Definiowanie jednostek pochodnych wtórnych wielkości fizycznych

• Autorzy: Ziemba A.

Warianty tytułu

EN

Defining the derived units of secondary physical quantities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Układ jednostek składa się z jednostek podstawowych i pochodnych. Jednostki podstawowe są przeznaczone do wyrażania wielkości fizycznych pierwotnych. Ich ilość, rodzaje i wartości wzorców są określone na podstawie międzynarodowej umowy. Sposób definiowania jednostek pochodnych, przeznaczonych do wyrażania wielkości fizycznych wtórnych, jest również częścią takiej umowy. W artykule przedstawiono powszechnie akceptowaną metodę definiowania spójnych jednostek pochodnych, bazującą na zgodności wymiarowej równania prawa fizyki (definicji wielkości fizycznej) i na wyprowadzaniu równania przeliczeniowego z założenia, że wybrana stała fizyczna jest tożsamościowo równa jedności [1-3]. Na podstawie zgodności jednostki i równości miary, zachodzących jednocześnie w równaniu prawa fizyki lub w definicji wielkości fizycznej, zaproponowano równoważny sposób definiowania spójnych jednostek pochodnych. Zaprezentowano przykłady definicji niektórych spójnych jednostek pochodnych, łącznie z wyprowadzeniem odpowiednich równań przeliczeniowych i propozycją definicji słownych. Przedstawione rozważania na temat definiowania jednostek pochodnych nie mają charakteru praktycznego, jednak pośrednio mogą być pomocne w prawidłowym stosowaniu układów jednostek w nauce i inżynierii.

EN

System of units consists of fundamental and derived units. Fundamental units are oriented to express the primary physical quantities. Their number, types and values of standards are defined on the basis of international agreement. The way of definition of the derived units, which are oriented to express the secondary physical quantities, is also a part of such agreement. In the paper, the commonly accepted method of coherent derived units definition was introduced, on the basis of dimension conformation of physics law equation (definition of physical quantity) and on leading out the conversion equation from the assumption, that chosen physical coefficient is equivalent to unity [1-3]. On the basis of unit conformation and measure equality, simultaneously fulfilled in the equation of physics law or in the definition of physical quantity, the equivalent way of coherent derived units' definition was proposed. Definitions of a few coherent derived units, with suitable derivation of conversion equations and verbal definitions are described. Presented deliberations on the subject of defining the derived units haven't practical character, but indirectly can help in proper using of the systems of units in science and engineering.

Słowa kluczowe

PL

wielkość fizyczna; jednostka pochodna; układ jednostek

EN

physical quantity; derived unit; system of units

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Rudy i Metale Nieżelazne
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 54, nr 8
• Strony: 483--490
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., tab.

Twórcy

autor

Ziemba A.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Energetyki i Paliw, Kraków

Bibliografia

• 1. Szargut J.: Termodynamika Techniczna. WPŚ, Gliwice 1997.
• 2. Kestin J.: A Course in Thermodynamics, Vol. I, Hemisphere Publishing Corporation, Washington London, 1979.
• 3. Planck M.: General Mechanics, translated by H. L. Brose, Macmillan, London, 1933.
• 4. Bridgman P. W.: Dimensional Analysis, Yale University Press, New Haven, 1922.
• 5. http://www.physics.nist.gov/cuu/Constants/index.html.