Ochrona naturalnych właściwości zbiornikowych górotworu jako składowiska odpadowych wód złożowych

• Autorzy: Lewkiewicz-Małysa A. , Konopka E.

Warianty tytułu

EN

Protection of natural rock mass properties as a storage yard of the deposit waste-water

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W poszukiwaniu miejsca bezpiecznego składowania odpadowych wód złożowych, towarzyszących eksploatacji gazu ziemnego, zwrócono uwagę na wyeksploatowane gazonośne struktury geologiczne. Na efektywność procesu zatłaczania wody odpadowej istotny wpływ ma przepuszczalność strefy przyodwiertowej oraz stan fizykochemiczny zatłaczanej cieczy, a zwłaszcza obecność w niej składników kolmatogennych. Kolmatacja skał może być spowodowana zarówno obecnością w wodzie złożowej widocznej makroskopowo zawiesiny mineralnej, jak i stałymi produktami powstającymi w wyniku reakcji chemicznych, przebiegających w środowisku utleniającym. Konieczne jest zatem usuwanie z odpadowej wody przeznaczonej do zatłaczania składników kolmatogennych zarówno pochodzenia pierwotnego jak i wtórnego. Przeprowadzone zostały badania laboratoryjne nad wstępnym oczyszczeniem określonej wody złożowej, która mogłaby być już bezpiecznie deponowana w górotworze. Celem badań było określenie i wyeliminowanie składników sprzyjających kolmatacji górotworu, przy wykorzystaniu procesów fizykochemicznych.

EN

In search of a safe storage place for the deposit waste water, accompanying of gass exploatation, attention focused on depleted geological structures of gas accumulation. The effectiveness of the injection process of waste-water is influenced by the permeability of the near-well zone and the physicochemical properties of the injected liquid, especially the presence of colmatogenic components. The colmatation of rocks may be caused either by the presence of macroscopically visible mineral suspended solids in the deposit water, or solid products of chemical reactions in the oxidation environment. Therefore it is necessary to remove primary and secondary colmatogenic components from the waste-water to be disposed in the rock mass. Laboratory research has been done on introductory cleaning of particular deposit water, which could be safely stored in the rock formation. The purpose of the research was to define and to eliminate components, which are conducive to silting-up of the rock mass, by physicochemical processes.

Słowa kluczowe

PL

odpadowe wody złożowe; warstwy chłonne; zatłaczanie; kolmatacja

EN

deposit waste-water; absorptive wells; injection; colmatation

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Górnictwo i Geoinżynieria
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 33, z. 4
• Strony: 177--188
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Lewkiewicz-Małysa A.

• Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Konopka E.

• Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• [1] Anielak A.M., Nowak R.: Influence of filtration bed structure on microorganisms development in the process of manganese and iron removal from water. Environment Protection Engineering, 28, 3-4, 2002, 27-40
• [2] Bader M.S.H.: Sulfate scale problems in oil fields water injection operations. Desalination, 201, 2006, 100-105
• [3] Czerwieniec E.: Iron and manganese in surface water environment I differences and similarity in physical and chemical cycles. Environment Protection Engineering, 28, 1, 2002, 71-79
• [4] Grzybowski W.: Wykorzystanie podziemnych wyrobisk górniczych do składowania odpadów toksycznych i promieniotwórczych. Budownictwo Górnicze i Tunelowe, 3, 2001, 27-31
• [5] Jakubowicz P., Steliga T., Bąk W.: Analiza wpływu wytypowanych zanieczyszczeń na proces zatłaczania wód złożowych i ścieków do horyzontów chłonnych. Wiertnictwo Nafta Gaz, 25/2, 2006, 813-820
• [6] Janoha A., Kluk D.: Zatłaczanie przefiltrowanych cieczy z odpadów wiertniczych do horyzontów chłonnych złóż węglowodorów. Nafta-Gaz, 3, 2006, 106-112
• [7] Janoha A., Kluk D.: Aspekty chemizmu zatłaczania wód kopalnianych do horyzontów chłonnych. WUG, 11, 2005, 17-21
• [8] Kaleta J., Puszkarewicz A., Papciak D.: Removal of iron, manganese and nitrogen compounds from underground waters which diverse physical and chemical characteristics. Environment Protection Engineering, 33, 3, 2007, 3-15
• [9] Kijewski P., Kłeczek Z.: Głębinowe zatłaczanie technologicznych wód i ścieków. Budownictwo Górnicze i Tunelowe, 4, 3, 1998, 20-24
• [10] Kłeczek Z., Zeljaś D.: Podziemne składowanie odpadów niebezpiecznych w Polsce aktualnym wyzwaniem dla inżynierii środowiska. Maszyny Górnicze, 23, 1, 2005, 42-48
• [11] Krupińska I., Świderska-Bróż M.: Wpływ substancji organicznych na usuwanie związków żelaza z wody w procesach utleniania i sedymentacji. Ochrona Środowiska, 30, 1, 2008, 3-7
• [12] Kurek E., Bulska E.: Żelazo jako pierwiastek niezbędny do funkcjonowania organizmów żywych. Analityka: nauka i praktyka, 1, 2008, 79-82
• [13] Lewkiewicz-Małysa A., Konopka E.: Właściwości fizykochemiczne wód kopalnianych deponowanych w górotworze - ocena ze względu na możliwe konsekwencje środowiskowe. Monografia Komitetu Inżynierii Środowiska PAN „Ochrona i inżynieria środowiska - zrównoważony rozwój”, 25, 2004, 167-174
• [14] Lewkiewicz-Małysa A.: Biochemiczne aspekty zatłaczania solanek do poeksploatacyjnych otworów wiertniczych. Wiertnictwo Nafta Gaz, 19/1, 2002, 131-140
• [15] Nierzewska M., Mizera A.: Bilans rodzajowo-ilościowy odpadów przemysłowych wytwarzanych w KGHM Polska Miedź S.A. możliwych do składowania podziemnego. Cuprum, 1, 2005, 9-24
• [16] Pałkowska H., Zaleska-Bartosz J.: Problemy ochrony środowiska w górnictwie naftowym i gazownictwie w świetle prawa polskiego i Unii Europejskiej. Nafta-Gaz, 2, 2000, 123-127
• [17] Romanowska M.: Charakterystyka fizykochemiczna wód złożowych i unieszkodliwienie ich poprzez zatłaczanie do wybranych otworów poeksploatacyjnych (materiały niepublikowane WWNiG). AGH, Kraków, 2006
• [18] Saripalli K.P., Sharma M.M., Bryant S.L.: Modeling injection well performance during deep-well injection of liquid wastes. Journal of Hydrology, 227, 2000, 41-55
• [19] Sawiniak W., Kłos M.: Zastosowanie filtrów DynaSand do odżelaziania i odmanganiania wód podziemnych - doświadczenia eksploatacyjne. Ochrona Środowiska, 27, 3, 2005, 55-56
• [20] Ślizowski K.: Zasady magazynowania ciekłych odpadów w głębokich strukturach przepuszczalnych. Technika Poszukiwań technologicznych, Geosynoptyka i Geotermia, 6,2001, 43-50
• [21] Turkiewicz A., Niewiadomska A.: Mikrobiologia złożowa i jej zastosowanie w przemyśle naftowym. Nafta-Gaz, 11, 2001, 615-619