Badania mikrograwimetryczne nad płytko leżącymi starymi sztolniami wydrążonymi w piaskowcu

• Autorzy: Porzucek S.

Warianty tytułu

EN

Microgravity survey seated over shallow old adits drifted in sandstone

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Podziemna, płytka eksploatacja minerałów i surowców skalnych pozostawiła po sobie liczne, płytko leżące wyrobiska, które coraz częściej udostępniane są turystycznie. Z tego powodu określenie ich stateczności jest więc sprawą priorytetową i wykorzystuje się w tym celu badania i modelowania geomechaniczne. W niniejszym artykule przedstawiono wykorzystanie metody mikrograwimetrycznej do rozpoznania gęstościowego górotworu ponad starymi wyrobiskami. Przedstawiono wyniki badań wykonane nad trzema sztolniami wydrążonymi w piaskowcach istebniańskich. Badania wykryły istnienie stref rozluźnień nad dwoma sztolniami. Przeprowadzone modelowanie grawimetryczne pozwoliło na określenie rozmiarów tych stref oraz wielkości obniżenia gęstości objętościowej w tych strefach. Otrzymane wyniki powinny pomóc w znalezieniu poprawnego modelu geomechanicznego, a także jakościowo określić stan wyrobiska.

EN

Shallow underground exploitation of mineral and rock resources has left behind shallow-seated workings that often are made accessible to tourists. Therefore the crucial matter is to determine the stability of the underground workings. Geomechanics research and modeling are applied to solving the problem. This paper presents the use of the microgravity method to recognize density distribution in the rockmass overlying old mining workings. Results of investigations made over three adits drifted in the Istebna sandstones. Rock slackness zones were discovered over two galleries. As a result of the gravity modeling, the size of the zones and bulk density decrease were obtained. The results should help in construction of right geomechanics model as well as qualitative evaluation of the condition of workings.

Słowa kluczowe

PL

geomechanika; geofizyka; mikrograwimetria; górnictwo; sztolnia

EN

geomechanics; geophysics; microgravity; mining; adit

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Górnictwo i Geoinżynieria
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 33, z. 1
• Strony: 497--506
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Porzucek S.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• [1] Cała M., Jarczyk M., Postawa J.: Numeryczna analiza możliwości utraty stateczności wyrobisk zlokalizowanych na niewielkiej głębokości. Kwartalnik AGH Górnictwo i Geoinżynieria, r. 28, z. 4/1, 2004, s. 69—78
• [2] Fajklewicz Z.: Geneza anomalii siły ciężkości i jej pionowego gradientu nad pustkami występującymi w skałach kruchych. Ochrona Terenów Górniczych, Nr 73/3—74/4, rok XIX, 1985, 3—13
• [3] Fajklewicz Z.: Mikrograwimetryczne badania zmian gęstości górotworu powstałych w wyniku jego eksploatacji. I Krajowa Konferencja Naukowa nt. Wykorzystanie nowych kierunków badań w geofizyce górniczo-inżynierskiej, Materiały AITP Naft., 1977
• [4] Hanemann K.D., Militzer H.: Ein neues Verfahren zur Streckenreduktion in der Untertagegtavimetric, 3. Internationale Alpengravimetric-Kolloquium, Leoben 1983, Meft 12, Zentralanstalt fur meteorologie und Geodynamik, Publikation nr 298, Wien, 1985, s.195-204
• [5] Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych. Tom 3. Jaskinie Beskidu Niskiego, Pogórza Dynowskiego, Gór Sanocko-Turczańskich, Bieszczadów (red. M. Pulina), Polskie Towarzystwo Nauk o Ziemi, Warszawa, 1998
• [6] Madej J., Jakiel K, Porzucek S.: Grawimetryczna weryfikacja modelu rozluźnień nad wyrobiskiem w warunkach górotworu olkuskiego. Prace Naukowe Instytutu Geotechniki i Hydrotechniki Politechniki Wrocławskiej Nr 73, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 2001, s. 343-350
• [7] Mleczek T.: Jaskinie i sztolnie Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Jaskinie 2(15), 1999a, s. 20-21
• [8] Mleczek T.: Jaskinie Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Arch. Zespołu Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie, 1999 b
• [9] Wójcicki A.: Approximation of the gravity attraction caused by the terrain relief forms using a polyhedron method, Acta Geophysica Polonica, 41, 3, 1993, pp. 1-24