Wybrane właściwości fizykochemiczne pyłów powstających w procesie technologicznym Huty Cynku MIASTECZKO ŚLĄSKIE S.A.

• Autorzy: Melaniuk-Wolny E. , Nowińska K.

Warianty tytułu

EN

Chosen physical and chemical properties of dusts released from Zinc Plant MIASTECZKO ŚLĄSKIE S.A. technological process

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zanieczyszczenia pyłowe hutnictwa cynkowego ze względu na znaczne zawartości w nich metali ciężkich, mogą w zasadniczy sposób negatywnie oddziaływać na poszczególne komponenty środowiska. Dlatego istotne jest poznanie ich właściwości fizykochemicznych. W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące składu ziarnowego, morfologii ziaren pyłów pochodzących z procesu technologicznego Huty Cynku MIASTECZKO ŚLĄSKIE S.A. w powiązaniu z ich składem fazowym. Stwierdzono, że analizowane pyły charakteryzują się dużą różnorodnością właściwości fizykochemicznych, uwarunkowaną źródłem ich powstawania.

EN

Environmental nuisance of Zinc and Lead metallurgy presently results mainly from formation of large ammount of rich in heavy metals fine grained dusts in zinc plants. Emission of these dusts may impact on particular environment components and cause serious health effects, therefore the knowledge of fraction, chemical and mineral constitution is very important. The paper presents research findings of fraction, chemical and mineral constitution analysis of dusts stopped in cloth filters of main technological Zinc Plant MIASTECZKO ŚLĄSKIE S.A. departments. The following dusts were analyzed: dust No. 1 (cloth filter type FT 12R), dust No. 2 (cloth filter type FT 12), dust No. 3 (cloth filter type FT 24)- from Sintering Department; dust No. 4 (cloth filter type FT 21) - from Furnace Shaft Department, dust No. 5 (cloth filter type FT 10)- from Lead Refining Department. Fraction constitution researches were made on the basis of numerical fraction constitution analysis by the use of Fraction Constitution Laser Analyser type Analysette 22 produced by Fritsch. Principle of operation of his analyser is based on Fraunhofer diffraction effect He-Ne laser-beam. Identification of dusts phase constitution and dusts grains morphology were made by the X-ray microanalysis method using X-ray microanalyser JCXA 733 produced by Joe, equipped with IBIS 30 energy-dispersion spectrometer produced by Oxford Instruments. This measurement allowed getting information about qualitative and quantitative elemental constitution in separate micro-area. On the basis of the studies it was shown that analyzed dusts are characterized by high variety of fraction, chemical and mineral constitution. This high variety depends on the mechanism of dust release i.e. on the conditions in which the technological process was carried out and composition of the raw materials processed. Dusts No. 1, 2, 3 stopped in cloth filters of Sintering Department, fordem during mechanical process of sinter crushing, consist mainly of 20-60 micro/m diameters grains, which are chemical homogeneus: ZnO, PbSO4 (dusts 1, 2) and ZnS, PbS (dust 3). The dust No. 3 contains also grains, consisted of conglomerates formed during thermal alterations, as well as small, below 2.5 micro/m diameters, spherical particles, consisted mainly of PbSO4 and PbS. Numerous small condense grains were identified in dusts 4 and 5, formed during evaporation and condensation of metal vapours and their coumponds (oxides and sulfides). This grains are mainly consist of: ZnO, PbO x SiO2, PbSO4 (dust 4) oraz ZnO, sulfides of Pb and Zn, As2O3 (dust 5). Results of investigations, complemented by chosen heavy metals bio-accessibility, may be useful in determination of their mobility in environment, and be the basis of making an assessment of noxiousness of dusts emitted from Zinc Plant MIASTECZKO ŚLĄSKIE S.A.

Słowa kluczowe

PL

Imperial Smelting Process; pyły; frakcja; skład granulometryczny; skład fazowy

EN

imperial smelting process; dusts; fraction; grain composition; phase composition

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Rudy i Metale Nieżelazne
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 54, nr 1
• Strony: 3--9
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Melaniuk-Wolny E.

autor

Nowińska K.

• Politechnika Śląska, Katedra Ochrony Powietrza, Gliwice

Bibliografia

• 1. Pacyna J.: Technological parameters affecting atmospheric emissions of trace elements from major antrophogenic sources, in: Pacyna J., Ottar B. (red.): Control and Fate of Atmospheric Trace Metals, Kluwer, Dordrecht 1989.
• 2. Skeaff J. M., Dubreuil A. A.: Calculated 1993 emission factors of trace metals for Canadian non-ferrous smelters. Atmos. Environ., 1997, t. 31, nr 10, s. 1449-1457.
• 3. Technologia otrzymywania cynku i ołowiu w Hucie Cynku MIASTECZKO ŚLĄSKIE S.A. Materiały własne HC MIASTECZKO ŚLĄSKIE 2000 [niepublik.].
• 4. Surowce mineralne Polski: Cynk, ołów. Red. R. Ney. Wydaw. CPPGSMiE PAN, Kraków 1997.
• 5. Melaniuk-Wolny E.: Właściwości pyłu emitowanego w hutnictwie cynku i ołowiu. Polit. Śl., Gliwice 2001 [pr. dokt.].
• 6. Melaniuk-Wolny E., Konieczyński J.: Verteilung der Haupt-Und Begleitmetalle In den Staubfraktionen von Zink- Und Bleihutten, Gefahrstoffe – Reinhaltung der Luft, 2003, nr 63, s. 209-213.
• 7. Szummer A. (red.): Podstawy mikroanalizy rentgenowskiej. WNT, Warszawa 1991.
• 8. Żelechower M.: Wprowadzenie do mikroanalizy rentgenowskiej. Wydaw. Polit. Śl., Gliwice 2007.