallizing at salt main are described and the way of their crystallization is explained.

Słowa kluczowe

PL

ewaporaty; krystalizacja; mineralogia

EN

evaporites; crystallization; mineralogy

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 35, z. 3
• Strony: 407--424
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys.

Twórcy

autor

Pawlikowski M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Mineralogii, Petrografii i Geochemii; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków,

Bibliografia

• Borchert H. & Muir O., 1964. Salt deposits. The origin, metamorphism and deformation of evaporites. D. Van Nostrand Company, LTD London, Princetone – New Jersey – New York – Toronto.
• Czapowski G., 1983. Zagadnienia sedymentacji soli kamiennej cyklotemu PZ1 na wschodnim skłonie wyniesienia Łeby. Przegląd Geologiczny, 31, 5–12.
• D’Ans J., 1933. Die losungsgleichgewichte der System der Salze oceanischer Salzblagerungen. Verlagsgesellschaft fur Ackerbau. M.B.H., Berlin.
• Garlicki A., 1968. Autochtoniczna seria solna w miocenie Podkarpacia między Skawiną a Tarnowem. W: Z badań geologicznych w Karpatach, Biuletyn Instytutu Geologicznego, 215, 5–78.
• Kucha H. & Pawlikowski M., 1986. Two-brine model of the genesis of strata-bound Zechstein deposits /Kupferschifer type, Poland. Mineralium Deposita, 21, 70–80.
• Oschenius C., 1888. On the formation of rock-salt beds and mother liquor salts. Academy of National Science, Philadelphia Proceedings, 40, 181–187.
• Pawlikowski M., 1976a. Studium mineralogiczno-petrograficzne utworów terygeniczno--chemicznych złoża solnego Wieliczki. Prace Mineralogiczne, 56, 67–123.
• Pawlikowski M., 1976b. Badania nad szybkością krystalizacji i czasem tworzenia się pokładów soli kamiennej w Wieliczce. Sprawozdania. z Posiedzeń. Komisji. Naukowych. Polskiej Akademii Nauk, Oddział Kraków, 19/1, 206–207.
• Pawlikowski M., 1980. Z badań mineralogicznych nad gipsami złoża Basznia. Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych Polskiej Akademii Nauk, Oddział Kraków, 20/2, 130–131.
• Pawlikowski M., 1983. Studium mineralogiczno-petrograficzne produktów przeobrażeń gipsów mioceńskich w złożu siarki Wydrza. Prace Mineralogiczne, 72, 1–59.
• Pawlikowski M., 1986. Procesy przeobrażania gipsów w wapień siarkonośny. Przegląd Geologiczny, 7, 379–380.
• Pawlikowski M., 2005a. Określenie zróżnicowania kompleksu zubrów w przekroju wysadu solnego Kłodawy. W: Ślizowski K. (red.), Badania laboratoryjne zubrów (iłowców solnych) dla oceny możliwości składowania odpadów promieniotwórczych w polskich wysadach solnych, Wydawnictwo Instytutu Gospodarki Surowcami i Energią Polskiej Akademii Nauk, Kraków, 21–36.
• Pawlikowski M., 2008. Skały ewaporatowe (gipsowo-solne). W: Manecki A. & Muszyński M. (red.), Przewodnik do petrografii, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków, 375–386.
• Pawlikowski M. & Książek E., 1975b. Floor-nucleated halite crystals from Wieliczka. - Mineralogia Polonica, 6, 2, 99–107.
• Pawlikowski M. & Pająk J., w druku. Results of mineralogical investigation of evaporates from Taoudenni deposit. West Sahara.
• Pawlikowski M. & Skowroński A., 1975a. Wyniki mineralogiczno-petrograficznych badań skal mułowcowo-ilastych i zubru z bryłowej części złoża solnego Wieliczki. Zeszyty Naukowe Akademii Górniczo Hutniczej, Geologia, 1, 41–48.
• Pawlikowski M. & Stasik I., 1980. Studium nad zubrami Inowrocławia. Prace Mineralogiczne, 66, 78–95.
• Pawlikowski M. & Ślizowski K., 2005. Badania rozszerzalności termicznej oraz zmian masy zubrów w trakcie ich wygrzewania. W: Ślizowski K. (red.), Badania laboratoryjne zubrów (iłowców solnych) dla oceny możliwości składowania odpadów promieniotwórczych w polskich wysadach solnych, Wydawnictwo Instytutu Gospodarki Surowcami i Energią Polskiej Akademii Nauk, Kraków, 43–48.
• Pawlikowski M. & Tarkowski J., 1976c. Z badań geochemicznych solanek z soli wielickich. Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych Polskiej Akademii Nauk, Oddział Kraków, 19/1, 204–206.
• Poborski J. & Skoczylas-Ciszewska K., 1963. Tektogeneza mioceńskich złóż soli na Podkarpaciu zachodnim. Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych Polskiej Akademii Nauk, Oddział Kraków, 528–530.
• Szybist A. & Toboła T., 1995. Budowa geologiczna złoża Siedlec-Moszczenica w świetle nowych danych. Przegląd Geologiczny, 8, 682–686.
• Toboła T., 1999. Petrologiczna i geochemiczna charakterystyka soli mioceńskich w Polsce. Zakład Złóż Rud i Soli, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków (praca doktorska, manuskrypt).